Arama
İstanbul Boğazı’ndaki tarihi camiler
İstanbul Boğazı'nın sembollerinden biri olan Vaniköy Mehmet Paşa Camii, dün gerçekleşen yangın sonucu büyük zarar gördü. Yangın, yaklaşık 2 saatlik müdahalenin ardından tamamen söndürüldü. 355 yıllık bir tarihe sahip olan Vaniköy Camii'nden geriye ise besmele-i şerif kaldı. Avrupa ile Asya'yı birleştiren İstanbul Boğazı'nda Vaniköy Camii gibi birçok tarihi cami bulunuyor. Denize açılan pencereleriyle, suyun üzerine düşürdükleri yansımalarıyla tarihe meydan okuyan camilerimizi derledik.
Boğaz'ı süsleyen camilerin en güzellerinden sayılan bu yapı, eski Beylerbeyi Sarayı'nın Hırka-i Şerif hücresi dairesinin bulunduğu yere Sultan I. Abdülhamid tarafından annesi Rabia Sermi Sultan'ın anısına yaptırılmış ve 15 Ağustos 1778'de ibadete açılmıştır.
Padişahın Bahçekapı'da inşa ettirdiği külliyenin doğal bir devamı olarak görülür. Kimi kaynaklara göre caminin mimarı dönemin Baş Mimarı Mehmed Tahir Ağa'dır; kimi kaynaklara göre mimarı belirsizdir.
Beylerbeyi ve onu takip eden selatin camilerinin en önemli özellikleri, cuma namazı için gelen padişahın hünkâr mahfiline geçinceye kadar dinlenmesi ve küçük kabulleri yapması için öteden beri camilerin bitişiğinde inşa edilen hünkâr kasırlarının bulunmasıdır.
Caminin zemini sürekli su akıntılarının etkisinde olduğundan inşasından kısa bir süre sonra 1810 - 1811 yıllarında II. Mahmut'un devrinde değişikliğe uğramıştır. Son cemaat yeri değiştirilmiş ve minaresi yıkılarak iki yeni minare eklendiği gibi caminin güneyine muvakkithane, deniz kıyısında dört cepheli çeşme ve muvakkithanenin yanına hünkar dairesi inşa edilmiştir.
1913 yılında Mimar Kemaleddin tarafından, daha önce Nevşehirli Damat İbrahim Paşa tarafından yaptırılmış bir caminin yerine kesme taş kullanılarak yapılmıştır.
Bebek Camii hakkında Hüseyin Ayvansarayi Hadikatü'l- Cevami'de bize şu bilgileri verir: "Fevkâni bir camidir. Altında mektebi ve minaresinin altında çeşmesi vardır. Minareye çeşme haznesinden çıkılır. Çeşmenin üstünde 1138 tarihi vardır. Karşısındaki tek hamam (Bebek Hamamı) bu caminin vakfı olan yapılardandır. Cami-i Şerif'in yanında Hümayun-u Abad adında bir kasr vardır ki halk ağzında Bebek Köşkü denilir."
Emirgan Hamid-i Evvel Camii 1781 yılında I. Abdülhamit tarafından erken yaşta ölen şehzedelerinden Mehmed ve onun annesi Hümâşah Hatun için yaptırılmıştır. Günümüzde daha çok Emirgan Camii olarak bilinir.
Geniş bir avlu içerisinde yer alan cami, kesme taştan ve kare planlıdır. Ahşap çatılı olarak inşa edilen caminin duvarlarında iki sıra halinde yapılan geniş pencereler ile içerisi oldukça aydınlıktır. Silindirik gövdeli, tek şerefeli minare, giriş cephesinin sağ köşesinde yer alır.
1589'da Mimar Sinan tarafından yapılan caminin banisi Kadı Molla Mehmet Çelebi'dir. Caminin kubbesi altıgen bir destek sistemine oturur. Ana kubbe 4 sütun üzerindedir, çevresinde beş yarım kubbe vardır.
1723, 1724 ve 1823 tarihlerinde çıkan yangınlarda cami ve hamamın tahrip olduğu, 1843 yılında caminin tekrar yangın geçirdiği bilinir. 18. yüzyıl içinde Tuğracı (Nişancı) Ömer Ağa camiyi, I. Abdülhamid ise (1789) cami, hamam ve çeşmeyi tamir ettirmiştir.