Arama
İstanbul'un fethinden sonra inşa edilen ilk hamam
Fatih Sultan Mehmet tarafından inşa ettirilen Eyüpsultan Türbeler Hamamı, çifte hamamın en güzel örneklerinden biridir. Evliya Çelebi'ye göre, İstanbul'un fethinden sonra yapılan ilk hamam olma özelliği de taşır. Yaşanan doğal afetler sonucu hasarlar görse de günümüze kadar ulaşan nadir eserler arasında yerini almıştır.
Hamamlara su nasıl getirilir?
🔸 Bentlerde toplanan su, su kemerleri aracılığıyla kente getirilerek hamamlarda kullanılır.
🔸 Lağım veya kanavat ismi verilen yeraltı şebekeleri üzerinden künk ya da kurşun borularla getirilen su, tesisat bulunmayan yerlerde baston kuyularından, hayvanlarla çevrilen su dolapları sayesinde taşınmaktadır.
*Kanavat ne demek?
Bu kelime kanallar anlamına gelmektedir.
*Künk ne demektir?
Pişmiş topraktan yapılan kalın su borusuna verilen isimdir.
Hamamlarda ısıtma sistemi
🔸 Antik dönemden itibaren hamamlar, yapı zemininin altından ya da suyun dolaşımını sağlayan bir sistem sayesinde ısıtılır.
🔸 Kesme veya moloz taşla inşa edildikten sonra duvar içlerine ya da zemin altına döşenen borular, hamam yapılarının ısıtılmasını sağlamaktadır.
Batılı seyyahların gözüyle Osmanlı'da temizlik
Hamamların bölümleri
🔸 Soyunmalık, aralık, soğukluk, sıcaklık, külhan (ocak) ve depo bölümleri bulunan Türk hamamları, "çifte hamam" ya da "tek hamam" olarak inşa edilir.
🔸 Eyüpsultan'da yer alan Türbeler Hamamı, en güzel örneklerinden biridir. Eyüp Camii'nin hemen yanında bulunan bu yapı, Hz. Eyüp (AS) vakfiyesinde yer almaktadır.
↪ Osmanlı döneminde her merkezi caminin yanına mutlaka bir tane hamam inşa edilmekteydi.
Ilıklık (Soğukluk)
🔸 Hamamlarda bir geçiş mekanı olan ılıklık; sıcaklık ve soyunmalık arasında yer alır. Soğukluk diye de anılan bu mekan, Roma hamamlarında "tepidarium" olarak bilinir.
🔸 Ilıklık, genellikle enine uzanan dikdörtgen biçiminde bir mekandır. Bu kısımda dinlenmek için mermer setler, traşlık (usturalık) adı verilen temizlik hücreleri ile bir kenarda bazen dehliz gibi geçişi olan tuvaletler bulunmaktadır.
Sıcaklık bölümü
🔸 Hamamda yıkanma işleminin gerçekleştiği mekana, sıcaklık adı verilir. Bu bölüme ılıklık mekanından geçiş sağlanır. Genelde bir merkezi kubbe ve etrafında simetrik olarak düzenlenir, halvet veya eyvanlardan oluşan küçük yıkanma mekanları bulunur.
*Halvet hücreleri/odaları
Halvet sıcaklık mekanın köşelerinde ayrı ayrı küçük yıkanma hücreleri verilen isimdir.