Arama
Londra'daki kayıp Osmanlı Cami
Ecdadımızın birbirinden muteber eserleri yalnız Anadolu topraklarında değil İslam'ın yayıldığı ve yankısının duyulduğu her noktaya ulaşmıştır. Bunlardan birini, Büyük Britanya'nın kozmopolit kenti olan Londra teşkil etmektedir. Sultan Abdülaziz'in 47 gün süren Avrupa seyahatinin en büyük kazancı Regent's Park civarına inşa ettirdiği cami olur...
SULTAN ABDÜLAZİZ'İN LONDRA ZİYARETİ
◾ Şanlı İmparatorluğun 32. padişahı, İngiltere'nin gözde yapısı Buckingham Sarayı'nda ağırlanır. Abdülaziz Han, kendisinin bestelemiş olduğu "Valse Davet" ile karşılanır.
◾ Fransa ve İngiltere Kral ve Kraliçeleri, İslam'ın halifesi için adeta "en iyi ağırlama" yarışına girerler. Hatta İngiltere Kraliçesi Viktoria'nın yaşadığı Windsor Sarayı'nda Abdülaziz Han adına görkemli bir ziyafet dahi verilir.
Kraliçe Viktoria kimdir?
Victoria, 20 Haziran 1837'den 1901'deki ölümüne kadar Büyük Britanya ve İrlanda Birleşik Krallığı'nın kraliçesi olarak anılmıştır. Viktoria dönemi olarak bilinen 63 yıl yedi aylık saltanatı, önceki tüm İngiliz hükümdarlarından çok daha uzundur.
Windsor Sarayı nerede?
Windsor, tarihin en uzun süreli ikamet halinde bulunan sarayı olarak bilinir. Buckingham Sarayı ve Edinburgh'daki Holyrood Sarayı ile beraber Britanya monarşisinin resmi ana rezidanslarından biridir.
Görsel: Buckingham Sarayı
İNGİLTERE KRALİÇESİ İLE SOHBET
◾ Sultan Abdülaziz İngiltere seyahati esnasında Kraliçesi Victoria ile birtakım görüşmeler de gerçekleştirmiştir. Yine bir ziyaret esnasında Londra'da yapılacak Aziziye Camii konusu görüşülecektir.
◾ Kraliçe Victoria, aynı zamanda Hindistan'ın İmparatoriçesi'dir. Başta Britanya olmak üzere Hindistan'da da Müslümanların durumu sıkıntılıdır. İki ülke yöneticisi bu konular başta olmak üzere siyasi meseleleri de ele alırlar.
Britinya neresi?
Britanya'yı bugün Birleşik Krallık olarak bilmekteyiz. Avrupa anakarasının kuzeybatı kıyılarında, kuzeybatı Avrupa'da egemen bir ülkedir. Birleşik Krallık; İngiltere, İskoçya, Galler ve diğer ülkelerden İrlanda Denizi ile ayrılan Kuzey İrlanda olmak üzere dört kurucu ülkeden oluşmaktadır.
LONDRA'DAKİ KAYIP CAMİ
◾ Abdülaziz - Victoria ile görüşmeleri esnasında Sultan, halifelik sıfatıyla Londra'da bir cami inşa ettirmek istediğini dile getirir. Bu teklifi duyan kraliçe bu fikre memnuniyet ile karşılık verir.
◾ Fakat bir şartı vardır; Londra'da yapılacak camiye karşın çağları aşan medeniyetlere ev sahipliği yapan İstanbul'da bir Anglikan kilisesi yapılacaktır.
Anglikan ne demek?
Anglikan, Avrupa'da 16. yüzyılda gerçekleşen reform sonucu ortaya çıkan bir kavramdır. Anglikan kilisesi gerçekleşen reformlar ile birlikte ortaya çıkmıştır. Anglikan kilisesi zamanla Katolik kiliseden ayrılmış ve böylece bu kiliseler az rastlanır ulusal bir kilise statüsüne yükselmiştir.
AVRUPA'NIN GÖBEĞİNDE OSMANLI ESERİ
◾ Kraliçe Victoria, cami inşası için Londra'da bulunan Regent's Park'ın batısında kalan bölgedeki büyükçe bir araziyi hibe eder. Osmanlı hükümeti, bu topraklarda külliye inşa ettirmek ister. Fakat eldeki imkanlar bir İslam kompleksi yapmak için yeterli değildir.
◾ 1868 yılında İstanbul'da Anglikan usulü Kırım Kilisesi'nin inşası tamamlanırken, Londra'da da tamamiyle Türk işçiliği ve üslubuna sahip "Aziziye Camii" inşa ettirilir.
Kırım Kilisesi nerede?
Beyoğlu'na bağlı bir semt olan Tophane'de; 1868 yılında Victoria ve Abdülaziz'in anlaşması sonucu, "Kırım Savaşı'nda ölen İngilizlerin anasına" inşa edilen Anglikan kilisesidir.
Regent's Park nerede?
İngiltere'nin en büyük oyun alanına sahip Regent's Park, Londra'da bulunur. Aynı zamanda park, bölgenin en büyük hayvanat bahçesini de bünyesinde barındırmaktadır.
50 YIL FAALİYET GÖSTEREN CAMİ
◾ 1868 yılında bizzat Sultan Abdülaziz tarafından inşa ettiren cami için ülkemizden maaşlı imamlar gönderilir. Fakat vakfiyesinde yer alan bilgilere göre cami bölgede sadece 50 yıl süreli faaliyet göstermiştir.
◾ 1924 yılı geldiğinde bu güzide caminin düzeni alt üst olur. Bu sene içinde Şer'iyye ve Evkaf Vekâleti'nin lağvedilmesinin ardından imamların maaşı kesilir. Herhangi bir yerden geliri olmayan son imam da Türkiye'ye dönünce cami görevlisiz kalır ve kaderine terk edilir.
◾ Sonraki yıllarda camiye, Mısır'dan adı Aziz Mısrî adında bir zat gelir ve Sultan Abdülaziz'in mirası camiyi açtırır. Hatta belli bir süre kadar buraya Mısır'dan imam yolladığı da bilinmektedir.
Şer'iyye ve Evkaf Vekâleti nedir?
Şer'iyye yani din; evkaf yani vakıf işleri manasına gelen Osmanlı döneminde de var olan eski bir bakanlıktır.
Lağvetmek ne demek?
Arapça kökenli lağvetmek kelimesi, "Yasanın geçersiz kılınması, ortadan kaldırılması, hükümsüz kılmak ve dağıtmak" manalarına gelmektedir.