Arama
Meremmetçilikten esen bir balyanlar rüzgâr
Kanuni Sultan Süleyman tarafından "Ser Mimaran-ı Cihan ve Mühendisan-ı Devran" (Cihan mimarlarının ve devrin mühendislerinin başkanı) övgüsüne mazhar olan muhteşem mimar Koca Sinan gibi Kayserili olan Mimar Balyan Ailesi'nin birçok ferdi, yaşadıkları 18. ve 19. yüzyılda imza atmış oldukları eserlerle Osmanlı Devleti'nin son dönemine adeta damga vurmuşlardır.
Mimar ailesi ilk olarak Krikor Balyan ile kardeşi Senekerim Balyan ile birlikte faaliyet göstermeye başlamıştır. Ardından, Garabet Amira Balyan'ın oğulları Nigoğos ve Sarkis Balyan'ı mimarlık eğitimi için Fransa'ya göndermesiyle birlikte mimarlıkta önemli gelişmeler olmuştur. Oğulları Fransa'dan döndükten sonra, Osmanlı'da çok sayıda saray, park, bahçe, şehir düzenlemesi yapılmıştır.
MERMER HAVUZ İNŞASINDAN BAŞLAYAN BİR MİMARLIK HAYATI
Balyanların devri Sarkis Balyan'la biter ve Sarkis Balyan bu ailenin en meşhur mimarıdır. Sarkis Balyan'ın Selanik'te basit bir mermer havuz inşa etmesiyle başlayıp saray, cami, köşk, kışla yapımına kadar uzanan 40 yıllık bir mimarlık hayatı vardır.
1866'da babası Garabet Balyan ölünce hassa mimarlığına tayin edilir. O andan sonra döneminin en büyük ve en aranan mimarı olur. Bunun en önemli sebeplerinden biri ise; Sarkis Balyan son derece zarif ve sağlam binaları kısa sürede ve en az maliyetle inşa etmesi.
Sarkis Balyan, ailenin diğer üyelerinden farklı olarak ticari aklı daha faal çalışan bir mimardır. Çünkü 1873'te Şirket-i Nafia-i Osmani adlı bir şirket kurar. Bu şirket aracılığı ile kimi demiryollarının imtiyazını aldığı gibi bazı kömür madenlerinin işletme imtiyazını alır. Dolayısıyla bu imtiyazlar, onun binaları ucuz maliyetle yapmasına vesile olur. Yaptığı birbirinden önemli eserlerden yaklaşık elli tanesi günümüzde hala kullanılmaktadır.
Dolmabahçe Sarayı'ndan sonra yapılan Beşiktaş'la Ortaköy arasını 1.5 kilometrelik bir anıtsal kordon gibi kaplayan Çırağan Sarayı ve daha bir çok önemli eser Sarkis Balyan'a aitdir. Özellikle Osmanlı'nın son dönemlerinde yapılan eserlerin birçoğu Balyan ailesi tarafından yapılmıştır.
AİLENİN ÜYELERİ VE ESERLERİ
KRİKOR BALYAN
1764-1831 yılları arasında yaşamıştır. Krikor Balyan Bali Kalfa'nın oğlu olarak "Baliyan" şeklinde adlandırılmış ve "Balyan" soyadını kullanan ilk isim olmuştur. III. Selim ve II. Mahmud Dönemi'nde eser vermiş olan Krikor Balyan önemli kamu binalarının mimarı olmuştur. Kışla ve su yapılarında ciddi mühendislik başarıları göstermiştir. En tanınmış yapıları Selimiye Kışlası, Taksim Topçu Kışlası ve Barok üslubuyla inşa etmiş olduğu Nusretiye Camii'dir. Krikor Balyan'ın etkili bir kişiliğe sahip olduğu, saray ile ilişkilerinin iyi olduğu, yoksullara ve işçilerine yardım etmeyi sevdiği belirtilir.