Arama
Mimar Sinan'ın İstanbul'da inşa ettiği hamamlar
Mimar Sinan, dünyanın en büyük mimarı olarak tarihe adını altın harflerle yazdırmış bir isim. Osmanlıya özgü bir mimari kimlik oluşturan Mimar Sinan, geleneği yenilikçi ve yapıya uygun çözümler üreterek yaşattı. Çağının çok ötesinde eserlere imza atan Mimar Sinan'ın İstanbul'da inşa ettiği hamamları derledik.
Fatih Zeyrek'te, İtfaiye Caddesi üzerinde bulunan Çinili Hamam'ın banisi denizcilerin piri olarak kabul edilen ilk "kapudan paşa" Barbaros Hayreddin Paşa'dır. Yapı, Sultan Süleyman'ın 1534'ten hem Cezayir Beylerbeyi hem de kaptan-ı deryalık unvanlarıyla ödüllendirdiği banisi Barbaros Hayreddin Paşa'nın adıyla da anılır.
Hamama ayrıca Kaptanpaşa Hamamı ve bulunduğu semtten ötürü Zeyrek Hamamı da denir. Yapı, Sinan'ın inşa ettiği ilk ve en büyük hamam yapılarından biridir. Yapım tarihi net olarak bilinmez ama 1540-1546 yılları arasında inşa edildiği düşünülür. Paşa'nın bu hamamı, Beşiktaş'ta yaptırdığı bugün ayakta olmayan medresesine gelir sağlamak amacıyla vakfettiği bilinmektedir.
Çinili Hamam'ın adı iç süslemesinde kullanılan, günümüze çok küçük bir bölümü ulaşan 16. yüzyılın ilk yarısına ait eşsiz güzellikteki İznik çinilerinden gelir.
Bugün hamamın yalnızca erkekler kısmının sıcaklık bölümünde görülebilen çiniler, şeffaf, renksiz sır altında, beyaz hamurlu olup mavi ve firuze boyalı süslemelere sahiptir.
Avrupa'yı ziyaret eden ilk padişah: Sultan Abdülaziz
Eyüp'te, Çömlekçiler Caddesi'nde yer alan hamam, Şehzade Camii'nin vakfıdır. Sultan Süleyman'ın genç yaşta ölen oğlu Şehzade Mehmed için inşa ettirdiği Şehzade Camii'ne gelir getirmesi amacıyla yaptırılmıştır. 1544-1548 yılları arasında inşa edildiği düşünülmektedir.
Evliya Çelebi, yapının bulunduğu mahalleyi anlatırken hamamdan "Hoş havalı bir hamamı var ki bölgenin bütün halkına açık aydınlık bir hamamdır" diyerek bahis açar.
Yine Evliya Çelebi'nin aktardıklarından hamamın bulunduğu Çömlekçiler Mahallesi'nin "4 bin haneli bağ ve bahçeli mamur, kat kat irem sütunlu büyük köşkler ve yalılar ile bezenmiş, çiçekli bostanlar ile süslenmiş büyük bir şehir" olduğunu öğreniriz. Evliya Çelebi, Çömlekçiler Mahallesi'nin ana caddesinin iki yanında her meslek grubundan esnafa ait süslü 300 tane dükkân olduğunu anlatır ve bu dükkânlardan başka hamamın bulunduğu caddenin iki tarafının baştanbaşa 250 adet çanakçı, bardakçı ve çömlekçi dükkânıyla kaplı olduğunu söyler.
Evliya Çelebi'ye göre bölgenin amber kokulu toprağında olan özellik başka bir diyarın toprağında yoktur ve özellikle burada yapılan bir testi taze iken ondan su içenin dimağı kokulanıp taze can bulur ve "Her diri şey sudan yarattığımızı…" (Enbiya, 10) ayetinin sırrını açıkça görür.
Ayasofya Meydanı'nda bulunan ham Sultan Süleyman'ın nikâhlı zevcesi Haseki Hürrem Sultan tarafından Mimar Sinan'a yaptırılmıştır.
1556 senesinde inşa edilen yapı İstanbul'daki en büyük, en görkemli çift hamamlardan biridir. Ayasofya'nın tam karşısında yer alan yapı Ayasofya Hamamı olarak da anılır. Sinan'ın tasarladığı hamamların en önemli ve başarılı örneklerindendir.