Arama
Mimar Sinan'ın İstanbul'da inşa ettiği hamamlar
Mimar Sinan, dünyanın en büyük mimarı olarak tarihe adını altın harflerle yazdırmış bir isim. Osmanlıya özgü bir mimari kimlik oluşturan Mimar Sinan, geleneği yenilikçi ve yapıya uygun çözümler üreterek yaşattı. Çağının çok ötesinde eserlere imza atan Mimar Sinan'ın İstanbul'da inşa ettiği hamamları derledik.
Yine Evliya Çelebi'nin aktardıklarından hamamın bulunduğu Çömlekçiler Mahallesi'nin "4 bin haneli bağ ve bahçeli mamur, kat kat irem sütunlu büyük köşkler ve yalılar ile bezenmiş, çiçekli bostanlar ile süslenmiş büyük bir şehir" olduğunu öğreniriz. Evliya Çelebi, Çömlekçiler Mahallesi'nin ana caddesinin iki yanında her meslek grubundan esnafa ait süslü 300 tane dükkân olduğunu anlatır ve bu dükkânlardan başka hamamın bulunduğu caddenin iki tarafının baştanbaşa 250 adet çanakçı, bardakçı ve çömlekçi dükkânıyla kaplı olduğunu söyler.
Evliya Çelebi'ye göre bölgenin amber kokulu toprağında olan özellik başka bir diyarın toprağında yoktur ve özellikle burada yapılan bir testi taze iken ondan su içenin dimağı kokulanıp taze can bulur ve "Her diri şey sudan yarattığımızı…" (Enbiya, 10) ayetinin sırrını açıkça görür.
Ayasofya Meydanı'nda bulunan ham Sultan Süleyman'ın nikâhlı zevcesi Haseki Hürrem Sultan tarafından Mimar Sinan'a yaptırılmıştır.
1556 senesinde inşa edilen yapı İstanbul'daki en büyük, en görkemli çift hamamlardan biridir. Ayasofya'nın tam karşısında yer alan yapı Ayasofya Hamamı olarak da anılır. Sinan'ın tasarladığı hamamların en önemli ve başarılı örneklerindendir.
Sinan, hamamda uyguladığı planla yapının kadın ve erkeklere ait bölümlerini bir eksen üzerine yerleştirmiş, iki bölümün kapılarını 75 metre uzunluğundaki hamamın iki karşıt ucuna koymuş, erkeklerle kadınların birbirlerine hemen hiç rastlanmadan içeri girebilecekleri bir yapı tasarlamıştır.
Her iki uçta iki ayrı kubbenin örttüğü giriş ve soyunma bölünme, üç kubbeli soğukluk kısmı ve yıldız biçimli sıcaklık arka arkaya dizilmiştir. Erkekler kısmının girişi, diğer hamamlarda görülmeyen bir biçimde, bir revakla süslenmiş ve yapıya adeta cami girişi havası verilmiştir.
Ortaköy'de Dereboyu Caddesi ile Muallim Naci Caddesi'nin kesiştiği noktada bulunan yapının banisi Hüsrev Kethüda'dır. Hüsrev Kethüda, Sultan Süleyman dönemi sadrazamlarından Kara Ahmed Paşa'nın kâhyasıdır.
Topkapı'daki Gazi Ahmed Paşa Külliyesi'nin banisi olan Sadrazam Kara Ahmed Paşa'nın bu hamamın yapımında kâhyası Hüsrev Kethüda'ya maddi destek verdiği söylenir. Hamamın tamamlanma tarihi kesin olarak bilinmemekle beraber, Hüsrev Kethüda'nın 1565 yılında, Vefa'daki darülkurrasını inşa ettirdiği sırada yapıldığı düşünülür.
Ünlü edebiyatçıların kaleminden alıntılarla 'sessizlik'
Ortaköy Hamamı olarak da bilinen yapı bir çifte hamamdır. Sinan'ın hamamlarında görülen merkezi plandan farklı tasarlanmış olan yapının iki büyük kubbesi sekizgen kasnaklara oturtulmuştur. Hamam moloz ve tuğla ile inşa edildikten sonra üzeri sıvayla kaplanmıştır.
Hamamın üzerindeki bu sıva geçirdiği son dönem restorasyon sırasında kazınmış, bunun altından yüzlerce yıllık yapının özgün taş ve tuğlaları çıkarılmış; bu taş ve tuğlaların harçları sağlamlaştırılmıştır. Duvar örülerek kapatılan özgün pencereler de açıldıktan sonra hamam özgün görünümüne kavuşmuştur.