Arama
Modern Bilimin Öncüleri sergisinde ziyaretçileri neler bekliyor?
Usturlab tarafından iki yıllık uzun soluklu bir çalışmanın sonucu olarak tasarlanan ve üretilen "Modern Bilimin Öncüleri" sergisi, insanoğlunun bilim serüvenini ve İslam medeniyetinin bu serüven içerisindeki yerini tüm dünyaya etkileşimli olarak anlatıyor. İstanbul Havalimanı Dış Hatlar Terminali'nde ziyaretçilerini bekleyen sergide hangi bilim adamlarının hangi keşifleri yer alıyor? Sergide ziyaretçileri ne bekliyor? Fikriyat olarak yerinde inceledik.
Usturlap, Grekçe astron (yıldız) ve lambanein (almak, yakalamak, ölçmek) kelimelerinin birleşmesiyle oluşan astrolabos veya astrolabon kelimelerinden türetilmiştir. Usturlap; teknik anlamıyla küresel astronomi problemlerini çözmek, gök cisimlerini veya herhangi bir yüksekliği ölçmek, gündüz ve gece saatlerini belirlemek, şehirlerin enlem ve boylamlarına göre kıble yönünü tespit etmek gibi teorik ve pratik birçok amaçla kullanılan bir tür astronomi aletidir.
Heysem'in yaptığı deneyler arasında en önemlisi, ışığın doğrusallığını ispatladığı karanlık oda deneyidir. "Optik" kitabının bölümleri, Riser'in 1572 tarihli Pticae Thesaurus baskısına dahil edilmiştir. Heysem'in eserini okuyan Kepler, Witelo'ya ait bir objeden gözün retinasına bağlanan görüntüleme zincirinde ortaya çıkan çelişkileri çözmüştür.
Karanlık oda, Heysem'in ışığın doğrusallığını ispatladığı deneydir. Herhangi bir nesneden gelen ışık bir iğne deliğinin arkasına geçerken görüntüsü ters döner. Bu deney, kameranın çalışma prensibinin ve görme olayının en temel açıklamasıdır.
Müzik dizileri oluşturmak için bilinen en eski cihaz, Beni Musa'nın geliştirdiği programlanabilir müzik otomatıdır. Bu mekanizma birden çok disiplin üzerinde geniş bir etki uyandırmıştır. Bu otomatın orijinalinde hareket bir su akışı ile sağlanır ve bu sebeple kendi kendine çalışan otomat olarak tanımlanır. Bu icat, dünyanın ilk müzik sıralayıcısı ve ilk müzik otomatı olarak kabul edilir. Aynı zamanda en eski programlanabilir makinedir ve bu özelliği ile bilgisayarın atası sayılabilir.
Akarsuyun üzerine inşa edilmiş su çarkının dönüş hareketi ile eksantrik öil de dönmeye başlar. Eksantrikler maniveraları tek tek harekete geçirir. Dairesel hareket doğrusal harekete dönüşmüş olur ve pistonlar aşağı yukarı harekete geçer. Bu hareket vakum odacığında bir vakum oluşturur ve suyun yukarı taşınmasını sağlar.
Zehravi, ilim ve fazilet ehli, tıp alanında basit ve mürekkep ilâçlar hususunda tecrübeli, doğru tedavi uygulayan iyi bir tabipti. Tıp alanında çeşitli eserler kaleme aldı, en büyük ve meşhur eseri Kitâbü't-Taşrîf oldu. Avrupalılar tarafından ''Abulcasis'' lakabıyla tanındı. Cerrahi bilim dalının Avrupa'da gelişmesi, eserlerinin çevrilmesi ile başladı.
Zehravi, cerrahinin bir bilim dalı oalrak görülmediği ve cerrahi operasyonların ehil olmayan kişiler tarafından yürütüldüğü bir dönemde cerrahiyi tıbbın bir dalı olarak görmüş, her cerrahın kendi ameliyat aletlerini üretmesi gerektiğini savunmuştur.
Cerrahinin atası Zehravi'nin tıp dünyasına kazandırdıkları