Arama

Osmanlı arşivinden fotoğraflarla eğitim

Asırlar boyunca üç kıtaya hükmeden Osmanlı, devletin temellerini eğitim ve öğretim ile güçlendirdi. Gittiği her yere mektep, medrese ve yüksekokul inşa ederek şehirleri ihya etti. Üstün yetenekli insanları bulup onları topluma kazandırdı. Dini ilimlerden pozitif bilimlere kadar her türlü derslerin okutulduğu bu kurumlarda asırlar boyunca memleketin din, hukuk ve irfan hayatı için pek çok değerli alim yetiştirdi.

Mekteb-i mezkûr talibâtı

Bu törenlerin asıl amacı çocukların okul korkusunu gidermek, okuma isteği aşılamak ve çocukları arkadaşlarıyla kaynaştırmaktı. Ayrıca, İslami terbiye anlayışında okula ve öğretmenlere verilen değerin ne denli büyük olduğunun da bir göstergesiydi.

Mekteb-i Rüşdi

Sıbyan mekteplerinde Kur'an, ilmihal bilgileri, namaz sureleri gibi dini eğitimin yanında tarih, coğrafya, güzel yazı, imla ve matematik de öğretilirdi. Eğitim; öğlen yemek ve namaz arası harici kesintisiz devam ederdi, teneffüs yoktu.

İzmir Mekteb-i İdadisi

Muallimler, çocuklara Kur'an-ı Kerim okumayı, dini bilgileri ve yazmayı öğretirdi. Medrese okuyan bu kimseler 1-6 akçe arasında değişen günlük ücretlerini nakit olarak alırlardı. Medresede dersler müderrisler tarafından verilirdi. Genellikle ders işleniş usulü müderrisin dersi anlatması esasına dayanıyordu.

Sultanahmet Mekteb-i Sanayi-i Şahane marangozhanesi

Enderun, saraya devlet adamı yetiştiren okuldu. II. Murad zamanında kurulan mektep, Osmanlı Devleti'nin son zamanlarına kadar varlığını sürdürdü. Zeki ve yetenekli çocuklar bu okula alınırdı.

Amerikalı psikolog Lewis Terman, Osmanlı'nın en önemli mektebi olan Enderun'a alınan çocuklar için şunları söyledi: "Zekâ seviyesini ölçmek için ilk defa test yöntemi, Osmanlı'da Enderun Mektebi'ne seçilen öğrenciler için uygulanmış."

8 maddede Enderun nedir?

Üsküp Mekteb-i ibtidaiyesi

Enderun mektebine alınan çocuklara, Kur'an-ı Kerim, tefsir, hadis, kelâm gibi dini dersler, edebiyat, inşa (şiir), dil bilgisi, Arapça, Farsça gibi dil ve edebiyat dersleri ve matematik, coğrafya, mantık gibi müspet ilimler dersleri okutulurdu. Bir taraftan da Osmanlı saray geleneği ve görgüsüyle, protokol kaideleri ve bürokratik işler öğretilirdi. Bunların yanında çeşitli sanat kollarında beceriler kazandırıldığı gibi sportif faaliyetlere de yer verilirdi.

Osmanlı'da eğitim terimleri

2024 Fikriyat. Tüm hakları saklıdır.
BİZE ULAŞIN