Arama
Osmanlı arşivinden fotoğraflarla eğitim
Asırlar boyunca üç kıtaya hükmeden Osmanlı, devletin temellerini eğitim ve öğretim ile güçlendirdi. Gittiği her yere mektep, medrese ve yüksekokul inşa ederek şehirleri ihya etti. Üstün yetenekli insanları bulup onları topluma kazandırdı. Dini ilimlerden pozitif bilimlere kadar her türlü derslerin okutulduğu bu kurumlarda asırlar boyunca memleketin din, hukuk ve irfan hayatı için pek çok değerli alim yetiştirdi.
Sultanahmet Mekteb-i Sanayi-i Şahane marangozhanesi
Enderun, saraya devlet adamı yetiştiren okuldu. II. Murad zamanında kurulan mektep, Osmanlı Devleti'nin son zamanlarına kadar varlığını sürdürdü. Zeki ve yetenekli çocuklar bu okula alınırdı.
Amerikalı psikolog Lewis Terman, Osmanlı'nın en önemli mektebi olan Enderun'a alınan çocuklar için şunları söyledi: "Zekâ seviyesini ölçmek için ilk defa test yöntemi, Osmanlı'da Enderun Mektebi'ne seçilen öğrenciler için uygulanmış."
Üsküp Mekteb-i ibtidaiyesi
Enderun mektebine alınan çocuklara, Kur'an-ı Kerim, tefsir, hadis, kelâm gibi dini dersler, edebiyat, inşa (şiir), dil bilgisi, Arapça, Farsça gibi dil ve edebiyat dersleri ve matematik, coğrafya, mantık gibi müspet ilimler dersleri okutulurdu. Bir taraftan da Osmanlı saray geleneği ve görgüsüyle, protokol kaideleri ve bürokratik işler öğretilirdi. Bunların yanında çeşitli sanat kollarında beceriler kazandırıldığı gibi sportif faaliyetlere de yer verilirdi.
Sultanahmet Mekteb-i Sanayi-i Şahane tesviyehanesi
Osmanlı döneminde medreselerde öğrenim gören öğrenciler üç kısımdan meydana gelirdi: Softa, danişmend ve muid. Osmanlı eğitiminde sıbyan mektebini bitiren bir talebe on iki-on beş yaşlarında iken medreseye girerek softa olur ve medrese öğrenimi başlardı. Softalar Arapça sarf, nahiv, mantık ve âdâbü'l-bahs gibi muhtasarat derslerini okuduktan sonra müderristen aldıkları başarı belgesiyle bir üst medreseye devam ederlerdi.
Ankara Mekteb-i İdâdîsi
Önemli eğitim kurumlarından biri de Sahn-ı Seman, İstanbul'un ilk yükseköğretim kurumuydu. Ayasofya Medresesi'ne müderris olarak tayin edilen Ali Kuşçu, aynı zamanda Sahn-ı Seman medreselerin programını düzenlediği söylenir. Ali Kuşçu tarafından düzenlenen programlar, 19. asra kadar kullanıldı.
İstanbul'un ilk yükseköğretim kurumu; Sahn-ı Seman medreseleri
Manisa Mekteb-i İdadisi
Medresede akli ve nakli ilimler okutulurdu. Matematik, doğa bilimleri, kelâm, fıkıh ve fıkıh usulü, felsefe, geometri (hendese), aritmetik (hesap) ve astronomi ilimleri tahsil edilirdi. Edebiyat, tarih ve coğrafyaya ait eserler ise talebelerin özel ilgilerine ya da konunun daha iyi anlaşılması amacıyla okutulurdu.