Arama

Osmanlı arşivinden fotoğraflarla eğitim

Asırlar boyunca üç kıtaya hükmeden Osmanlı, devletin temellerini eğitim ve öğretim ile güçlendirdi. Gittiği her yere mektep, medrese ve yüksekokul inşa ederek şehirleri ihya etti. Üstün yetenekli insanları bulup onları topluma kazandırdı. Dini ilimlerden pozitif bilimlere kadar her türlü derslerin okutulduğu bu kurumlarda asırlar boyunca memleketin din, hukuk ve irfan hayatı için pek çok değerli alim yetiştirdi.

Üsküp Mekteb-i ibtidaiyesi

Enderun mektebine alınan çocuklara, Kur'an-ı Kerim, tefsir, hadis, kelâm gibi dini dersler, edebiyat, inşa (şiir), dil bilgisi, Arapça, Farsça gibi dil ve edebiyat dersleri ve matematik, coğrafya, mantık gibi müspet ilimler dersleri okutulurdu. Bir taraftan da Osmanlı saray geleneği ve görgüsüyle, protokol kaideleri ve bürokratik işler öğretilirdi. Bunların yanında çeşitli sanat kollarında beceriler kazandırıldığı gibi sportif faaliyetlere de yer verilirdi.

Osmanlı'da eğitim terimleri

Sultanahmet Mekteb-i Sanayi-i Şahane tesviyehanesi

Osmanlı döneminde medreselerde öğrenim gören öğrenciler üç kısımdan meydana gelirdi: Softa, danişmend ve muid. Osmanlı eğitiminde sıbyan mektebini bitiren bir talebe on iki-on beş yaşlarında iken medreseye girerek softa olur ve medrese öğrenimi başlardı. Softalar Arapça sarf, nahiv, mantık ve âdâbü'l-bahs gibi muhtasarat derslerini okuduktan sonra müderristen aldıkları başarı belgesiyle bir üst medreseye devam ederlerdi.

  • 10
  • 20

Ankara Mekteb-i İdâdîsi

Önemli eğitim kurumlarından biri de Sahn-ı Seman, İstanbul'un ilk yükseköğretim kurumuydu. Ayasofya Medresesi'ne müderris olarak tayin edilen Ali Kuşçu, aynı zamanda Sahn-ı Seman medreselerin programını düzenlediği söylenir. Ali Kuşçu tarafından düzenlenen programlar, 19. asra kadar kullanıldı.

İstanbul'un ilk yükseköğretim kurumu; Sahn-ı Seman medreseleri

  • 11
  • 20

Manisa Mekteb-i İdadisi

Medresede akli ve nakli ilimler okutulurdu. Matematik, doğa bilimleri, kelâm, fıkıh ve fıkıh usulü, felsefe, geometri (hendese), aritmetik (hesap) ve astronomi ilimleri tahsil edilirdi. Edebiyat, tarih ve coğrafyaya ait eserler ise talebelerin özel ilgilerine ya da konunun daha iyi anlaşılması amacıyla okutulurdu.

Sultan II. Abdülhamid döneminde eğitim veren 5 yüksekokul

  • 12
  • 20

Manastır Mekteb-i İdadi-i Mülkî

Osmanlı'da medreseler vakıf hüviyeti taşırdı. Mütevelli tarafından idare edilirdi. Külliye şeklinde, yani hamam, dârüşşifâ, imâret, câmi ve medrese bir arada yaptırılırdı.

2024 Fikriyat. Tüm hakları saklıdır.
BİZE ULAŞIN