Arama
Osmanlı çocuklarının eğlenceli mirası 'oyunlar'
Teknolojik hayat yaşam şekillerimizi değiştirirken geleneksel kültürümüzden de birtakım özgünlükleri götürdü. Milli folklorun önemli unsurlarından olan çocuk oyunlarımız bile artık eskisi gibi değil. Eskiden sokaklarda koşup zıplayan çocukların yerinde artık saatlerce bilgisayar başında vakit geçiren çocuklar görüyoruz. Oysaki Osmanlı çocukları yokluk ve sıkıntıyla geçen zamanlarında dahi eğlenmeyi, oyunlar üretmeyi başarmış ve bu kültürü geleceğe miras olarak bırakmışlardı. Gelin Osmanlı çocuklarının eğlenceli mirası, oyunlarını hatırlayalım.
Bu oyun çeşitliydi. Mesela birinde yere bir daire çizilir, beş-altı adım ötesine de bir çizgi. Dairenin ortasında 10–15 ceviz yan yana dizilir, gerisine oturulur. Sağa, sola aksayan, boşa giden cevizler oturanın, vurulup dışarı çıkanlar da vuranın olur.
Ceviz oyunun bir başka çeşidinde talihli yine yerde olur, önünde üç ceviz, üstüne cevizden bir kule. Etrafa gidenler yerdekinin olur, bir atışta deviren ise turnayı gözünden vurur.
Bu ceviz oyununda oturuş aynı, sadece bacaklar arasına toprağa uzunca bir karfiçe çivisi çakılmış, üstüne de bir onluk konmuş. Cevizi beyni bâlâsına indirebilen onluğu alır.
Küçüklerine bilye, içi menevişlilerine (cicili) gibi adlar o vakitler yok. Büyükçelerinin kurşundan olanlarına (gülle), billurlarına (gazoz) denilmekte. O zaman ki gazoz şişelerine tıpalık eden yuvarlaklar.
Düğmelerle oynanırdı. Sırttaki entarinin ve hırkanın göğsüne, mintanın yakasına ve kollarına, pantolonun kemerinedeki düğmeler koparılırdı. Yere bir dört köşe çizilir, ortasında da ufak bir çukur vardır. Düğmeler çizgilerin kenarından çink, minko, trikso diye fiskelenir. Tam üçte çukura gönderilir. Birinden biri beceremedi mi, peşindekinin ilk hamlede ona çarptırması ve yutması caizdir. En sona kalan da bir üfleyişte çukurdan fırlatabildiklerini alırdı.
