Arama
Osmanlı'nın ilk tiyatro mektebi: Darülbedayi
Bugünkü Şehir Tiyatroları'na, kuruluşundan 1931 yılına kadar verilen ismin Darülbedayi olduğunu biliyor muydunuz? Peki, Darülbedayi'nin, ilk okuma kurulu üyeleri arasında Abdülhak Hâmid, Yahya Kemal ve Yakup Kadri'nin olduğunu? "Güzellikler evi" anlamına gelen Darülbedayi, 1931'de Şehir Tiyatrosu, semt tiyatroları açıldıktan sonra da Şehir Tiyatroları adını aldı. Sizler için, 'Dünya Tiyatrolar Günü' kapsamında, Osmanlı'nın ilk tiyatro ve musiki mektebi olan Dârü'l-bedâyi Osmani hakkındaki önemli bilgileri derledik.
Darülbedayi eğitim kadrosuna baktığımızda ise dönemin en önemli mûsikî adamlarını görmek mümkündü. Türk Mûsikîsi nazariyatında Abdülkadir Töre, Batı mûsikîsinde Zati Arca, Zeki Üngör, Türk mûsikîsi icrasında Tanburi Cemil Bey, Leon Hancıyan ve Ali Rıfat Bey alanlarındaki en yetkin isimler arasındaydı.
Dârü'l-elhan Mûsikî Mektebi Nağmeler evi anlamına gelen Darülelhan ise Osmanlı'da kurulan ilk sistemli konservatuvardı. Darülbedayi'deki mûsikî şubelerinin kapatılmasının ardından kurulmasına karar verilen okulun ilk amaçlarından biri Klasik Türk Mûsikîsi repertuarını notaya almak ve gerekli tashihatları yapmaktı. Bu görev Darülbedayi'de düşünülmüş ancak yerine getirilememişti.
Bir nevi konservatuvar eğitim modelinin benimsendiği bu okulda dönemin Batı konservatuvarlarından ayrı olarak üç mûsikî türünde müfredat uygulandığı görülüyordu. Halk mûsikîsi icra anlamında uygulanmasa da nazari olarak işlenmekteydi. Ayrıca ilk türkü derleme çalışmaları yine bu okulun çatısı altında başladı.
Tarihteki ilk konservatuvar on sekizinci asırda Napoli'de kimsesiz çocukların sanatla ilgilenmeleri amacıyla kurulmuştu. Bu nedenle ne Darülbedayi ne de Darülelhan'a konservatuvar adı verilmedi. Bu isim daha çok Cumhuriyet'ten sonra benimsenerek mûsikî okullarında kullanılmaya başlandı.
Derlenen kaynaklar: TDV İslamansiklopedisi,
Uluslararası Müzikoloji Dergisi: Osmanlı'nın mûsikî okulları