Arama
İstanbul'da bir şaheser: Pertevniyal Valide Sultan Camisi
Sultan II. Mahmud'un eşi, Sultan Abdülaziz'in annesi olan Pertevniyal Valide Sultan, Osmanlı coğrafyasının pek çok bölgesinde hayır eserleri yaptıran mümtaz bir karakterdi. Toplumsal huzuru sağlama noktasında önemli katkılarda bulunan Valide Sultan, şahsi hazinesini de Devlet-i Aliyye'ye bağışlayarak büyük bir teslimiyet örneği gösterdi.
🔷 Pertevniyal Valide Sultan tarafından 1869 ve 1871 yılları arasında inşa edilir. Cami; medrese, sebil, türbe ve muvakkithane konutlarından oluşan bir külliyenin parçasıdır.
🔷 Ancak Aksaray meydan düzenlemelerinde çok büyük değişikliklere uğramıştır. 1869-1871 yılları arasında yapılan caminin tasarımı Mimar Sarkis Balyan'a aittir.
🔷 Tek katlı giriş kısmına beş basamaklı merdivenden girilir. Bu esnada karşımıza geniş bir hol çıkar. Buradan bir koridorla ara bölüme ulaşılır.
🔷 Bu bölüm son cemaat yerinin içe alınmış şeklidir. Son cemaat yeri oldukça görkemli olup bir köşkü andırır. Üst katta padişah ve maiyetine ayrılmış harim bölümü salonları vardır.
🔷 Klasik camilerden oldukça farklı olan Valide Sultan Cami, neogotik tasarımı ile Türk Hint mimarisinin bir sentezini yansıtır. Dış görünümü oldukça farklı olan caminin bütün cepheleri ileri derecede zarif taş işçiliği ile adeta dantel gibi işlenmiştir.
🔷 Aynı zariflik iç kısımda da sürdürülmüş olup altın yaldızlı patlatılan mavi rengin hakim olduğu kalem işi süslemeler, iç cephenin tamamını süsler. 16. ve 17. yüzyıl örneklerinden çokça farklı olan bu motifler, çizimleri ve renkleri ile Osmanlı bezeme geleneğine yeni bir yorum getirmektedir. Minber ve mihrabı mermer olan yapının kürsüsü de sekiz köşeli ve oymadır.
🔷 Cami tek kubbelidir ve bu kubbe duvarların üzerindeki pencereli yüksek bir kasnağa oturtulur. Köşelerdeki büyük taşıyıcı ayaklar birer çıkma ile dışarıya alınır.
🔷 Pertevniyal Valide Sultan Camisi'nin dört köşesinde Hint mimarisini andıran birer kule bulunur. Kuzeydeki hünkar dairesi cami görünümüne hakimdir. Hünkar kasrının köşelerinde iki adet minaresi vardır. Minareler, kesme taştan, yivli, taş külahlı ve tek şerefelidir.
🔷 Avluya doğu, batı ve güney olmak üzere üç kapıdan girilir ve güneydeki abidevi kapı oldukça ihtişamlıdır. Bu kapının kemeri ortasında tuğra olup tuğranın altında yeşil zeminli cami kitabesi yer almaktadır.
🔷 1956-59 yılları arasındaki Aksaray Meydanı düzenlemesi esnasında sebil gibi camiye ait bazı unsurlar kaldırılmıştır. Cami konumundan ötürü trafik yoğunluğundan oldukça etkilenmiştir.