Arama
Picasso’nun Guernica tablosu neyi anlatır?
82 yıl önce, İspanya İç Savaşı sırasında Guernica şehrine büyük bir bombardıman yapıldı. Gerçekleştirilen hava saldırıları, büyük çapta yıkıma ve pek çok sivilin ölümüne yol açtı. Halkının çektiği acılara kayıtsız kalamayan ünlü ressam Picasso, Guernica isimli tablosuna bu bombardımanın izlerini yansıttı. Peki, Picasso'nun tuvaline yansıyan Guernica bombardımanı nasıl gerçekleşti? Picasso'nun çizdiği figürler neyi temsil ediyordu?
Saldırının asıl amacının ne olduğu halen zaman zaman tartışılıyor. Saldırıyı planlayan ve yöneten komutanın 1970'lerde kamuya açıklanan günlüğündeki kayıtlara göre, Guernica saldırısı Milliyetçi güçlerin bölgedeki yayılımını artırmaya yönelik daha büyük bir planın parçasıydı. Aynı zamanda, bölgede yer alan Faşist güçlerin bu saldırı ile desteklenmesi amaçlanıyordu.
Guernica'nın stratejik önemini, saldırıdan önce fark eden Richthofen, Cumhuriyetçilerin geri çekilme yollarını kısıtlamak için, Renteria banliyösündeki yolların ve köprünün bombalanmasını emretti.
Guernica saldırısında köprünün tahrip edilmesi birinci amaçtı; çünkü bu saldırı, Milliyetçi güçlerin Cumhuriyetçilere karşı başlattığı harekâtı desteklemek için yapılmıştı. İkincil amaç ise, Cumhuriyetçilerin araç ve mühimmat trafiğini kesmek ve etrafta enkaz yığınları yaratarak köprünün tamir edilmesini engellemekti.
Bu amaçları yerine getirmek üzere görevlendirilen uçaklar, 250 kilogramlık orta yüksek patlayıcılar, 50 kilogramlık hafif patlayıcılar ve 1 kilogramlık yangın bombaları ile donatıldı. 24 bombardıman uçağının toplam cephane yükü 22 tondu.
Richthofen'a gelen saldırı emri şöyleydi:
"Derhal başlamak üzere: Marquina-Guernica-Guerriciaz yakınlarındaki caddelerde serbest bombardıman görevi; Guernica'nın doğusundaki caddelere ve köprüye (banliyö dâhil). Eğer düşmanın personel ve mühimmatını engellemek istiyorsak, oradaki trafiği durdurmalıyız. Vigon, Guernica'nın güneyindeki caddeleri askerleriyle kapatmayı kabul etti. Bu başarıyla sonuçlanırsa, düşmanı Marquina etrafında kıstırmış olacağız."
Bombardımanda, şehrin çıkış yolları da vuruldu ve bu nedenle sivil can kayıpları arttı.
Yapılan bombardımanlar, Guernica'nın büyük bölümünü yok etti. Şehirdeki binaların dörtte üçünün tamamen yıkıldığı bildirildi. Diğer binalarda ise, ağır hasar vardı.
Yıkılan binalar arasında silah fabrikaları ile meclis binası da vardı. Richthofen'in kayıtlarına göre, asıl hedef olan köprüye hiçbir isabet olmamıştı ve bu yüzden saldırı başarısız olarak değerlendirildi.
Yine de saldırının yarattığı kaos ve yıkıntı, Cumhuriyetçi güçlerin bölgedeki hareket imkânını kısıtladı.
Bombardımandaki sivil can kaybı sayısı, daima tartışmalı bir konu oldu. General Emilio Mola'nın yönetimindeki Milliyetçi güçler, saldırıdan üç gün sonra şehre girdiklerinde, kayıpların tam sayısını belirlemeye yönelik bir çalışma yapmadılar.
O dönemde Bask Hükümeti'nden yapılan açıklamaya göre, ölü sayısı en az 1.654; yaralı sayısı ise, 889'du. Çatışmaların haricindeki pek çok dış kaynakta, bu rakamların doğru olduğu varsayıldı. O dönemden 1970'lere kadar, doğrulukları tartışmalı olsa da, bu rakamlar birçok başka kaynakta kullanıldı.
Milliyetçi cunta hükümeti ise şehrin, kaçmakta olan Cumhuriyetçi güçler tarafından yakılarak tahrip edildiğini iddia etti ve kayıplar hakkında net bir sayı belirtmedi. Bahsedilen en düşük ölü sayısı, Franco yanlısı Arriba Gazetesi'nde yer alan bir habere göre 12'ydi.
II. Dünya Savaşı sırasındaki büyük ölçekli bombardımanların incelenmesi sırasında, Guernica saldırısına ilişkin açıklanan ilk can kaybı sayısına dair, şüpheler ortaya çıktı.
Guernica'daki ölü sayısı, II. Dünya Savaşı sırasında bombalanan büyük Avrupa şehirlerindeki ölü sayısına oranla oldukça fazlaydı. Guernica'daki sayının biraz abartılı olduğu öne sürülmeye başlandı.
Guernica'da 40 ton bomba kullanıldığı dikkatle hesaplandığında, 1.654 ölü, ton başına 41 ölü anlamına geliyordu. Şubat 1945'te Dresden'e yapılan hava saldırısında, 3.431 ton bomba kullanılmış, ton başına 7,2 ila 10,2 ölüm olmuştu.