Arama
Picasso’nun tuvaline yansıyan bombardıman
81 yıl önce, İspanya İç Savaşı sırasında Guernica şehrine büyük bir bombardıman yapıldı. Gerçekleştirilen hava saldırıları, büyük çapta yıkıma ve pek çok sivilin ölümüne yol açtı. Halkının çektiği acılara kayıtsız kalamayan ünlü ressam Picasso, Guernica isimli tablosuna bu bombardımanın izlerini yansıttı ve tablo, 1939 yılında güvenlik amacıyla New York'a götürüldü. Picasso, İspanya halkı cumhuriyete yeniden kavuşmadan tablonun ülkesine dönmesini istemiyordu. Ünlü ressamın bu vasiyeti yerine getirildi ve bundan tam 37 yıl önce parlamenter monarşinin ilanı sonrası tablo, anavatanı olan İspanya'ya iade edildi.
Yapılan bombardımanlar, Guernica'nın büyük bölümünü yok etti. Şehirdeki binaların dörtte üçünün tamamen yıkıldığı bildirildi. Diğer binalarda ise, ağır hasar vardı.
Yıkılan binalar arasında silah fabrikaları ile meclis binası da vardı. Richthofen'in kayıtlarına göre, asıl hedef olan köprüye hiçbir isabet olmamıştı ve bu yüzden saldırı başarısız olarak değerlendirildi.
Yine de saldırının yarattığı kaos ve yıkıntı, Cumhuriyetçi güçlerin bölgedeki hareket imkânını kısıtladı.
Bombardımandaki sivil can kaybı sayısı, daima tartışmalı bir konu oldu. General Emilio Mola'nın yönetimindeki Milliyetçi güçler, saldırıdan üç gün sonra şehre girdiklerinde, kayıpların tam sayısını belirlemeye yönelik bir çalışma yapmadılar.
O dönemde Bask Hükümeti'nden yapılan açıklamaya göre, ölü sayısı en az 1.654; yaralı sayısı ise, 889'du. Çatışmaların haricindeki pek çok dış kaynakta, bu rakamların doğru olduğu varsayıldı. O dönemden 1970'lere kadar, doğrulukları tartışmalı olsa da, bu rakamlar birçok başka kaynakta kullanıldı.
Milliyetçi cunta hükümeti ise şehrin, kaçmakta olan Cumhuriyetçi güçler tarafından yakılarak tahrip edildiğini iddia etti ve kayıplar hakkında net bir sayı belirtmedi. Bahsedilen en düşük ölü sayısı, Franco yanlısı Arriba Gazetesi'nde yer alan bir habere göre 12'ydi.
Bu nedenle bazı çevreler, Guernica'da açıklanan ölü sayısı ile benzeri diğer bombardımanlardaki ölü sayısı arasındaki bu uyumsuzluğu propagandaya bağladılar ve bunu şöyle açıkladılar:
"...yüksek tesir oranı (ton başına 7-12 ölüm) dikkate alınsa bile, Guernica'daki ölü sayısı yaklaşık 300-400 civarında olmalıdır. Bu rakam bile saldırının yeterince kanlı bir eylem olduğunu gösterir. Ancak bombalanan bir şehirde neredeyse 1.700 kişinin öldüğü duyurmak yerine küçük bir kasabada birkaç yüz kişinin öldüğünü duyurmak aynı etkiyi yaratmazdı."
Guernica'daki yıkıma ilişkin ilk İngilizce haberler, saldırıdan iki gün sonra çıktı.
The Times için çalışan ve İspanyol İç Savaşı'na dair haberleri ülke içinden bildiren George Steer, Guernica'daki tüm olayları yazan ilk muhabir oldu. Steer'in haberi, olaydan sonra yapılmış bir röportaj havasındaydı ve olayda Almanların rolü olduğunu açıkça belirtiyordu.
Üzerinde Alman İmparatorluk Kartalı'nın (Adler) bulunduğu üç bomba kasasının ortaya çıkarılması, İç Savaş karşısında Almanya'nın tarafsızlığının ve imzaladığı müdahil olmama antlaşmasının sahte olduğunu kanıtlıyordu. Önce New York Times'ta, sonra tüm dünya medyasında yeniden yayımlanan Steer'in raporu, öfke ve korku uyandırdı.