Arama
Sanat tarihinin büyük birliği: Osmanlı Ressamlar Cemiyeti
Osmanlı Ressamlar Cemiyeti, özellikle resim ve sanat sorunları üzerine düşünce üretmiş ve dönemin kanunlarının verdiği haklarla kurulmuş, dernek statüsündeki ilk sanatçı örgütüydü. Türk resim sanatının kurumlaşma ve çağdaşlaşma çabalarının 'erken dönemi'ni temsil eden bir sanatçı hareketiydi. Osmanlı Ressamlar Cemiyeti'nin plastik sanatlar tarihimizdeki asıl önemi devlet eliyle kurulmamış ilk bağımsız sanatçı grubu olmasıydı ve bağımsızlığı düşünsel yapısına yansımıştı. Yani topluma sanatı ve sanatçıyı sevdirme mücadelesi içerisindeydi. Cemiyet, bir zaman sonra fonksiyonunu yitirdi ve misyonunu tamamlayarak sanat tarihindeki yerini aldı.
19'uncu yüzyılın sonlarına doğru Türk sanatçıları sanatsal etkinlikler için beraber hareket etme imkânı veya bir sanatsal çerçeve içinde görüş alışverişi gibi sanatsal heyecanların paylaşılacağı bir meslek birliği kurarlar. Türk sanatında ilk sanatçı birliği olan bu topluluğun adı "Osmanlı Ressamlar Cemiyeti'dir.
Türk resim sanatçılarının bir meslek birliği çerçevesinde birleşme isteği ve süreci, İkinci Meşrutiyet'in ilanını izleyen günlerde oluşan sosyal ve kültürel zeminde gerçekleşme ortamı buldu. Kimi kaynaklarda 1908, kimin de ise doğru olarak 1909 yılında kurulduğu belirtilen, Osmanlı Ressamlar Cemiyeti'ni kuran sanatçıları bu çaba içine iten neden neydi?
1835 yılından beri Avrupa sanat ortamını tanıyan, bu ortamın belirleyicilerini çok iyi değerlendiren sanatçılar, ülkelerinde de en azından Avrupa'daki benzer bir ortamı gerçekleştirebilmek için, bu ortamın en önemli belirleyicilerinden olan bir sanatçı birliği gereksinimini duydular.
Dar'ül-Fünun veya Passage Oriental salonlarına sıkışıp kalan ve değil sade vatandaşı, resimle doğrudan ilgili kişilerin bile ilgisinin zor çekildiği sergilerden daha etkin faaliyetlerle Türk resim sanatını canlandırmak arzusundaydılar. Bu amaçla kurulacak cemiyet ülkedeki bütün sanat faaliyetlerini sahiplenecek ve bu faaliyetleri yönlendirecekti.
Cemiyet'in ileride söz konusu edeceğimiz gazetesinin 30 Ocak 1911 tarihli nüshasında Sami Yetik bu durumu şöyle ifade ediyordu; "... Cemiyet, gene! Sanat hukukunun korunmasını üstlenmiş ve ülkede sanatın, Sanayi-i Nefise'nin gelişmesine gücü yettiği ölçüde çalışmaya azmetmiştir. Osmanlı Ressamlar Cemiyeti'nin kuruluş amacının, Osmanlı devletinde ressamlığın ilerlemesi ve Osmanlı ressamlarının geleceklerini temin doğrultusunda birleşmeleri esasına dayanmıştır."