Arama
Sanat tarihinin büyük birliği: Osmanlı Ressamlar Cemiyeti
Osmanlı Ressamlar Cemiyeti, özellikle resim ve sanat sorunları üzerine düşünce üretmiş ve dönemin kanunlarının verdiği haklarla kurulmuş, dernek statüsündeki ilk sanatçı örgütüydü. Türk resim sanatının kurumlaşma ve çağdaşlaşma çabalarının 'erken dönemi'ni temsil eden bir sanatçı hareketiydi. Osmanlı Ressamlar Cemiyeti'nin plastik sanatlar tarihimizdeki asıl önemi devlet eliyle kurulmamış ilk bağımsız sanatçı grubu olmasıydı ve bağımsızlığı düşünsel yapısına yansımıştı. Yani topluma sanatı ve sanatçıyı sevdirme mücadelesi içerisindeydi. Cemiyet, bir zaman sonra fonksiyonunu yitirdi ve misyonunu tamamlayarak sanat tarihindeki yerini aldı.
İbrahim Çallı, Avni Lifij, Namık İsmail ve Nazmi Ziya Güran gibi isimlerden oluşan bu grup, kimi zaman "Çallı Kuşağı" kimi zaman da "1914 Kuşağı" veya Paris'ten taşıdıkları üslupla birlikte "Empresyonistler/İzlenimciler" olarak da Türk resminde yerlerini aldılar.
1919'da cemiyetin adı Türk Ressamlar Cemiyeti'ne dönüştü ve işlevi farklılaştı. Türk Ressamlar Cemiyeti'nin kuruluşu ile Osmanlı Ressamlar Cemiyeti'nin hukuki varlığı sona erdi.
Osmanlı Ressamlar Cemiyeti, özellikle dönemin gazetelerinin yer aldığı Saltanat- Muhalefet (İttihat-Terakki Partisi ve aynı eğilimi paylaşan aydın-asker birliği) dengeleri içinde aktif bir rol almamış, ancak zaten fahri başkanlarının hanedandan oluşu ile saltanata muhalif de olmamıştı. Buda cemiyet üyelerinin cemiyetin kuruluşundan beri ülkede cereyan eden siyasi olaylara aktif olarak katılmamalarına bağlıydı. Esasen, 19'uncu yüzyılın ortalarından beri bir meslek kimliği ortaya koyan Osmanlı-Türk plastik sanat yorumcularının, yazar, şair, tiyatrocu, gazeteci vb. aydın gruplan gibi gelişen siyasi olaylar karşısında savunan ya da muhalefet eden bir tavır almamaları ilginçti.
Aynı duygular gazetenin hazırlanışında da etkin oldu. Gazetenin ilk on sayısının ilk sayfalarının en üstündeki başlık içinde Şehzade'nin bir büstü yer alır. Esasında başlıkta hakim form hilaldir. Şehzade'nin büstünün sol yanında siluet halinde antik bir yapı kalıntısı vardır. Hilalin sağında ise palet, fırça, boya tüpü, spatula görülür. Sol yanında ise "Ressamlar Cemiyeti", bunun üzerinde de "Osmanlı" kelimesi yazılıdır. Bütün kompozisyon zeytin dallarıyla süslenmiştir. Gazete'nin kapak kompozisyonundaki bu amblemin yerini, on dört ve on beşinci sayılar hariç, sanatçıların resimleri alınmıştır.
Osmanlı Ressamlar Cemiyeti Gazetesi, cemiyet üyesi sanatçılar tarafından idare edilmiş ve yayınlanmıştı. Gazetenin sorumlu yayın yönetmeni (mesul müdür) Ressam Osman Asaf, Yazı İşleri Müdürü de Şerif Abdülkadirzade Hüseyin Haşim'di. 10 Aralık 1911 (2 Teşrinisani 1327) tarihli Osmanlı Ressamlar Cemiyeti Gazetesi'ndeki bir yazıdan gazete yönetim bürosunun, cemiyet merkezinde bulunduğu anlaşılır.
Osmanlı Ressamlar Cemiyeti Gazetesi'nin ortaya çıkış şartlarını, en azından fikir ortamını hazırlayan, güzel sanatlar konularına yer veren ilk gazete 1873-1874 tarihlerinde yayınlanan haftalık "Musavver Medeniyet"tir. Resim sanatına, müzecilik, eski eserler ve tiyatroya ilişkin ilk resimli yazıların yer aldığı bu gazete, alanındaki ilk Türk periyodiğidir.
Daha sonra yayınlanan Türk gazeteleri içinde ilk sayısı 27 Mart 1891'de çıkan "Servet-i Fünun" ile "Tercüman-ı Hakikat", "İkdam", "Sabah" ve "Meşveret" çeşitli konulardaki fikir, kültür ve sanat yazılarıyla dönemin siyasi hayatını ve gelişmelerini olduğu kadar sanat hayatını da etkilediler.