Arama

Sanat tarihinin büyük birliği: Osmanlı Ressamlar Cemiyeti

Osmanlı Ressamlar Cemiyeti, özellikle resim ve sanat sorunları üzerine düşünce üretmiş ve dönemin kanunlarının verdiği haklarla kurulmuş, dernek statüsündeki ilk sanatçı örgütüydü. Türk resim sanatının kurumlaşma ve çağdaşlaşma çabalarının 'erken dönemi'ni temsil eden bir sanatçı hareketiydi. Osmanlı Ressamlar Cemiyeti'nin plastik sanatlar tarihimizdeki asıl önemi devlet eliyle kurulmamış ilk bağımsız sanatçı grubu olmasıydı ve bağımsızlığı düşünsel yapısına yansımıştı. Yani topluma sanatı ve sanatçıyı sevdirme mücadelesi içerisindeydi. Cemiyet, bir zaman sonra fonksiyonunu yitirdi ve misyonunu tamamlayarak sanat tarihindeki yerini aldı.

  • 29
  • 35

Aynı duygular gazetenin hazırlanışında da etkin oldu. Gazetenin ilk on sayısının ilk sayfalarının en üstündeki başlık içinde Şehzade'nin bir büstü yer alır. Esasında başlıkta hakim form hilaldir. Şehzade'nin büstünün sol yanında siluet halinde antik bir yapı kalıntısı vardır. Hilalin sağında ise palet, fırça, boya tüpü, spatula görülür. Sol yanında ise "Ressamlar Cemiyeti", bunun üzerinde de "Osmanlı" kelimesi yazılıdır. Bütün kompozisyon zeytin dallarıyla süslenmiştir. Gazete'nin kapak kompozisyonundaki bu amblemin yerini, on dört ve on beşinci sayılar hariç, sanatçıların resimleri alınmıştır.

  • 30
  • 35

Osmanlı Ressamlar Cemiyeti Gazetesi, cemiyet üyesi sanatçılar tarafından idare edilmiş ve yayınlanmıştı. Gazetenin sorumlu yayın yönetmeni (mesul müdür) Ressam Osman Asaf, Yazı İşleri Müdürü de Şerif Abdülkadirzade Hüseyin Haşim'di. 10 Aralık 1911 (2 Teşrinisani 1327) tarihli Osmanlı Ressamlar Cemiyeti Gazetesi'ndeki bir yazıdan gazete yönetim bürosunun, cemiyet merkezinde bulunduğu anlaşılır.

  • 31
  • 35

Osmanlı Ressamlar Cemiyeti Gazetesi'nin ortaya çıkış şartlarını, en azından fikir ortamını hazırlayan, güzel sanatlar konularına yer veren ilk gazete 1873-1874 tarihlerinde yayınlanan haftalık "Musavver Medeniyet"tir. Resim sanatına, müzecilik, eski eserler ve tiyatroya ilişkin ilk resimli yazıların yer aldığı bu gazete, alanındaki ilk Türk periyodiğidir.

Daha sonra yayınlanan Türk gazeteleri içinde ilk sayısı 27 Mart 1891'de çıkan "Servet-i Fünun" ile "Tercüman-ı Hakikat", "İkdam", "Sabah" ve "Meşveret" çeşitli konulardaki fikir, kültür ve sanat yazılarıyla dönemin siyasi hayatını ve gelişmelerini olduğu kadar sanat hayatını da etkilediler.

  • 32
  • 35

Tamamen sanat konularını işleyen ve de sanatçı birliği yayın organı olan Osmanlı Ressamlar Cemiyeti Gazetesi'nin ilk sayısı 20 Ocak 1911 (7 Kanuni Sani 1326) talihinde yayınlandı. 14 Temmuz 1914 (1 Temmuz 1330)'e kadar 18 sayı çıkan gazetenin amacı, birinci sayısının ilk sayfasında şöyle ifade edildi: "Osmanlı aleminin envar-ı kemalatını enzar-ı cihanyane göstermek milletimizin istidad-ı fıtrıyyesini ispat eyleyecek asarı terakkiyatı vücuda getirmek için bir sa'i mütemadi ile çalışmayı fariza addeyleriz"

  • 33
  • 35

Cemiyetin resmi görüş ve politikaları 'gazete' de Sami Yetik ve Hüseyin Haşimi tarafından çeşitli yazılarda açıklanmıştır. Sami Yetik'in bu yazılarının birinde cemiyet ve gazete hakkında; "...Genel sanat hukukunun korunmasını üstlenmiş, ülkede sanatın, Sanayi-i Nefise'nin gelişmesine gücü yettiği ölçüde çalışmaya azmetmiştir.", "...Çünkü cemiyet bir sanat mahkemesidir." gibi sözlerle kendisinin olduğu kadar, cemiyetin diğer üyelerinin de ortak görüşlerini ifade etmiştir.

2024 Fikriyat. Tüm hakları saklıdır.
BİZE ULAŞIN