Arama
Sarı çizmeli Mehmet Ağa tabiri nereden geliyor?
TDK'nın "kim olduğu, nerede oturduğu bilinmeyen kimse" olarak tanımladığı ve Barış Manço'nun da şarkısında yer alan 'Sarı Çizmeli Mehmet Ağa'nın kim olduğunu biliyor musunuz? Peki, ya Mehmet Ağa'nın sarı çizmeleriyle ön plana çıkmasındaki tarihi arka planı? İşte, Mehmet Ağa'nın kısa öyküsü...
Sarı çizmeli Mehmet ağa tabirinde asıl dikkat çeken nokta, Osmanlı'da en çok kullanılan "Mehmet" isminin nasıl olup da bilinmeyen bir kişiyi tanımlarken kullanılması ve "sarı çizmedeki" hikmettir.
Osmanlı döneminde de günümüzde olduğu gibi en çok kullanılan isimlerden biri Mehmet'tir. Padişahlardan halk kesimine kadar pek çok kişi tarafından kullanılan Mehmet isminin bu tabire konu olması olası bir durumdur. Peki, Mehmet Ağa'nın sarı çizmesi de neyin nesi?
Minyatür ve Osmanlı gravürleri incelediğinde hakim renklerin başında sarı, kırmızı ve yeşil olduğu görülmektedir.
Türkmenler yıllarca sarı çizme ve kırmızı keçeden külah giymişlerdi. Türk mitolojisinde sarı renk altını; zenginliği, aileyi ataları ve hükümdarlığı temsil ediyordu. Sarı çizme giymek Osmanlı'dan kalma bir gelenekti.
Kırmızı kaftan ve sarı çizme kombini, hükümranlık alameti olarak görülüyordu. Öte yandan sarı çizmeyi genel olarak halk kesimi giyiyordu. Yani sokağa adım atıldığında çevrede "sarı çizmeli Mehmet Ağalara" rastlamak oldukça olasıydı.
Halkın çoğunluğu yöneticisinden halk tabakasına yaygın olarak sarı renk ayakkabı veya çizme giymesi bir dönemden sonra sekteye uğradı. 1826'da Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılması ile yeni bir dönem başladı. Bilhassa Yeniçerilerin giydiği kıyafetleri andırdığı için kırmızı kaftan ve sarı çizmeler giyilmemeye başlandı. Akla gelebilecek her alanda yapılan değişiklikler giyim kuşama da vurdu.