Arama
Şehirlerin psikolojimiz üzerindeki etkileri
Şehirler de insanlar gibi doğan, büyüyen ve belirli bir sürenin ardından etkinliğini kaybeden kompleks organizmalardır. Kentin sokakları, dokusu, malzemesi ve havasının her bir parçası üzerinde yaşayan canlılarda psikolojik ve sosyolojik etkiler oluşturur. Bu yönüyle şehirler biçimlendirici bir niteliğe sahiptir. Peki, şehir tasarımları insanlar üzerinde nasıl etkiler oluşturur?
➤ Şehirler fiziksel olarak farklı ölçeklerde yapıların ve açık alanların bir araya geldiği bir sistem olarak tanımlanır. Ancak yaşam alanlarımız sadece fiziksel kompleksler değil, aynı zamanda canlı birer organizmadır.
➤ Kentin var olduğu tarihsel dönem, içinde yaşayan insanlar, bireylerin kültürel-ekonomik yapıları, ihtiyaçları, beklentileri ve davranışları gibi zamansal ve psikolojik olgular da şehrin bir parçası olarak değerlendirilmelidir.
➤ Şehirlerin en temel parçaları binalar olumlu veya olumsuz olarak genel sağlığımızı ve ruh halimizi etkiler. Beynimizin hipokampal bölgesindeki özel hücreler, yaşadığımız yerin geometrik ve alan düzenlemelerine uyum sağlar.
➤ Kent içerisinde benzersiz yapılar, tekdüze ritmik binalar, kenar mahallelerdeki harabe eserler ve göğe doğru uzanan gökdelenler üzerinde yaşayan insanlarda çeşitli duygular ve kaygılar oluşturur.
➤ Şehrin sokaklarının, dokusunun, malzemesinin ve havasının üzerimizde etkisi olduğu kadar yapılarının ve hatta yapıların cephelerinin de oluşturduğu hisler, aktardığı duygular vardır.
➤ Yapılan araştırmalar karışık ve ilginç tasarımlara sahip dikkat çekici bina cephelerinin insanları olumlu etkilediğini, basit ve monoton görünümlü cephelerin ise olumsuz etkiler oluşturduğunu ortaya koyuyor.
➤ Şehirlerimizdeki parklar, yeşil alanlar veya yakın bölgelerdeki ormanlıklar şehrin stresini azaltmada ve kaosu minimize etmesinde önemli rol oynuyor. Yapılan anketlerde yaşanacak en iyi şehirler listesinde üst sıralarda yeşil alanın bol olduğu, nefes almanın kolaylaştığı ve hava kalitesinin yüksek olduğu kentler yer alıyor.
➤ Doğal ortamların görsel karmaşıklığı olumlu bir ruhsal etkiye sebep olurken binalarda, konut içlerinde ve yaşama dair dahil olduğumuz her yerde yeşili görmek ve hissetmek insanlarda dinlendirici, ağrı kesici etkisi uyandırıyor.
➤ Vav TV ekranlarında araştırmacı-yazar Lütfi Bergen ve şehir tarihçisi Dr. Bekir Cantemir'in konuk olduğu programda şehir tasarımının da diğer öğeler kadar insanlar üzerinde psikolojik etkiler oluşturduğu vurgulanıyor.
➤ Şehir üzerine derin araştırmalar yapan ve önemli kitaplar kaleme alan Bergen, insanların şehirleri biçimlendirdiği gibi şehirlerin de tasarımları, sokakları, kıvrımları, doğal biçimleriyle insanları biçimlendirdiğinin altını çiziyor.