Arama
Selçuklu sarayına açılan kapı
Tarihimizde Selçuklu dönemi sanat ve mimarinin zirve yaptığı, kendinden sonra gelen medeniyetleri etkileyen bir devirdi. Ne yazık ki o devirden günümüze az sayıda eser kalması, Selçuklu tarihinin gölgede kalmasına neden oldu. Türk ve İslam Eserleri Müzesi'nde açılan "Darülmülk Konya Selçuklu Sarayları" sergisi bu döneme dair ipuçlarını sanatseverlerle buluşturuyor. Gelin, Fikriyat olarak ziyaret ettiğimiz sergiye yakından bakalım.
💠 Selçuklu saraylarında işlenen alçı bezemeler de oldukça görkemlidir. Son derece dinamik bir görüntüye sahip olan bu alçı bezemelerde insan, hayvan ve fantastik yaratıklar görülür. Figürlerin oldukça hareketli işlendiği görülür. Birbirini kovalayan tavşan, tilki, geyik, kurt, çift başlı kartal, ejder, tavus kuşu, aslan gibi hayvanlar görülen figürler arasındadır.
💠Sarayın burcunun kuzey cephesinde zemine yakın noktalarda aslan heykelleri yer alır.
💠 1071 Malazgirt Zaferi ile birlikte Anadolu topraklarına hâkim olan Selçuklular, bölgeyi mimari ve sanat alanında kalkındırdı. Bulundukları yerlere medrese, cami, darüşşifa, imaret, hamam, dergâh ve kervansaraylar yaptırarak şehirleri ihya etti.
💠 Bütün varlıklarını bu topraklara adayan Selçuklu Devleti, Anadolu'yu İslam beldesi haline getirdi. İnşa ettikleri eserlerde sanatı ve zarafeti ön plana çıkardılar.
💠 Türkiye Selçuklusunun başkenti olan Konya, Darülmülk olarak adlandırılırdı. Darülmülk'ün kalbi ise Selçuklu sultanlarının yaptırmış olduğu saraylar yani "devlethane"lerdi. Burası sanatın tüm alanında en üst düzey hünerlerin sergilendiği yerdi. Her alçı, seramik ve taş Selçuklu'nun hayatı anlamlandırma biçimlerini gösterirdi.
💠 Selçuklu'nun "devlethane"lerinden en önemli ve başyapıt niteliğinde olan Kubadabad Sarayı'ydı. Sultan I. Alâeddin Keykubad, bu sarayın inşası için dönemin usta mimar ve ressamları getirtti.
💠 Ünlü İslam tarihçisi İbn Bîbî, sultanın sarayın yapımıyla yakından ilgilendiğini hatta krokisini kendi çizerek odaların yerini tespit ettiğini belirtir.
💠 Sarayın inşa çalışmasını aynı zamanda mimar ve nakkaş olan Emîr Sâdeddin Köpek yürüttü. Emirin, burada kendisi için de küçük bir saray yaptırdığı bilinir.
💠 Emîr Sâdeddin Köpek daha sonra burada katledilmiş ve cesedi Kubadabad Sarayı'nın kale burcuna asılmıştı.
💠 Mermerlere Kur'an-ı Kerim'den ayetler, hadis-i şerifler, Şehnameden beyitler ve veciz sözler yazılıdır.
Bilgi notu:
Sultan I. Mesud'a kadar saraya dair bilgi bulunmaz. Ancak onun dönemiyle beraber sarayın ve şehrin ulu camisinin ilk bölümlerinin yapıldığı bilinir. II. Kılıç Arslan döneminde ise sultan, sarayın büyük bir bölümü inşa ettirdi. Ancak kazı sonucunda buranın esas olarak I. Alaeddin Keykubad döneminde şekillendiği anlaşılır.