Arama
Selçuklu sarayına açılan kapı
Tarihimizde Selçuklu dönemi sanat ve mimarinin zirve yaptığı, kendinden sonra gelen medeniyetleri etkileyen bir devirdi. Ne yazık ki o devirden günümüze az sayıda eser kalması, Selçuklu tarihinin gölgede kalmasına neden oldu. Türk ve İslam Eserleri Müzesi'nde açılan "Darülmülk Konya Selçuklu Sarayları" sergisi bu döneme dair ipuçlarını sanatseverlerle buluşturuyor. Gelin, Fikriyat olarak ziyaret ettiğimiz sergiye yakından bakalım.
💠Kubadabad Sarayı'nın özgün mimarisi ve zengin düş dünyasını yansıtan çinileri dünya çapında ün kazandı. Devlethanenin sultana özel koridoru şaheser niteliğindeki çinilerle süslüydü. Kazı neticesinde bulunan çinilere, köşkün dışında Anadolu'nun başka bir yerinde henüz rastlanmaz.
💠 Kullanımı oldukça eski zamanlara uzanan çini, asıl hüviyetini İslam'la beraber kazandı. Gelişimini ise Anadolu Selçuklu döneminde gösterdi. Anadolu'da birçok anıtsal yapının bezemesinde çiniler kullanıldı.
Bilgi notu:
Minai İran'da Büyük Selçuklu döneminde ortaya çıkan bir tekniktir. Seramikte sıklıkla kullanılsa da çinide pek uygulama alanı azdır. Mine boyalarından dolayı minai olarak adlandırılır. Çok renkliliğinden dolayı heft renk (yedi renk) tekniği olarak bilinir. Son derece zahmetli bu teknik ilk kez Selçuklular tarafından çini ve seramikte kullanıldı.
💠 Selçuklu saraylarında işlenen alçı bezemeler de oldukça görkemlidir. Son derece dinamik bir görüntüye sahip olan bu alçı bezemelerde insan, hayvan ve fantastik yaratıklar görülür. Figürlerin oldukça hareketli işlendiği görülür. Birbirini kovalayan tavşan, tilki, geyik, kurt, çift başlı kartal, ejder, tavus kuşu, aslan gibi hayvanlar görülen figürler arasındadır.
💠Sarayın burcunun kuzey cephesinde zemine yakın noktalarda aslan heykelleri yer alır.
💠 1071 Malazgirt Zaferi ile birlikte Anadolu topraklarına hâkim olan Selçuklular, bölgeyi mimari ve sanat alanında kalkındırdı. Bulundukları yerlere medrese, cami, darüşşifa, imaret, hamam, dergâh ve kervansaraylar yaptırarak şehirleri ihya etti.
💠 Bütün varlıklarını bu topraklara adayan Selçuklu Devleti, Anadolu'yu İslam beldesi haline getirdi. İnşa ettikleri eserlerde sanatı ve zarafeti ön plana çıkardılar.
💠 Türkiye Selçuklusunun başkenti olan Konya, Darülmülk olarak adlandırılırdı. Darülmülk'ün kalbi ise Selçuklu sultanlarının yaptırmış olduğu saraylar yani "devlethane"lerdi. Burası sanatın tüm alanında en üst düzey hünerlerin sergilendiği yerdi. Her alçı, seramik ve taş Selçuklu'nun hayatı anlamlandırma biçimlerini gösterirdi.
💠 Selçuklu'nun "devlethane"lerinden en önemli ve başyapıt niteliğinde olan Kubadabad Sarayı'ydı. Sultan I. Alâeddin Keykubad, bu sarayın inşası için dönemin usta mimar ve ressamları getirtti.
💠 Ünlü İslam tarihçisi İbn Bîbî, sultanın sarayın yapımıyla yakından ilgilendiğini hatta krokisini kendi çizerek odaların yerini tespit ettiğini belirtir.