Arama
Tarihin akışını değiştiren keşif; Göbeklitepe
Dünyanın bilinen en eski yapısı olan Göbeklitepe, 12 bin yıllık geçmişiyle insanlık tarihini değiştirdi. Keşfiyle medeniyet tarihi hakkında bilinen tüm bilgilerin gözden geçirilmesine neden oldu. "Medeniyetin doğduğu yer" olarak adlandırılan Göbeklitepe henüz ilkel aletlerin olduğu bir dönemde tonlarca ağırlıktaki taşların nasıl taşındığına dair gizemini koruyor. Tarihin sıfır noktası Göbeklitepe hakkında bilmeniz gerekenleri derledik.
1980'li yılların sonlarında Şanlıurfalı iki kişi, tepelik bir arazide, topraklarını sürerken bir heykel buldu. Bulunan oymalı taşın tarihi önemi olabileceği şüphesiyle Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi'ne teslim edildi. Böylece 12 bin yıllık Göbeklitepe'nin ortaya çıkarılmasını sağlandı.
1990'lı yıllarda Şanlıurfa'da Nevali Cori kazısını yapan Prof. Harald Hauptmann ile onun ekibinden öğrencisi Klaus Schmidt bu kazıdan çıkarılan eserleri teslim etmek için müzeye gittiğinde getirilen heykeli inceledi.
Heykelin çıktığı araziyi de inceledikten sonra yıllar içerisinde kazı çalışmaları başladı. Araştırmalar günümüzde hala devam ediyor.
M.Ö. 10 bin yıl önce inşa edilen Göbeklitepe, insanların avcılıkla uğraştığı yerleşik hayata henüz geçilmediği bir dönemde inşa edildi.
Tarihi bilgilere göre böyle bir yapının inşa edilebilmesi için ilk önce insanların barınak yapmayı öğrenmesi, ardından tarımla uğraşmaya başlayarak yerleşik hayata geçmesi gerekiyordu. Yerleşik hayata geçmemiş ilkel avcı toplumlarında inancın yerinin olmadığı düşünülüyordu. Fakat Göbeklitepe, bu ezberi bozdu.
Yapılan araştırmalarla henüz yerleşik hayata geçmeyen insanların ileri düzeyde mühendislik zekâsına sahip olduğu ve heykelleri işleyebilecek nitelikle bir estetik anlayışı olduğu anlaşıldı.
"Medeniyetin doğduğu yer" olarak adlandırılan Göbeklitepe'nin inşa sürecinde kullanılabilecek alet ve edevatın olmadığı bir dönemde inşasına dair gizemini koruyor. Yapıyı oluşturan taşların taşınabilmesi için çok sayıda insanın ve yük hayvanının gücünden yararlanıldığı düşünülüyor.
Tarih öncesi dönemlerden biri olan ve Cilalıtaş Çağı olarak da bilinen Neolitik Çağ'dan kalma olan Göbeklitepe, Malta'daki M.Ö. 3600'lerden kalma megalitik tapınaklardan, Stonehenge ve Mısır Piramitlerinden daha eskidir. Bu nedenle de dünyanın bilinen en eski yapısıdır.
Bilim insanlarının yaptığı araştırmalar sonrasında buranın insanların inanç sistemi doğrultusunda oluşturduğu bir yapı olmasının yanında takas işlemlerinin de yapıldığı bir buluşma noktası olduğunu gösterdi.
Şimdiye kadar 6 tapınak ortaya çıkarılsa da bu sayının 20'yi bulacağı düşünülüyor.
Sayıları 10 ila 12 arasında değişen T şeklindeki sütunların insanları temsil ettiği düşünülüyor. Bunun sebebi ise T biçimindeki sütunlarda görülen kol ve el tasvirleridir. T şeklindeki bu sütunlar, taş duvarlarla örülüdür. Yapını ortasında iki büyük dikili taş, karşılıklı olarak yerleştirilmiş haldedir.
T şeklindeki sütunların ağırlığı 40 ila 60 ton arasında değişiyor. Bu ağırlıktaki taşların ilkel el aletlerinden başka bir aletin olmadığı bir dönemde oraya nasıl taşındığı ise gizemini koruyor.