Tarihin en önemli kütüphaneleri

İskenderiye kenti M.Ö 332 yılında Büyük İskender tarafından kuruldu. İskender'den sonra imparatorluk dağılmasıyla kumandanlarından Lagus'un oğlu Ptolemaios krallığını ilan etti. İskenderiye'yi merkez yaparak orayı sanat ve bilim merkezi haline getirdi. Burada inşa ettirdiği en önemli eser ise İskenderiye Kraliyet Kütüphanesi'ydi. İskenderiye Kütüphanesi'nin üç kez yakıldığı rivayet edilir. Neden ve kim tarafından yakıldığı tartışmaları hala devam ederken çeşitli eserlerde ilk büyük yıkımın, İskenderiye'yi kuşattığı sıralarda Jül Sezar tarafından gerçekleştirildiği söylenir. Yakılan el yazma eserler, şehrin hamamlarında bir hafta boyunca yandığı söylenir. Dünyanın en eski üniversitesi olarak kabul edilen Karaviyyin Üniversitesi'nin bünyesindeki kütüphane kültürel sürekliliğe fayda sağlayan en eski kurumlar arasında yer alır. 859 yılında Fatima Al-Fihri tarafından kurulan Karaviyyin Üniversitesi, Fas'ta kuruldu ve kurulduğu yıllardan beri kesintiye uğramadan eğitim vermeye devam etti. Bu üniversitedeki kütüphane aynı zamanda dünyanın kullanımda olan en eski kütüphanesidir. Kütüphanede nadir eserlerin yanında 4 bin kadar el yazması eser barındırır. Kütüphanein en önemli parçaları 9. yüzyıldan kalma bir adet el yazması Kur'an ve İbn-i Rüşd tarafından yazılmış olan islami hukuk kitabıdır. Temeli asırlar önce atılan Fransa Ulusal Kütüphanesi, dünyanın eski ve hala aktif olarak kullanılan kütüphanelerinden biridir. Açık kitap şeklinde tasarlanmış 4 kuleden oluşmaktadır. Fransa'da basılan her kitap, gazete ve dergiyi içinde bulunduran kuruma onu inşa ettiren eski Fransa Cumhurbaşkanı François Mitterrand'ın adı verildi. 1980'li yıllarda oluşturulan Doğu bölümünde Türkçe kitapla bölümü bulunur. Burada 30 küsur bin matbu, 2 binin üzerinde elyazmasının muhafaza edilir. Buradaki Türkçe koleksiyonlar 1600'lü yıllarda oluşturulmaya başlandı. O dönemde İstanbul'a gönderilen Fransa Kraliyet Kütüphanesi görevlisinin tek görevi buradaki önemli kitapları satın almaktı. 13 milyonun üstünde basma kitap, 250 bin cilt elyazması bulunuyor. On milyon kadar kitap dışı nota, sikke, fotoğraf, harita gibi belgeler de var. Türkçe kitaplar bölümünde Baki Divanı, İslam bilim tarihçisi Takiyüddin'in araçlar hakkında kitabı gibi meşhur eserlerin yanı sıra anonim hikâyeler, Kanuni Sultan Süleyman'ın Fransa Kralı 1. Fransuva'ya, 1521 yılında yazdığı ilk mektup, minyatürlü kitaplar gibi pek çok alanda kitap ve belge bulunuyor. Kitap ve kitap rafı sayısı bakımından dünyanın en büyüğü kabul edilen ABD Kongre Kütüphanesi, 1800'de Kongre tarafından kuruldu. Kongre Kütüphanesi, 164 milyon esere ev sahipliği yapıyor. Bunlar arasında 38 milyon kitap, 70 milyon el yazması, 3,6 milyon kayıt, 14 milyon fotoğraf, 5,5 milyon harita ve 8,1 milyon müzik notası bulunuyor. 122 milyon tasnif edilmemiş özel koleksiyon parçasının da yer aldığı Kongre Kütüphanesi, dünyadaki en değerli kültür hazinelerinden biri sayılıyor. Günde ortalama 14 bin yeni parçanın eklendiği kütüphaneye, mevcut binaları yetmiyor. Bu nedenle Maryland ve Virginia eyaletlerindeki ek binalarda da sayısız kitap ve kayıt saklanıyor. Kütüphanede, 4 bin kişilik bir ekip, kitapların bakımı, nadir eserler için güvenlik sistemi ve ısı odaları oluşturmak için çalışıyor. Halen, ana bina olarak bilinen ve kütüphanenin en eski yapısı olan Thomas Jefferson Binası yanında, 1938'de inşa edilen John Adams ve James Madison Anıt Binası ile üç farklı yapıdan oluşuyor kütüphane. ABD Kongre Kütüphanesi'nde aynı zamanda Sultan Abdülhamid'in 1884'te ABD Kongre Kütüphanesi'ne hediye ettiği 318 kitap da bulunuyor. Fransızca dilbilgisi kitabından Osmanlı'nın yetiştirdiği önemli edebiyatçıların kitaplarına, Shakespeare'den farklı türdeki onlarca esere uzanan liste, Sultan Abdülhamid'in kitaba olan ilgisini gösterir nitelikte. ABD Kongre Kütüphanesi'nde Abdülhamid'in hediye ettiği kitapları incelemek için tıklayın. Dünyanın en büyük ikinci kütüphanesi olarak bilinen İngiliz Kütüphanesi, 150 milyondan fazla eseri barındıran bir koleksiyona sahip bulunuyor. 1753'te kurulan İngiliz Müzesi'nin bir parçası olan, 1972'de çıkarılan yasayla müzeden ayrılan kütüphanenin koleksiyonunda el yazmaları, haritalar, gazete ve dergi nüshaları, çizimler, müzik notaları, ses kayıtları ve patent belgeleri bulunuyor. İngiltere'nin başkenti Londra'da bulunan kütüphanede ayrıca 8 milyon parçalık pul koleksiyonu da mevcut. Bu kütüphanedeki eserler arasında dünyanın basılı ilk yayını olan Diamond Sutra ve ressam Leonardo Da Vinci'nin not defteri yer alıyor. Kütüphanenin bir de Şark Yazmaları ve Basılmış Kitaplar Bölümü bulunuyor. Buradaki bölümde 35.000 yazma ve 250.000 basılmış kitaptan müteşekkil bir koleksiyona sahiptir. Katie Paterson isimli İskoç sanatçı, The Future Library (Gelecek Kütüphanesi) adını verdiği projesi geleceğe edebiyat eserleri sunmak için geliştirdi. Dünyanın en gizli kütüphanesi olarak adlandırılan 100 yıl sürecek kütüphane projesine 2014 yılında başlandı. Bu proje birbirinden farklı yazarların, 100 yıl sonra okurlarıyla buluşacak yazılarının gelecek için saklı tutulması ve basılması için dikilen bin ağaçtan oluşuyor. Norveç'in Oslo şehrinde bu proje için dikilen 1000 ağaç, yüz sene sonra ilk kez okunacak yazarların eserlerinin basılmasında kullanılacak. 2114 yılına kadar yazarların eserleri güvenli bir odada saklı tutulacak. Her yıl bir yazarın el yazması bir eserini projenin bünyesine katan Paterson, bu eserleri 100 yılın ardından 2114'te ilk kez basacak ve okutacak. Kitaplar, Oslo'daki yeni halk kütüphanesinde özel olarak tasarlanmış bir odada saklanacak. Dünyanın en gizemli kütüphanelerini incelemek için tıklayın... Kanada'nın doğrudan Birleşik Krallık yönetiminde olduğu 1872'de Dominyon Arşivleri adıyla kurulan resmi arşiv dairesi 1912'de Kanada Kamu Arşivleri, 1987'de Kanada Ulusal Arşivleri adını aldı. Arşiv dairesi 2004'te, 1953'te kurulan Kanada Ulusal Kütüphanesi ile birleştirildi. 54 milyon parçalık koleksiyona ev sahipliği yapan yeni kurumun misyonu 'şimdiki ve gelecek kuşaklar için Kanada'nın belge mirasının korunması' olarak tarif ediliyor. ABD'nin en büyük ikinci, dünyanın en büyük dördüncü kütüphanesine ise New York ev sahipliği yapıyor. 19. yüzyılda kentin su ihtiyacını karşılayan su deposunun bulunduğu 5. cadde ile 42. sokağın kesiştiği yerde 1911'de inşa edilen New York Halk Kütüphanesi, arşivinde 50 milyondan fazla kitap, DVD ve CD'den oluşan zengin bir koleksiyonu barındırıyor. New York Halk Kütüphanesi dikkati çeken mimari yapısı, 16 metre yüksekliğindeki tavanları, duvar ve tavanlara yapılmış resimlerle de kentin önemli turistik merkezleri arasında yer alıyor. Yıllık ortalama 18 milyon kişinin ziyaret ettiği New York Halk Kütüphanesi, ülkenin en fazla ziyaret edilen kütüphanesi olma özelliğini taşıyor. Rusya'nın 'devlet arşivi' statüsündeki Moskova'daki Rusya Devlet Kütüphanesi de 43 milyon parça kitap ve arşiv malzemesine ev sahipliği yapıyor. Rusça dışında 247 farklı dilde belge içeren kütüphane, 1862 yılında kapılarını açtı. 'Leninka' olarak anılan kütüphane özel harita, müzik, ses kaydı, nadir eser ve bilimsel tez koleksiyonlarını barındırıyor Rusya'nın başkenti Moskova'da eski adıyla Vladimir İlyiç Lenin Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) Kütüphanesi, bugünkü adıyla da Rusya Devlet Kütüphanesi, dünyanın en büyük kütüphanelerinden biri olarak 19. yüzyıldan bu yana ülkedeki rejim değişikliklerine rağmen hizmet vermeye devam ediyor. Rus Çarlığı, SSCB ve Rusya Federasyonu olmak üzere üç dönemde hizmet veren kütüphane, 47 milyonu aşkın yerli ve yabancı eserle ülkenin önemli arşiv ve bilgi kaynaklarından birisi. 367 farklı dildeki eserlerin sadece 3 milyonu değerli yayınları içeriyor. Kütüphanede 100'den fazla nadir eser ve dünyada eşi bulunmayan 30 kitap bulunuyor. Rusça eser bakımından dünyanın en zengin kütüphanesinde kitapların yanı sıra haritalar, nota kitapları, plaklar, kasetler, gazeteler, dergiler, gravürler, posterler, fotoğraflar, mektuplar, grafik çalışmaları, mikrofilmler, diskler ve sanat objeleri de bulunuyor. Kütüphanede zengin Türkçe eserler de bulunuyor. Doğu Edebiyatı Merkezi'nde 35 bin eser yer alıyor. 13 bini Cumhuriyet, geriye kalanları da Osmanlı dönemine ait kitap, gazete, dergi ve belge olmak üzere 35 bin eser yer alıyor. Yıllık 1 milyona yakın ziyaretçisi bulunan mimari anıt şeklindeki kütüphanede aynı zamanda turlar düzenleniyor. Bina içindeki tarihi salonda sergi ve konser organizasyonları gerçekleştirilirken, bilim insanları, yazarlar ve aydınlar toplantılar düzenliyor. Japon Ulusal Meclis Kütüphanesi, 1890'da kurulan Japon İmparatorluk Meclisi'nin farklı kamaralarına ait 2 kütüphane ile 1872'de kurulan Japon İmparatorluk Kütüphanesi'nin mirasçısı olarak 1948'de kuruldu. Arşivinde 41 milyondan fazla eser olan kütüphanenin giriş duvarında Yunanca ve Japonca olarak 'Hakikat özgürleştirir' ifadeleri dikkati çekiyor. Kütüphanenin misyonunu 'kanun koyuculara kamu politikalarında doğru yol gösterecek kaynakları sağlamak' olarak ifade ediliyor. Çin Milli Kütüphanesi, 115 farklı dilde 35 milyonu aşkın kitap, yazıt ve tarihi koleksiyondan oluşuyor. Çing Hanedanlığı tarafından 1909-1912'de başkent Pekin'in kent merkezinde kurulan kütüphane, her yıl 5 milyonu aşkın ziyaretçiyi ağırlıyor. Kütüphanenin dijital ortama aktarılan verileri bin 323 terabayta ulaşıyor. Hanedanlığın son yıllarında kurulan kütüphanenin ilk ismi 'Başkent Kütüphanesi'ydi. Daha sonra 'Pekin Devlet Kütüphanesi' olan kütüphanenin adı, 1998'de 'Çin Milli Kütüphanesi' olarak değiştirildi. Hanedanlığın son yıllarında kurulan kütüphanenin ilk ismi 'Başkent Kütüphanesi'ydi. Daha sonra 'Pekin Devlet Kütüphanesi' olan kütüphanenin adı, 1998'de 'Çin Milli Kütüphanesi' olarak değiştirildi. Çin Milli Kütüphanesi'nin arşivi, her yıl bünyesine eklenen binlerce eser ve kitapla sürekli büyüyor. 2016 kayıtlarına göre, kütüphanede 115 farklı dilde 35 milyonu aşkın eser bulunuyor. Çin Milli Kütüphanesi, farklı diller ve inançlardan devasa arşiviyle dünyanın 7. büyük kütüphanesi kabul ediliyor. Çin'in kültür hazinesi olarak görülen kütüphanedeki en eski tarihli eser, 3 bin yıl öncesine ait, kaplumbağa kabuğuna yazılmış yazıtlar. Söz konusu yazıtlar, Şang Hanedanlığı'na (M.Ö. 1600-1100) başkentlik yapmış Yin kentinde yapılan arkeolojik kazılarda gün ışığına çıkarılmıştı. Yin harabeleri, bugünkü Çin'in orta kesiminde yer alan Hınan eyaletinde Anyang kentinde bulunuyor 33 milyondan fazla eserin bulunduğu İspanya Ulusal Kütüphanesi, dünyanın en çok konuşulan dillerinden İspanyolcanın ve Latin Amerika'dan Hint Okyanusu'na uzanan geniş bir coğrafyanın el yazmalarına, basılı eserlerine ve diğer türden kayıtlarına ev sahipliği yapıyor. El Ateneo Grand Splendid, Buenos Aires'in en ünlü kütüphanelerinden biridir. Başlangıçta, yaklaşık bir yüzyıl önce tiyatro olarak kurulan bina, 2000'li yılların başında bir kütüphaneye çevrildi. Orijinal freskler ve süslü mimarisi ile El Ateneo, dünyanın en güzel kütüphanelerinden biri haline gelmiştir. El Ateneo, hala tiyatro pencereleri ile muhteşem bir atmosfere sahip. Eşsiz kütüphane 1 milyondan fazla ziyaretçisine, klasik edebiyat ürünlerini otantik okuma ortamında rahat sandalyeler ve sıcak aydınlatma özellikleri ile mükemmel bir ortamda sunuyor. Ülkemizin devlet eliyle kurulan ilk kütüphane olan Beyazıt Devlet Kütüphanesi aynı zamanda Türkiye'nin ilk 'milli kütüphanesi' olma özelliğini de taşıyor. II. Abdülhamid tarafından 1884 yılında bazı cami, türbe ve kenar mahallerde mahv ve telef olunan kitapların zayiinin önlenmesi, hem de ehil ve erbabının istifadesine sunulması amacıyla devlet tarafından bir milli kütüphane kuruldu. Kütüphane-i Umûmî-i Osmanî adıyla kurulan kütüphanede toplam doküman sayısı 1.000.000'un üzerinde. Beyazıt Devlet Kütüphanesi'nin kuruluşu sırasında yapılan harcamalar devlet eliyle karşılandı. Daha sonra da restorasyonun bir an önce bitirilmesi için II. Abdülhamid şahsî bütçesinden de yardımda bulunarak işi hızlandırdı. Açılan kütüphane vakıf kütüphanelerinden farklı olarak Maarif Nezâreti'ne bağlandı. İlk olarak Kütübhâne-i Umûmî-i Osmânî adıyla anılan kütüphanenin hizmete açılış tarihi ise 24 Haziran 1884'tür. Raflarına yerleştirilen birtakım 'Naima Tarihi' ile hizmete açılan kütüphane, daha sonra Beyazıt Camii'nden getirilen, etraftan toplanan, satın alınan ve bağış yoluyla gelen kitaplarla kısa bir sürede doldu. 1961 yılında adı Beyazıt Devlet Kütüphanesi olarak değiştirilen kütüphanede toplam 812.858 adet kitap bulunuyor. 7/24 hizmet veren kütüphane 63.893 adet kitap dışı materyal (afiş, kartpostal, harita, para, pul vb.) ve 55.000 cilt gazete bulunuyor Kütüphane, ülkemizde kütüphanecilik alanında pek çok ilklerin uygulamaya konulduğu bir kütüphanedir. Kütüphanede ilk cilt atölyesi ve matbaa Beyazıt Devlet Kütüphanesi'nde kuruldu. 24 Nisan 1952 tarihinde kütüphanenin bir bölümünde, Türkiye'de ilk defa tam donanımlı 'Beyazıt Çocuk Kütüphanesi' açıldı fakat daha sonraki yıllarda oluşan kısıtlı yer nedeniyle 1961 tarihinde kapatılmak zorunda kalındı. Kurulduğu yıllarda, en az yarım asır önce, modern kütüphanecilik alanında uygulanılmaya başlanan modern kataloglama çalışmalarına ilk kez Beyazıt Devlet Kütüphanesi'nde başlandı. Aynı zamanda Amerika'nın tanınmış aylık popüler kültür ve teknoloji dergisi Wired, dünya üzerindeki en güzel 10 kütüphaneyi derlediği çalışmasında dördüncü sırada Beyazıd Devlet Kütüphanesine yer verdi. İstanbul'da ve Anadolu'nun çeşitli vilâyetlerinde kurulan ve hemen hemen tamamı vakıf olan kütüphaneler, çeşitli sebeplerle kendi binalarını ve içindeki kitapları koruyamaz haline gelince Evkaf Nezâreti kıymetli eserleri bir binada toplamaya karar verdi. Bazı kitaplar, I. Dünya Savaşı sebebiyle 1914 yılında Sultan Selim'de Medresetü'l-mütehassısîn'e nakledildi. Bununla birlikte yeni bina arayışları sürmüş nihayet kitapların Süleymaniye Medreselerinde toplanmasına karar verildi Medresetü'l-Mütehassısîn'e götürülen kitaplar Süleymaniye Camii içindeki kitaplarla birlikte külliyenin ikinci medresesine konuldu. Böylece 1918 yılında Süleymaniye Umumi Kütüphanesi ortaya çıktı. Türkiye'nin en zengin yazma eser kütüphanesi olan Süleymaniye Kütüphanesi; Fâtih, Hamidiye, Sultan Ahmed, I. Mahmud tarafından kurulan Ayasofya ve Lâleli gibi padişah kütüphanelerinin de bulunduğu 152 koleksiyon mevcut. 80 bin cilt elyazması ve 50 bin cilt Arabi harfli matbu eser bulunuyor. Eserlerin yüzde 80'inin dijital arşivi tamamlandı. Süleymaniye Kütüphanesi, günümüzde Türk-İslâm kültürünün ana kaynaklarından olan eski harfli yazma ve basma eserleri bünyesinde barındıran, yerli ve yabancı araştırmacılara uluslararası düzeyde hizmet veren bir kuruluştur. İçerisinde hayırsever kişilerin ve Fâtih, Hamidiye, Sultan Ahmed, I. Mahmud tarafından kurulan Ayasofya ve Lâleli gibi padişah kütüphanelerinin de bulunduğu 152 koleksiyon mevcuttur. Kütüphanede cilt, tezhip, minyatür, hat ve ebru gibi geleneksel sanatların en güzel örneklerini barındırır. Bu eserler içerisinde tarihi çok eski, müellif hattı, dünyada tek nüsha veya sultanlara ithaf edilmiş çok değerli yazmalar bulunur. Seyyid ve şerif soyundan gelen Diyarbakırlı Ali Emirî Efendi, 1916 yılında büyük bir özveriye bir araya topladığı eserlerle kendisine tahsis edilen Feyzullah Efendi Medresesi'nde bir kütüphane kurmuş ve bütün ısrarlara rağmen kütüphaneye kendi ismini değil de 'Ben bu kitapları milletim için topladım ve milletime vakfediyorum ' diyerek kütüphanenin adını 'Millet Kütüphanesi' koydu. 7004 yazma eser bulunan Kütüphanede 2 koleksiyon bulunuyor. Kütüphanede Türk dilinin ve kültürünün temel kitabı olan 'Dîvânu Lügâti't-Türk' olmak üzere padişah dîvânları, tezhipli, minyatürlü edebiyat, tarih, tıp ve çeşitli konularında eserler bulunuyor. Ayrıca padişah fermanları, beratlar ve gazete mecmua koleksiyonu bulunuyor. 1924 yılından itibaren binaları kullanılamayacak durumda bulunan Reşid Efendi, Carullah Efendi, Hekimoğlu Ali Paşa ve Pertev Paşa Kütüphaneleri gibi önemli vakıf kütüphanelerinin kitapları, Şeyhülislam Feyzullah Efendi'nin kendi kütüphanesi ile birlikte Millet Kütüphanesinde toplanmış ancak 1962 yılında kütüphane Halk kütüphanesi konumuna geçince bu vakıf kütüphanelerin kitapları Süleymaniye Kütüphanesine nakledilmiştir. 1981 yılında kütüphanede hizmet veren İl Halk Kütüphanesinin Lâleli'de bulunan Simkeşhane Binasına taşınması üzerine kütüphane tekrar Millet Kütüphanesi kimliğine kavuşarak 'Fatih İlçe Halk Kütüphanesi' olarak hizmete devam etmiştir. Kütüphanede bulunan bazı yazma eserler ise şöyle; Dîvânu Lügâti't-Türk, Tefsîru İbn Abbas, Muhibbî Dîvânı, Muhammediyye (Manzum), Mahzenü'l Esrâr tercemesi, Şükûfe-name, Tezkire-i Şu'arâ, Musavver İran Sefâretnamesi, Cerrahiye-i ilhaniye, Kıyâfetü'l-insaniyye fî şemâ'ili'l-Osmâniyye, El-Câmi'ü's-sahîh, Câmi'ü's-sahîh el-Buhârî: Sahîhu Buhârî, Tahrîru Macestî, Me'âlimü't-tenzîl, el-Kevâkibü'd-dürerî fî şerhi Sahîhi'l-Buhârî, Câmi'ü's-sahîh el-Buhârî: Sahîh, Vuslatü's-sâlikîn. İnebey Medresesi içerisinde yer alan kütüphane, Osmanlı tarihinde bilinen, ilk medrese kütüphanesi olarak önemli bir özelliğe sahiptir. Kütüphanenin hizmet verdiği İnebey Medresesi'ni Yıldırım Beyazıt dönemi devlet adamlarından Subaşı İnebey yaptırdı Giriş bölümünün sağ tarafındaki, duvar arasında bulunan bir merdivenle de üst kattaki, medreseye ait kütüphaneye çıkılmaktadır. İnebey Medresesi içerisinde yer alan bu kütüphane, Osmanlı tarihinde bilinen, ilk medrese kütüphanesi olarak da önemli bir özelliğe sahiptir. Medrese, 1674'te Sadrazam Fazıl Ahmet Paşanın amcazadesi Hüseyin Çelebi tarafından esaslı şekilde tamir ettirildiğinden, daha sonraki Şeriyye sicillerinde Hüseyin Çelebi Medresesi adı ile anılmıştır.Osmanlı İmparatorluğu'nun son günlerine kadar hizmet veren medrese, medreselerin kapatılmasıyla birlikte, birçok tarihi eser gibi, özel kişilerin eline geçmiş ve 1962 yılına kadar konserve fabrikası olarak kullanıldı. Tarih, edebiyat, din, gramer, astronomi, mantık, felsefe konularında çeşitli eserler var. 8 bin 552 cilt elyazması, 18 bin 500 basma eser bulunuyor. Tamamı dijital ortama aktarılan eserler ağırlıklı olarak Osmanlıca ve Farsça kitaplardan oluşuyor. Boşnakça, Yunanca ve Kürtçe kitaplar da bulanan, İslam tarihi bakımından zengin kütüphaneye, en son el yazması bir Kuran bağışlanmış. Osmanlı padişahlarından Sultan II. Selim'in Edirne'de Selimiye Külliyesi'nde, Selimiye Camii'nin içinde, sağ ön tarafta mahfil kısmında kurdu. Sultan II. ve III. Selim'in gönderdiği kitaplarla hayli zenginleşen kütüphaneye çeşitli kurum ve şahısların bağışlarıyla bugün itibariyle Selimiye Kütüphanesi'nde 2600 ciltte (3384 adet) yazma, 5617 adet basma olmak üzere 8217 adet eser mevcut. Sultan III. Selim'in gönderdiği kitapların ilave edilmesiyle Selimiye Kütüphanesi bir hayli zenginleşti. 1807 yılında Sadrazam Çelebi Mustafa Paşa kendi kütüphanesini Selimiye Kütüphanesine bağışlamakla kalmamış, kütüphaneyi camekanla camiden ayırarak bugünkü haline getirdi. Sonraki yıllarda Edirne de bulunan Sultan II. Murat ve Sultan II. Bayezıt'a ait kütüphaneler ve medrese, zamii, tekke ve zaviyelerde bulunan kitapların Selimiye Kütüphanesinde toplanmasıyla daha da zenginleşmişti. İstanbul Üsküdar'da Hacı Selim Ağa tarafından kurulan kütüphane, eski adı 'Selamsız'dı. Kayıtlarda 'Atlama Taşı mevkiinde' olarak geçer. Başlangıçta Hacı Selim Ağa'nın vakfettiği 1200 civarında kitaptan oluşan kütüphane koleksiyonu zamanla Üsküdar'daki Kemankeş Emîr Hoca, Nurbânû Sultan, Bâbüssaâde Ağası Yâkub Ağa, Aziz Mahmud Hüdâyî kütüphanelerinin de katılmasıyla zenginleşti. Kütüphane için II. Abdülhamid döneminde bir katalog hazırlandı. Hacı Selim Ağa Kütüphanesi'nde bugün 2887 yazma, 1538 matbu eser mevcut. Kütüphanenin bânisi Hacı Selim Ağa, Reisülküttab Mustafa Efendi'nin devlet hizmetine girmiş, taşıdığı istida, kabiliyet ve çalışkanlığı sayesinde süratle ilerlemiş ve Darphane Emirliği'ne getirilmişti. Edirne Sarayı tamiratındaki başarısı ile dikkat çeken Hacı Selim Ağa, sırası ile Potin Defterdarı, Başbaki Kulu ve Kapucubaşı oldu. Sultan I. Abdülhamid'in cülusundan sonra itibarı daha da artmış ve Darphane, Matbah ve Tersane Eminliğine getirildi. Kütüphane, I. Abdülhamid ve III. Selim döneminin tanınmış devlet adamlarından Mehmet Raşid Efendi tarafından kuruldu. Raşid Efendi,25 cilt elyazması ve 18 cilt İbrahim Müteferrika basması olmak üzere 943 cilt kıymetli kitap vakfetti. Bu kitapların hepsi de ciltli olup özel kılıflar içerisine konuldu. Kitapların muhtelif yerleri vâkıfın mührü ile mühürlendi. Raşid Efendi Kütüphanesi açıldıktan sonra Kayseri'deki kütüphanelerde bulunan çoğu eserler buraya nakledildi. 1924'ten beri hizmet veriyor. Kütüphane, Taksim'deki binasına 1981'de geçti. İki yıl tadilat gören kütüphanede altyapı çağın gereklerine göre değiştirildi. 228 bin kitap, 20 bin dergi, 10 bin gazete cildi, 445 albüm, 12 bin 320 kartpostal, 10 bin harita, dört bin 400 yazma, 565 salname, 334 takvim ve 49 atlas incelenebiliyor. İlk Osmanlıca gazetelerin yanında dünyada sadece Atatürk Kitaplığı koleksiyonunda yer alan Enîn-i Mazlûm, Bâdiye ve Varlık gibi yayınlar da bulunuyor. Araştırma için üye olmak gerekli değil, sadece ödünç de alınabiliyor. Üsküdar İcadiye'de,1984'te kurulan kütüphane Türk kültürü, tarihi, edebiyatı ve sosyal bilimlerin birçok alanında kaynağa sahip. Envanterinde, 200 bine yakın kitap, üç bine yakın dergi, 20 bine yakın mikrofilm ve 700 civarında CD bulunuyor. Sultan II. Beyazıt Han emriyle Şehzade Ahmet tarafından 1485-1491 yılları arasında yaptırıldı. Amasya'daki medreselerin en büyüğü anlamına gelen Medrese-i Sultaniye veya Sultaniye Medresesi adı altında uzun yıllar hizmet verdi. İlk müderrisi Şeyhülislam Zembillizade Ali Efendi'dir. Balıkesir Mutasarrıf Ömer Ali Bey Kütüphanesi, 1901 yılında Osmanlı padişahı Sultan II.Abdülhamid Han'ın onayı ile 'Hamidiye Kütüphanesi' adıyla kuruldu. 1908 yılında 'Maarif Kütüphanesi', 1922 yılında 'Vatan Kütüphanesi' adını taşıyan kütüphane VII. Milli Eğitim Şurası Kararları uyarınca 1962 yılında 'İl Halk Kütüphanesi' adını aldı. 1990 yılında Doç. Dr. Füsun Akatlı, Prof. Dr. Jale Baysal, Aslı Davaz, Doç. Dr. Şirin Tekeli ve Füsun Yaraş tarafından İstanbul Fener'deki tarihi binada kuruldu. Yaklaşık 11 bin 500 kitap, 400'e yakın süreli yayın, 4 bini aşkın makale, 500 tez, binlerce kupür, Türkiye'deki kadın örgütlerine ait yüzlerce belge, özel arşiv, sözlü tarih, kadın yazarlar koleksiyonu, görsel koleksiyon, CD ve ses bantları, efemara, kadın sanatçılar koleksiyonlarında binlerce belge bulunuyor

Tarihin en önemli kütüphaneleri

2025 Türk Dünyası Kültür Başkenti: Aktau

Mersin'de "Bolkarlar'dan Toroslar'a Desenlerin Sırrı" temalı defile düzenlendi

"Selvi Boylum Al Yazmalım" Kazakistan'da tiyatro oyunu oldu

Cengiz Dağcı'nın kaleminden "Üşüyen Sokak"

İsmet Özel'in Taşları Yemek Yasak kitabından düşündürücü satırlar

Ekrem Demirli'nin ufuk açıcı cümleleri

İslam’dan edebiyata kadar en özgün konuların podcastleri

Filistin'deki zulme karşı Müslüman tavrı nasıl olmalı - PODCAST

Uygur Türklerinin kaderini değiştiren 48 madde

"Selvi Boylum Al Yazmalım" Kazakistan'da tiyatro oyunu oldu

PODCAST I Fergana Vadisi'nin önemi

Merhametten ve empatiden uzak Çocuk Hakları Günü!

Metoda dair: Yöntemi gözden geçirme

Filistin'in bağımsızlığını resmi olarak tanıyan ülkeler

Filistin'in bağımsızlığını resmi olarak tanıyan ülkeler

Haris el-Muhâsibi'den Hakk'ı Arayanlara Nasihatler

Filistin’i işgale yönelik Yahudi göçleri: Aliyah

İsrail işgallerine karşı "birlik" çağrısı

Osmanlı belgeleri ışığında Filistin’e Yahudi göçü

Bosna Savaşı öncesinde bölgedeki gerilimlerin tarihsel kökenleri

Kişiler arası ilişkilerde kullanılan bir silah: Manipülasyon

2025 Türk Dünyası Kültür Başkenti: Aktau

İzimler ve çözümler

Cengiz Dağcı'nın kaleminden "Üşüyen Sokak"

Bir sualim var sana ey dervişler ecesi

Hz. Hafsa'nın (ranha) hiç kapanmayan penceresi

Arama

Tarihin en önemli kütüphaneleri