Arama
Tarihteki ilk derbi: Lahanacılar ve Bamyacılar
Dünyada da ülkemizde de derbi olacağı zaman o şehirde hayat durur. Günler hatta haftalar öncesinden hazırlıklar yapılır. Taraftarlar formalarını giyer, kimisi totemlerle maçı kazanacağını düşünür, kimisi alır çocuğunu, yeşil çimenlerin kokusunu öğretmeye stada götürür. Dostluğu, kardeşliği unutmadan rekabetin en heyecanlısıdır doksan dakika. Tarihin ilk derbisi de Osmanlı'da 'Lahanacılar' ve 'Bamyacılar' arasında yapıldı. Sizler için derledik.
Padişahlar da zaman zaman fanatik taraftar oluyordu. Öyle ki takımını destekleyen padişahlar sarayın bahçesine tuttuğu takımın anıtını bile diktirmişlerdi. Topkapı Sarayı'nın Bab-ı Hümayun Kapısı'ndan sağa inen yol üzerinde, biri bamya diğeri ise lahana motifleriyle süslü iki dikili taş göze çarpar.
Padişah Üçüncü Selim, 1790'da süvarilerden birinin 434 adımdan tüfekle bir yumurtayı vurması üzerine anıtı diktirmiş, üzerine de bir lahana figürü koyduruvermiş. Bamya Anıtı'nı ise İkinci Mahmut, yetiştiği Bamyacılar Ocağı'nın anısına 1811'te yaptırmış. Anıt yapıldığında üstünde bir bamya figürü varmış, fakat şu an mevcut değil.
Taraftarlar bağlılıklarını yaptırdıkları hayratlarla gösterirlerdi. Örneğin, Çengelköy'deki Sabancı Polis Karakolu'nun önünde, kurnası kaldırımın altında kalmış ve üzeri yeşille boyanıp yazıları silinmiş bir çeşme. Kavas Ağası Ahmet'e ait bir hayratmış.
Sadece hayratlardan değil mezar taşlarından da anlaşılıyor bu iki takımın büyüklüğü. O takımların oyuncularından birinin veya aile fertlerinden birinin de mezar taşının üstüne lahana figürü ya da bamya figürü konulmuş.
Bazı kaynaklara göre futbol tarihimiz Sümer Türklerine dayandırılır. Ancak özellikle Kaşgarlı Mahmut'un Divan-ı Lügat-it Türk adlı eseri Türklerin futbolun atası sayılabilecek oyunlarla tanışması ile ilgili önemli bilgiler içeriyor.
"Ünlü Türk düşünürü Kaşgarlı Mahmut'un 25 Ocak 1072 ile 10 Şubat 1074 tarihleri arasında yazdığı ünlü eseri 'Divan-ı Lügat-it Türk'ün ilk cildinin 323'üncü sayfasında, eski Türk boylarının Orta Asya'da 'Tepük' adıyla andıkları bir ayak topu oyunu oynadıklarından bahsedilir.
Türklerin 'Tepük' oynarlarken kullandıkları toplar, ilk dönemlerde oval kalıplara dökülen kurşun kitlesinin üzerine keçi kılı veya keçe sarılmak suretiyle yapıldığı; zamanla bunların değişime uğradığı ve daha yumuşak cisimlerden yapılmış topların tercih edildiği, bunun için de içi hava ile doldurulmuş ve yuvarlanmış kuzu tulumlarının kullanıldığı yine aynı eserden öğrenilir. Eski Türklerin 'Tepük' oyununu, belirli aralıklarla karşılıklı dikilmiş mızrakların arasından topu, ayakla vurmak suretiyle geçirerek sayı kazanmak esasına göre oynadıkları bilinmektedir.
Türklerin Orta Asya'dan göçleriyle birlikte, tepük oyunu unutulmuş; tepük'ün günümüzdeki görünümü olan batı kökenli futbolla tanışma da ise 1869 yılında basılan bir kitap önemli dönüm noktası olmuştur. Sultan Abdülaziz zamanında Paris'e gönderilen gençler 1869 yılında orijinali Fransızca olan "Ordu ve Mekteblerde Futbol" isimli kitabı basarak yıllar sonra ülkenin en önemli ortak paylaşım zeminlerinden biri olacak futbolla Osmanlı Devleti'ni tanıştırmışlardı.