Arama
Tiyatronun mihenk taşı; Haldun Taner
Haldun Taner, sade bir dille işlediği hikâyeve tiyatrolarıyla günümüz edebiyatının yapı taşlarından biridir. Alçak gönüllü ve zarif kişiliğiyle tanınan Taner, toplumun her kesimini öykülerinde ele aldı. Aynı zamanda Türkiye'de epik ve kabare tiyatrosunun öncüsü ismi Haldun Taner, vefatının 33. yılında yad ediliyor.
Orta öğrenimini 1935'te Galatasaray Sultanisi'nde tamamlayan Taner, tatil günlerinde çalıştığı, büyükbabasının Hamid Matbaası'nda, dönemin ünlü yazarlarını tanıma fırsatı yakaladı.
Haldun Taner, devletin verdiği yükseköğrenim bursuyla 1935-1938 yıllarında Almanya Heidelberg Üniversitesi'ne giderek, ekonomi ve politika üzerine eğitim aldı. Ağır tüberküloz nedeniyle okulunu yarıda bırakarak Türkiye'ye geri dönen başarılı yazar, 1938-1942 arasında Erenköy Sanatoryumu'nda tedavi gördü.
Gençlik yıllarında yazdığı skeçlerle edebiyat dünyasına adım atan yazarın, "Töhmet" adlı öyküsü, 1946'da "Haldun Yağcıoğlu" takma ismiyle Yedigün dergisinde yayımlandı.
Skeç, öykü, oyun, kabare, senaryo ve hiciv türlerinde eserlere de imza atan Taner'in yazıları, "Yedigün", "Ülkü", "Yücel", "Varlık", "Küçük Dergi" ve "Yeni İnsan" dergilerinde yer aldı.
Taner'in, siyasal politik konulu öykülerden oluşan "Yaşasın Demokrasi" adlı kitabı 1949'da okuyucuyla buluştu.
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Alman Dili ve Edebiyatı Bölümünü 1950'de bitiren Taner, sanat tarihi kürsüsünde asistan olarak görev yaptı.
Usta edebiyatçı, 1950'de çıkardığı "Şişhane'ye Yağmur Yağıyordu" öykü kitabında yer alan aynı adlı hikayesiyle New York Herald Tribune Gazetesi'nin 1953'te düzenlediği uluslararası yarışmada birinciliğe değer görülürken, 1956'da da Varlık dergisi tarafından yılın en beğenilen öykücüsü seçildi.
Viyana Max Reinhardt Tiyatro Enstitüsü'ne 1954'te giden ve 2 yıl boyunca eğitime devam eden yazar, Viyana'daki bazı tiyatrolarda reji asistanı olarak da çalıştı.
Taner'in 1954'te yayımlanan "On İkiye Bir Var" kitabı, 1955'te verilmeye başlanan Sait Faik Hikaye Armağanı'nı alan ilk kitap oldu. Kitaptaki "On İkiye Bir Var" öyküsü aynı zamanda İsviçre Atlantis Yayınevinin düzenlediği "Zaman Üstüne Öyküler" yarışmasından da ödüle layık görüldü.
Haldun Taner, 1950'den sonra İstanbul Edebiyat Fakültesi Gazetecilik Enstitüsü ile 1968'de kuruculuğunu üstlendiği Language and Culture Center Özel Tiyatro Okulunda (LCC) birçok öğrenci yetiştirdi
Başarılı yazar, 1960'tan itibaren tiyatro çalışmalarına yoğunlaşırken, güncel olayları konu alan eleştirel oyunları sunabilmek amacıyla kabare tiyatrosunun kuruluşuna öncülük etti. Taner, Ahmet Gülhan, Zeki Alasya ve Metin Akpınar ile 1967'de İstanbul'da Devekuşu Kabare Tiyatrosu'nu kurdu. Toplumsal ve politik taşlamaya yer veren tiyatro, kendisine özgü üslubuyla geniş izleyici kitlesine ulaştı.
Münir Özkul ile 1969'da Bizim Tiyatro'yu kuran Taner, Ahmet Gülhan ile de 1978'de Tef Tiyatro Grubu'nu kurdu.