Arama
Türkiye'nin taşı toprağı miras
Zengin topraklara sahip Türkiye, kimileri için tarihin yazıldığı bir başkent, kimileri için doğasıyla huzur bulduğu dünyanın incisi… Kapadokya, Nemrut Dağı, Pamukkale, Safranbolu, Efes gibi tarihi ve doğal alanlarıyla da UNESCO Dünya Mirası Kalıcı Listesi'nde en başı çekiyor. İşte bu listeye katılan son mirasımız, geçmişi yaklaşık 12 bin yıl öncesine dayanan Göbeklitepe. Dünyanın günümüze ulaşan en eski tapınağı olarak bilinen Göbeklitepe'yi ve UNESCO Türkiye Dünya Mirası Listesi'ni inceleyelim…
Göbeklitepe Türkiye'nin Şanlıurfa ilinin 15 km uzağında bulunan Örencik köyündedir ve tam olarak 12 bin yıllık tarihi bir tapınaktır. Göbeklitepe, yaklaşık 300 metre çapında ve 15 metre yüksekliğe sahip bir konumda bulunur. Burada bulunan kalıntılar ilk zamanlarda kimsenin ilgisini çekmese de zamanla bulunan "T" şeklindeki kolonlar halkın büyük bir şaşkınlık yaşamasına neden olmuştur. 1995 yılında arkeolog Prof. Klaus Schmidt tarafından Alman Arkeoloji Enstitüsü'nün desteğiyle başlayan kazılar sonucu elde edilen verilere göre bu yapılar yerleşim amaçlı kullanılmamışlardır. Hatta toplam 20 adet olduğu belirlenen bu üzeri açık yapıların dini amaçlı yapıldığı düşünülür. Arkeologlar boyları 3'le 6 metre arasında değişen bu T biçimindeki sütunların stilize edilmiş insan tasvirleri olduğunu düşünür. Bunun sebebi T biçimindeki sütunlarda görülen kol ve el tasvirleri. Ayrıca bu sütunlar üzerine işlenmiş hayvan tasvirleri ve soyut semboller de mevcut. Yaban domuzu, tilki, boğa, yılan, yaban ördekleri ve turna en çok görülen hayvan tasvirlerinden. Kısaca Göbekli Tepe tam 12 bin yıllık bir yapıdır ve 2018 UNESCO Dünya Miras Listesi'ne kaydedilen İstanbul kültür varlıkları arasına girmiştir.
1985 yılında UNESCO miras listesine giren Kapadokya Hititlerin yaşadığı topraklar daha sonraki dönemlerde Hristiyanlığın en önemli merkezlerinden biri olarak tarihte önemli bir yere sahiptir. Erciyes, Hasandağı ve Güllüdağ'ın püskürttüğü lav ve küllerin oluşturduğu yumuşak tabakaların yağmur ve rüzgâr tarafından aşındırılmasıyla oluşmuştur.
Dünya Miras Listesine alınan "Efes" Dünya Miras alanı; Çukuriçi Höyük, Ayasuluk Tepesi (Selçuk Kalesi, St. John Bazilikası, İsa Bey Hamamı, İsa Bey Camii, Artemision), Efes Antik Kenti ve Meryem Ana Evi olmak üzere dört bileşenden oluşuyor.
Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası Mengücekoğlu Ahmet Şah ve eşi Turan Melek tarafından 1228 yılında yaptırılmıştır. İslam mimarisinin bu başyapıtı, iki kubbeli türbeye sahip bir cami ve ona bitişik bir şifahaneden oluşur. Mimari özelliklerinin yanı sıra, sergilediği zengin Anadolu geleneksel taş işçiliği örnekleriyle 1985 yılından itibaren UNESCO Dünya Miras Listesi'nde yer alıyor.
İstanbul, 1985 tarihinde UNESCO Dünya Miras Listesi'ne 4 bölge olarak dâhil edildi. Bunlar; Hipodrom, Ayasofya, Aya İrini, Küçük Ayasofya Camisi ve Topkapı Sarayı'nı içine alan Sultanahmet Kentsel Arkeolojik Sit Alanı; Süleymaniye Camisi ve çevresini içine alan Süleymaniye Koruma Alanı; Zeyrek Camisi ve çevresini içine alan Zeyrek Koruma Alanı ve İstanbul Kara Surları Koruma Alanı.