Arama

Ülkemizin ilk kitap hastanesi: Süleymaniye Kitap Şifahanesi

Binlerce yıllık Kur'an-ı Kerimler, tarihin soluk aldığı divanlar, bir benzeri daha olmayan mevlid-i şerifler… Her bir el yazması, döneminin parmak izi mahiyetinde. Ancak zamanla hava koşulları, böcekler gibi pek çok etkenden dolayı yıpranıp zedeleniyorlar. Tam da bu noktada, ülkemizin ilk kitap hastanesi olan "Süleymaniye Kitap Şifahanesi" imdada yetişip bu hazine değerindeki eserleri yok olmaktan kurtarıyor.

◾ El yazmaları hattattan nakkaşa, şirazeyi örenden kişiden müellife kadar bütün bir emeği barındırıyor. Tüm bu restorasyon faaliyetleri, hem bilgiye hem de emeğe duyulan büyük saygıyı yansıtıyor.

Şifahanede, el yazmalarından gelecek nesillerin de faydalanmasını sağlamak için orijinal haline en az müdahaleyle onarılarak korunuyor.

◾ Konservasyonun bilim dalı olduğunu belirten Daire Başkanı Nil Baydar, ülkemizde bu alanda bir farkındalık yaşandığını söyledi:

"Bütün dünya ile birlikte artık ülkemizde de farklı bir bakış açısı yakalandı. Bir farkındalık yaşıyoruz her beraber. Yani elimize kadar ulaşmış kültür varlığının mümkün olduğu kadar, olduğu haliyle korunması. Kâğıdı, mürekkebi, cildi, derisi, kumaşı, yapıştırıcısı, yazanı, süsleyeni, dönemi, ithaf edildiği kişi gibi bir sürü farklı kriteri var bunun. Her birinin kıymeti ayrı."

◾ Her eserin onarım süreci farklı. Duruma göre aynı eser üzerinde aylarca çalışabiliyorlar.

"Dikişini, ipini, onarılmışsa bile onarılmış olan cildini korumaya çalışıyoruz ki kitabın tarihçesini kendi üstünden okuyabilelim. Hiçbir şekilde yazı tamamlamıyoruz. Tezhip tamamlamıyoruz. Estetik tamamlama yapıyoruz ama bunların hepsinin geriye dönüşünün olması gerekiyor. Kimseyi yanıltmamamız gerekiyor. Eğer kitaba zarar verecekse dikmeden bile bırakabiliyoruz. Bazen mum lekeleri oluyor kitaplarda. O mum lekelerini de zarar vermeyecek şekilde orada bırakmaya çalışıyoruz. Ne zaman oluştuğunu bilemiyoruz tabi ki onların. Ama belki birileri onlarla ileride ilgilenir bakmak isterse diye olduğu yerde tutuyoruz."

◾ Şifahanedeki en önemli faaliyetlerin başında "önleyici koruma" geliyor. Yazma eserlere zarar verebilecek rutubet, yangın, deprem gibi tüm faktörler belirlenip, bunlara karşı önemler alınarak eserlerin daha fazla tahrip olması engelleniyor.

◾ Bir millet kendinden önceki medeniyetlerim fikirlerinden faydalanarak yol alır, ilerler.

Tam da bu noktada yazma eserleri yeniden nefes veren Süleymaniye Kitap Şifahanesi geçmişle gelecek arasında köprü olmaya devam ediyor.

Editör: Burcu Sandıkçı
Kamera: Serkan Hervenik, Ahmed Helal
Kamera Asistanı: Eyüp Kaymak
Kurgu Yönetmeni: Günışığı Gülhan Salma

2024 Fikriyat. Tüm hakları saklıdır.
BİZE ULAŞIN