Arama
Zamana meydan okuyan ilim merkezi: Koca Ragıp Paşa Kütüphanesi
Koca Ragıp Paşa, Osmanlı'nın önemli sadrazamlarından biriydi. Bürokrasinin en alt kademesinden başlayarak, yavaş yavaş devlet basamaklarını çıktı. Yıllarca memurluk, bürokratlık, diplomatlık ve valilik yaptıktan sonra sadrazam oldu. Edebi kimliğiyle de bilinen Koca Ragıp Paşa, çocukluğundan itibaren yazma eser topladı. Daha sonra, önemli miktarda para harcadığı bu kitapları kendi ismini verdiği kütüphaneye bağışladı. Gelin zamana meydan okuyan Koca Ragıp Paşa Kütüphanesi'ne daha yakından bakalım.
Kütüphaneye gelir getirmesi amacıyla dükkânlar yaptırıldı. Vakfiyede de bu yapılar belirtildi. "Bir hazine-i kütüb, bir meşrûta, bir sibyan mektebi, on dükkân, beş mahzen, beş abdest-musluğu, iki sebîl, bir büyük çeşme, bir mezarlık"
📌Giriş kapısının üzerinde Beyyine suresinin üçüncü ayeti olan "Fiha kütübün kayyime" yani "Onda kıymetli kitaplar vardır" yazısı bulunur.
📌 Giriş kapısının sağ ve solunda 10 dükkân, üst tarafında ise sıbyan mektebi yer alır.
📌Kütüphane duvarları çinilerle ve üst tarafına nakşedilen Kaside-i Bürde ile süslüdür.
📌 Kitaplığın en önemli bölümü, hazine-i kütüb olarak adlandırılan, dört sütun üzerine yükselen kubbenin altındaki yazma eserlerin muhafaza edildiği alandır.
📌Koca Ragıp Paşa, kütüphanesinde bulunan nadir eserleri buraya bağışladı. Ölümünden sonra konağında bulunan 200 kitap da kütüphaneye götürüldü.
📌 Kütüphanenin vakfiyesinde yer alan bilgilere göre, o günlerde genellikle beş gün hizmet verilse de Koca Ragıp Paşa, Cuma günleri haricinde altı güne çıkarılmasını istedi.
📌 Ayrıca, hafız-ı kütüblerin kendilerine verilenden başka işle meşgul olmamaları, bütün gün kütüphanede olmaları ve kendilerine tahsil edilen evlerde oturmaları istenirdi.
📌Hafız-ı kütübler, öğle ve ikindi namazlarında okurlara kütüphanenin girişindeki küçük mescitte imamlık yapmalıydı.
📌Kütüphanede her gece, görevlilerden birinin nöbet tutması gerekiyordu.
📌Ödünç kitap vermek yasaktı.
Hafız-ı kütüb: Kütüphane görevlileri
📌Evkaf müfettişleri (vakıf müfettişleri) her yıl kütüphaneleri denetlerdi. Koca Ragıb Paşa Kütüphanesi'ni denetleyen müfettişe 4800 akçe kürk bahası ayırdı.
📌Kütüphanedeki kitapların denetlenmesi, her yıl muharrem ayında yapılır, eserler tek tek kontrol edilip sayılırdı. Bu süreçte evkaf müfettişi, mütevelli, kâtip, kütüphaneciler, yardımcıları hazır bulunurdu.
📌Paşa, küçüklüğünden itibaren biriktirdiği kitapları buraya bağışladı. Kendi el yazması eserleri, Türkçe, Arapça, Farsça değerli yazmalar, yazarların tek nüsha eserleri burada yer alır.
📌Osmanlı döneminde hazırlanmış iki matbu kataloğu bulunur. İlk katalog Kütüb-i Şerîfenin Defteri'dir. Diğeri de Defter-i Kütübhâne-i Râgıb Paşa'dır.