Arama
Zamana meydan okuyan ilim merkezi: Koca Ragıp Paşa Kütüphanesi
Koca Ragıp Paşa, Osmanlı'nın önemli sadrazamlarından biriydi. Bürokrasinin en alt kademesinden başlayarak, yavaş yavaş devlet basamaklarını çıktı. Yıllarca memurluk, bürokratlık, diplomatlık ve valilik yaptıktan sonra sadrazam oldu. Edebi kimliğiyle de bilinen Koca Ragıp Paşa, çocukluğundan itibaren yazma eser topladı. Daha sonra, önemli miktarda para harcadığı bu kitapları kendi ismini verdiği kütüphaneye bağışladı. Gelin zamana meydan okuyan Koca Ragıp Paşa Kütüphanesi'ne daha yakından bakalım.
📌 Kütüphanenin vakfiyesinde yer alan bilgilere göre, o günlerde genellikle beş gün hizmet verilse de Koca Ragıp Paşa, Cuma günleri haricinde altı güne çıkarılmasını istedi.
📌 Ayrıca, hafız-ı kütüblerin kendilerine verilenden başka işle meşgul olmamaları, bütün gün kütüphanede olmaları ve kendilerine tahsil edilen evlerde oturmaları istenirdi.
📌Hafız-ı kütübler, öğle ve ikindi namazlarında okurlara kütüphanenin girişindeki küçük mescitte imamlık yapmalıydı.
📌Kütüphanede her gece, görevlilerden birinin nöbet tutması gerekiyordu.
📌Ödünç kitap vermek yasaktı.
Hafız-ı kütüb: Kütüphane görevlileri
📌Evkaf müfettişleri (vakıf müfettişleri) her yıl kütüphaneleri denetlerdi. Koca Ragıb Paşa Kütüphanesi'ni denetleyen müfettişe 4800 akçe kürk bahası ayırdı.
📌Kütüphanedeki kitapların denetlenmesi, her yıl muharrem ayında yapılır, eserler tek tek kontrol edilip sayılırdı. Bu süreçte evkaf müfettişi, mütevelli, kâtip, kütüphaneciler, yardımcıları hazır bulunurdu.
📌Paşa, küçüklüğünden itibaren biriktirdiği kitapları buraya bağışladı. Kendi el yazması eserleri, Türkçe, Arapça, Farsça değerli yazmalar, yazarların tek nüsha eserleri burada yer alır.
📌Osmanlı döneminde hazırlanmış iki matbu kataloğu bulunur. İlk katalog Kütüb-i Şerîfenin Defteri'dir. Diğeri de Defter-i Kütübhâne-i Râgıb Paşa'dır.
📌Okuma salonu ile diğer kütüphanelerden ayıldığı söylenebilir. Salonun çatısı yerden yaklaşık on üç metre yüksekliğinde bir kubbe ile örtülüdür.
📌Kütüphanede yer alan eserlerden bazıları şunlardır: el-Muvazzah fi Vücuhi'l-Kıraâti ve İ'leliha, Âlûsi Tefsiri, Rûhu'l-Meânî.
📌 Kütüphane birçok Batılı yazarın dikkatini çekmiş ve buradan övgüyle bahsetmiştir. Bunlardan ilki Baron de Tott'tur. Boron'un belirttiğine göre onun inşa ettirdiği gibi kütüphane İstanbul'da bulunmaz.
"Vezirin toplayıp bu anıt binaya bağışladığı Arapça, Farsça 1900 yazma eser, kütüphanenin, ortasındaki merkezi kubbenin altında bulunan şebekenin çevrelediği kitap raflarının üzerine sıralanmıştır. Bu depoyu bir kütüphaneci muhafaza eder. Halkın muayyen saatlerde kütüphaneye girme hakkı vardır."