Arama
Çağdaş bir halk ozanı Barış Manço
Anadolu rock ve pop müziğinin önde gelen isimlerinden, besteci, söz yazarı, TV programcısı ve Türkiye'de pek çok yeniliğin öncüsü Barış Manço'nun vefatının üzerinden 21 yıl geçti. Vefatının ardından yıllar geçmesine rağmen Barış Manço milletimizde bıraktığı izlerle hala saygı ve özlemle anılıyor. Barış Manço, eserlerinde halk edebiyatı unsurlarıyla toplumun geleneksel ve kültürel kodlarını çağdaş dönemdeki pop kültürü ile büyük bir ustalıkla birleştiren bir sanatçıydı. Bu durum Barış Manço'yu tarihe karıştığını düşündüğümüz aşıklık geleneğinin modern zamandaki bir temsilcisi haline getirdi. Peki, Barış Manço sanatının aşıklık geleneğine yaslanan yönleri nelerdir? İşte sizlerle…
Şarkıda geçen dokuz sayısının özel bir anlamı vardır. Türklerin Yaratılış Destanı'nda, efsanelerinde bu sayı karşımıza çıkar. Destanda, "Büyük ilah olarak kabul edilen Kayra Han= Ülgen, yerden dokuz dallı bir ağaç bitirerek her dalın altında ayrı bir adam yarattı. Bunlar dünyadaki dokuz insan cinsinin ataları oldular." şeklinde geçer.
Bu şarkıda geçen bir diğer sayı ise kırktır. Kırk Türk kültüründe kutluluğu ifade eder. Türk kültüründeki pek çok gelenek kırk sayısı ile temellendirilir. Şarkıda kırk sayısı beş defa kullanıldığını görüyoruz. Şarkıda geçen kırk güzel ve kırk yiğit tabirlerine Dede Korkut hikayelerinde de sıkça rastlanır.
Aynı zamanda halk kültürüne ait kırk gün kırk gece düğün adeti de Nazar Eyle şarkısında da yerini aldı. Eski Türk kültüründe şenlikler, düğünler kırk gün kırk gece sürerdi. Manço'da bu kültürün yansımasını şarkısında kullandı.
Merhum sanatçı Barış Manço'nun şarkı sözleri üzerine yapılan araştırmalarda, sanatçının 69 eserinde 38 atasözü ve 283 deyim kullandığı ortaya çıkmış atasözleri ve deyimleri kullandığı şarkı sözleriyle, Türk toplumunu eğitmeyi ilke edindiğini düşünülmüş.
Manço'nun şarkılarında kullandığı atasözlerinden bazıları şöyle: "Açtırma kutuyu, söyletme kötüyü", "Altın yere düşmekle pul olmaz", "Armudun iyisini ayılar yer", "Aşığın gözü kördür", "Ateş düştüğü yeri yakar", "Baba oğluna bir bağ bağışlamış, oğul babaya bir salkım üzüm vermemiş", "Balcının var bal tası, oduncunun var baltası", "Bir çiçekle yaz olmaz", "Canı kaymak isteyen, mandayı yanında taşır", "Çivi çiviyi söker", "Davul dengi dengine çalar", "Dünya Süleyman'a bile kalmamış", "Evdeki hesap çarşıya uymaz", "Gönül ferman dinlemez".