Arama
Çocuklarda dijital bağımlılık
Yirminci yüzyılla beraber teknoloji hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline geldi. Özellikle akıllı telefon, tablet ve bilgisayar kullanım yaşı her geçen gün düşüyor. Bu durum ister istemez birtakım sorunların da ortaya çıkmasına sebebiyet veriyor. Özellikle ergenlik çağındaki çocukların elinde kontrolsüz kullanıma açık olan internet, gençlerin sanal dünyanın karanlık yüzüne sürüklenmesine sebep oluyor. Peki bu noktada ailelere hangi görevler düşüyor?
💠 Çocukların ekran karşısında geçirmesi gereken zaman dilimini anlatan Psikolog Ayşenur Bayraktar; "3-6 yaş arasındaki çocuklar 20-30 dakika arası ekrana bakabilir. 6-9 yaş gurubu günde 40-50 dakika, 12 yaş üzerine ise 120 dakika ekran karşısında durabilir. Ancak günde 2 saati aşan kullanıma biz teknoloji bağımlılığı diyoruz. Örneğin; kafede arkadaşlarla otururken çocuklarının önüne tablet koyuyorlar ve 3-4 saat boyunca çocuğun önünde o ekran duruyor. Ebeveynler olarak bizim en büyük handikabımız çocuğu susturmak, oyalamak için verdiğimiz tablet ve telefonlar sonra bize teknoloji bağımlılığı olarak geri dönüyor" dedi.
💠 Günümüzde çocukların vakitlerinin çoğunu internet, televizyon, bilgisayar, akıllı telefonlar ve diğer elektronik aletler gibi çeşitli eğlence mecraları karşısında geçirdiklerini görürüz. Çocukların muhatap oldukları medyalar karşısında akıllıca tercihler yapabilmelerine yardımcı olabilmek için ebeveynlerin çocuklarının medya alışkanlıklarını takip etmeleri gerekir. Ebeveynlerin bu süreçte teknolojik cihazları tamamen yasaklamaları değil belirli bir kısıtlama getirmeleri uygun görülür.
💠 Uzman Psikolog Ayşenur Bayraktar konuyla ilgili; "İnternet bağlantısını keseceksiniz, tableti sınırlandıracaksınız. Bazı çocuklar ben ders araştırıyorum diyor. Ders için kullandığı bunun biraz daha dışında kalıyor. Ama benim kastettiğim video izleme, arkadaşlarıyla konuşma, oyun oynama gibi süreçler. Burada biz kısıtlayacağız" ifadelerini kullanıyor.
💠 Teknolojiyi dozunda kullanmak oldukça önemlidir. Dijital bilincin oluşması için dijital okuryazarlık büyük önem arz eder. Bu teknolojiyi yetkin bir biçimde kullanmak, anlamak ve farkındalık oluşturmak oldukça mühimdir. Çocuklar, akranlarıyla gerçek ortamda buluşmalı, farklı etkinliklerde bulunmalıdır. Bu noktada dijital detoks yapılabilir.
Dijital detoks bir kişinin telefon, televizyon, bilgisayar, tablet ve sosyal medya siteleri gibi teknolojik cihazları kullanmaktan kaçındığı bir süreyi ifade eder. Genellikle gerçek hayattaki sosyal etkileşimlere dikkat dağıtmadan odaklanmanın bir yolu olarak görülür. Böylece insanlar dijital cihazlardan en azından geçici bir süre vazgeçer ve bağımlılıktan kaynaklanan stresi bırakabilirler. Düzenli bir şekilde teknoloji detoksu yapmak her yaştan insan için gereklidir.
💠 Dijital detoks, özellikle çocuklar ve gençler için önemli olabilir. Beyinleri hala gelişmekte olan çocuklar, teknolojinin vücut ve sinir sistemi üzerindeki olumsuz etkilerine daha açıktır. Bu nedenle ekran süresinin sınırlandırılması sağlığımızı ve refahımızı korumak için çok önemlidir.
💠 Ebeveynlerin çocuklarını aşırı yüklenmeden korumaları gerekir. Bu nedenle, ebeveynler teknoloji kullanımıyla ilgili net sınırlar koymalı ve denetlemelidir. Bununla birlikte anne ve babanın çocuk için önemli bir rol model olduğu unutulmamalıdır.
Bu süreçte ne yapmaları gerektiğiyle ilgili Psikolog Ayşenur Bayraktar ebeveynlere şu tavsiyelerde bulundu:
"Çocuğumuza interneti kullandırırken peki biz salonda ne yapıyoruz? Çocuğumuza bütün gün ekrana bakma diyoruz ama bizim bir yetişkin olarak sürekli elimizde. Günde kaç saat sosyal medyadayız, sürekli bakıyoruz. Ebeveyn olarak biz teknoloji bağımlılığında nasıl bir rol model oluyoruz buna bakmamız lazım. Özellikle ergenlik döneminde kontrollü interneti kullanmanın da gerektiğini düşünüyorum. Güvenli paketler, farklı sitelere girmeme ile ilgili kısıtlamalar yapan uygulamalarla ailelerin buraları kontrol edebileceği bir yer önemli. İnternet tehlikelere açık bir yer olduğu için çocuk bağımlılığın içerisinde acaba istismar da mı yaşıyor? Birileri tarafından kullanılıyor mu diye bakmak lazım. Oyunlarda sadece çocuklar yok. 40-50 yaşında yetişkin kadınlar ve adamlar da buralarda oyun oynuyor. Bu nedenle çocukların aşırı bağımlılığının altındaki sebepleri de görmemiz lazım. Orada ne buluyor? Belki de birisi onu sevgi sözcükleri ile ya da farklı şeylerle onu o alana almış, ilgi gösteriyor olabilir. Masum bir şey olarak bakmayalım."