Arama
Beynin fikir üretirken yaşadığı süreç
Hayat boyunca birçok aktivite gerçekleştiriyoruz. Bazen sorgulamadan otomatik olarak davranışlar sergilesek de –yürümek, su içmek gibi- bazen de aklımızı kullanmak zorunda kalabiliyoruz. Birçok seçenek içerisinden bize uygun olanı bulmamız gerekebiliyor, öğrenme süresi boyunca beynimizde belli aktiviteleri harekete geçirebiliyoruz. İş, yaratıcılık gerektiren durumlara geldiğinde özellikle edebi metin oluştururken biraz daha fikir üretmemiz gerekebiliyor. Peki, tıp dünyasının en büyük sırrı olan beynimizde fikir üretirken neler oluyor?
Vücudun en özel bölümlerinden biri olan beyin, birçok şeyi yapabilir. Yapılacak olan şeylerin büyük çoğunluğu içinse belli bir çabaya gerek olmaz. Çünkü o eylemler bilinçdışında meydana gelir veya izlenilen yöntem o kadar alışılmıştır ki kişi farkında olmadan o davranışı sürdürür. Ancak, perde arkasında beyin çok aktif bir organdır ve bir fikir bulak gerektiğinde müthiş bir bilişsel süreç işler. Bu sürecin etmenleri şunlardır:
Beyin, duyusal uyaran denilen tatma, dokunma, hissetme, koklama, görme, sezme gibi şeyleri hatırlar ve yorumlar. Bu durumda beyin ne kadar çok uyarana maruz kalırsa o kadar çok algılar ve o kadar çok fikir meydana gelir. Üstelik beyin, idrakin açık olması konusunda eğitilebilir. Ayrıca hatıraların saklandığı yer olan beynin hipokampus bölgesi de genişletilebilir.
Beyin, nesneler, eylemler veya düşünceler üzerinde bir konsantrasyon sürdürme yeteneğine sahiptir. Bunu yaparken eş zamanlı olarak da çevresinden gelen talepleri yönetir. Eğer beyin, odaklanma ve bunu korumaya dair eğitilirse dikkat daha da fazla güçlenir. Yoğun bir şekilde odaklandığınızda dikkat dağınıklığını sınırlamayı ve tek seferde sadece bir görevi yapmayı unutmayın. Kendinizi ve bilişsel gücünüzü uğraştığınız işe adadığınızda beyin o işi ciddiye alır ve zihindeki gizli hazineler ortaya çıkar.
Beyin üç çeşit hafıza tipinden oluşur: Çalışan bellek, kısa süreli bellek ve uzun süreli bellek. Bir öykü kurgulanırken kişinin kendi deneyimlerinden ya da eskiden okuduğu hikâyelerden yola çıkarak fikir oluşturması uzun süreli belleğin kullanıldığına örnektir. Yazma sırasındaysa zaman, mekan ve karakterlere ait tüm unsurların aktif olarak kullanılması için de kısa süreli veya çalışan bellek kullanılır.
Beyin her çeşit hafıza türünü uyum içerisinde yönetir. Bir konuya ya da bir olaya yeterince önem verilmediğinde veya yeterince beyin hücresi tutulumu gerçekleşmedikçe anılar uzun süreli hafızada yerini alamaz, unutulurlar. Anıları yazmak veya onlar hakkında konuşmak beynin onlara anlam vermesine yardımcı olur.