Arama
Depremin açtığı yara: İkincil travma
Kahramanmaraş'ta meydana gelen ve asrın felaketi olarak adlandırılan depremler, tüm ülkeyi derinden sarstı. Gerek medyadan takip ederek gerekse bizzat afet bölgesinde bulunarak milyonlarca insan yaşananlara şahitlik etti. Görülenler, duyulanlar yediden yetmişe herkeste acı bir iz bıraktı. Bu durum ikincil travmaya sebebiyet verdi. Peki, ikincil travma nedir?
İKİNCİL TRAVMANIN BELİRTİLERİ
↪ Travma olayın zihinde tekrar etmesi: Anımsama, yeniden yaşama hissi ya da rüyada görerek travmayı tekrar yaşamayı içerir.
↪ Kaçınma: Travmayı anımsatıcak kişi ve yaşantılardan uzak durma hâlidir.
↪ Uyarılma: Öfke patlamaları, stres, uyku bozuklukları, dikkat problemleri gibi belitilerdir.
🔴 Yukarıda saydığımız belirtiler kısa süreli olabilir. Ama kişiyi travma oluşturan olayı doğrudan yaşamış gibi etkileyebilir. Kişinin ruh sağlığının korunması ve olumsuz belirtilerin ortadan kaldırılması için bir uzmandan destek alınmalıdır.
➡ Travma yaşayan kişiler, mizaçları dolayısıyla kimi zaman yalnız kalmak istebilirler. Bireylerin, bir süre yalnız kalarak duygularını düzenlemesine, zihnini toparlamasına saygı duyulmalıdır.
➡ Hissedilen duyguların oldukça doğal olduğunu kabul etmeli ve kendinize zaman vermelisiniz.
➡ Hissettiğiniz duygular yaşamınızı olumsuz etkiliyor ve günlük işlerinize engel oluyorsa bir ruh sağlığı uzmanına başvurun.
İKİNCİL TRAVMANIN TEDAVİSİ
🔴 İkincil travmanın tedavi sürecinde travma sonrası stres bozukluğunda başvurulan yöntemler kullanılabilir. Bu yöntemler:
➡ EMDR (Göz hareketleriyle duyarsızlaştırma ve yeniden işleme)
➡ Bilişsel Davranışçı Terapi
➡ Şema Terapi
*Bilişsel davranışçı terapi nedir?
Bilişlerimizin duygu ve davranışlarımızın oluşumunda rol oynadığını savunan bir terapi yöntemidir. Sergilediğimiz davranışların duygu ve düşünce dünyamızı etkileyeceğinden söz eder.
*Şema terapi nedir?
Bebeklik ve çocukluk deneyimlerinin, bireyin yetişkinlik dönemindeki ruh sağlığında etkilerinin bulunduğunu savunur ve geçmişin olumsuz etkilerinin bulunarak değiştirilip iyileştirilmesine odaklı bütüncül bir terapi yöntemidir.
DEPREM VE İKİNCİL TRAVMA
🔴 İkincil travmaya maruz kalanlarda duygusal tepkiler farklılık gösterir. Deprem gibi doğal afetler belirsizlik içerdiği için dikkat ve konsantrasyon problemleri, öfke, kaygılılık hâli görülebilir.
🔴 Burada dikkat edilmesi gereken nokta günlük rutinleri devam ettirmek ile deprem hakkında bilgi alma arasındaki dengeyi doğru kurmak ve korumaktır. Sadece depreme odaklanıp günlük hayattan elini eteğini çekmek kişinin ruh sağlığını olumsuz etkiler.
🔴 Stres faktörüne verilen tepkiler kişiden kişiye farklılık gösterebilir.
🔴 Yaşanan travmanın şiddetini bazı paremetreler etkiler. Travmayı etkileyen ve şekillendiren paremetreler şunlardır:
↪ Kişinin yaşı
↪ Sosyal çevresi
↪ Mizaç yapısı
↪ Duygusal zekası
↪ Kişinin olayı değerlendirme biçimi ve nasıl anlamlandırdığı
Çağın vebası: Tükenmişlik sendromu