Arama
Sonbahar depresyonunun belirtileri ve tedavisi
Sonbaharın gelişiyle doğa bir dönüşüme uğramaya başlar. Kısalmaya başlayan günler, yağmurlu ve karanlık hava bazı insanların ruhunda da değişimlere sebep olur. Sonbaharda görülen olumsuz manadaki bu değişimlere "sonbahar depresyonu" denir. Peki sonbahar depresyonunun belirtileri nelerdir? Sonbahar depresyonu nasıl çözümlenir? Gelin sonbahar depresyonunu yakından tanıyalım…
Gelin, diğer depresyon türlerine oldukça benzeyen sonbahar depresyonun belirtilerine bakalım:
◼ Enerji ve motivasyonun düşmesi.
◼ Uykuya dalmada zorluk ve sürekli, aşırı yorgunluk hali.
◼ Konsantre olamamak.
◼ Önceden keyif alınan faaliyetlere ilgiyi kaybetmek.
◼ Kilo veya iştahta yaşanan değişiklikler.
◼ Ruh hali değişimleri (karamsar, mutsuz, değersiz hissetmek)
🔶 Sonbahar depresyonu 20-35 yaş civarlarında oldukça yaygın görülen bir rahatsızlıktır. Özellikle kadınlarda erkeklere oranla daha yüksek görülme oranı vardır. Güneş ışığını daha az alan ülkelerde (İsveç, Finlandiya, Norveç) görülme oranı diğer ülkelere göre daha yüksektir.
🔶 Güneş ışığını az almak tek sebep olmamakla birlikte sonbahar depresyonun özellikle soğuk mevsimlerin sonunda yok olduğu görülür. Bundan dolayı uyku - uyanıklık dengesinin değişmesi, retinanın ışığa duyarlılığı, melaton hormonunun anormal derecede salgılanması ya da serotoninin düşük salgılanması gibi belirli etkenlerin sonbahar ve kış aylarında sonbahar depresyonunu yaşama riskini arttırdığı düşünülür.
🔶 Ruh sağlığı araştırmacıları, sonbahar depresyonunun nörofizyolojik nedenlerinden biri olarak serotonin aktivitesinin (ruh halini düzenlememize yardımcı olan nörotransmitter) soğuk mevsimlerde düşmesi olarak açıklar. Uzmanlara göre güneş ışığı, uyku - uyanıklık dengesini ve normal serotonin seviyelerini dengeli tutmak için gereklidir. Bu açıdan, düşük güneş ışığı ile olağan dışı salgılama gibi faktörler bu depresyon türüne bir yatkınlık manasına gelir.
🔶 Aynı durumda melatonin de oldukça önemli bir salgı olarak öne çıkar. Sonbahar ve kış aylarında günler daha kısa ve geceler çok daha uzun olduğundan, beyin yatma zamanını erken olarak yorumlar ve bize bu uyuşukluk halini daha erken hissettirir. Melatonin aşırı üretildiğinde, uyku - uyanıklık ritimleri uzar ve uyku hali görülür.
📌Melatonin nedir?
Genelde geceleri epifiz bezinin salgıladığı bir hormondur ve uyku-uyanıklık döngüsünün kontrolü ile ilişkilendirilir.
🔶 Bu duruma, güneşlenmedeki bu azalma ile artan ve deri yoluyla güneşten sentezlenen D vitamini eksikliği faktörü de eklenir. Gün ışığı saatlerindeki azalma, D vitamini seviyelerini düşürür ve serotoninin aktivitesini engeller. Bu da mevsimsel duygudurum bozukluğunun oluşarak ruh sağlığımızı etkilemesine neden olur.
📌 Serotonin nedir?
Kişiye mutluluk ve zindelik hissi veren bir nörotransmiterdir. Halk arasında "mutluluk hormonu" olarak bilinir. Eksikliğinde yorgun, depresif ve sıkılgan bir ruh hali görülür.
🔶 Depresyon yaşama riski tüm insanlar için % 15'tir. Fakat bu oran kadınlar açısından incelendiğinde %25 gibi değerlere ulaşır. Kadınlarda görülen bu yüksek orana sebep olan faktör olarak kadınların hormonal değişiklikleri daha yoğun yaşamaları gösterilir. Hamilelik ve doğum gibi biyolojik faktörlerin olduğu süreçlerde kadınların depresyona yakalanma risklerinin daha yüksek olduğu da görülür.
🔶 Kadınların normalde erkeklerle kıyaslandıklarında depresyon geçirme riskleri bu kadar yüksek iken mevsimsel depresyon geçirme oranları tam dört kat daha artar. Yani her bir erkeğe karşılık dört kadın depresyon geçirir. Bu oran oldukça yüksek güneş ışığı alan ekvatordan uzaklaştıkça artmaktadır.