Arama
Bir film nasıl okunur?
Sinema, seyirciye bir şeyleri anlatma, yönetmenin derdini paylaşma aracıdır. Bunu yaparken çeşitli anlatım tekniklerinden yararlanılır. Bir filmi seyretmek ile analizini yapmak arasındaki fark, verilmek istenen mesajı irdeleyebilme çabası ile gerçekleşir. Peki, bir film nasıl okunur?
🔹 Filmlerin belirli bir dramatik yapısı bulunur. Yani anlatının başladığı, karakterlerin ve genel olarak konunun izleyiciye tanıtıldığı giriş, olayların gelişerek belirli bir aksiyona ulaştığı gelişme, meselenin kriz noktasına ulaştığı doruk nokta, aksiyonun azalarak çözüme ulaştığı sonuç bölümleri vardır. Edebiyattaki kompozisyona benzetebileceğimiz bu teknik sinemada dramatik yapı olarak tanımlanır.
🔹 Filmi tek tek parçalarına ayırarak incelemek, sahne sahne irdelemek, anlatıyı daha iyi idrak etmeyi ve doğru analizler yapabilmeyi sağlar. Böylece film özelden genele olacak şekilde net bir şekilde okunmuş olur.
🔹 Filmin yapıldığı yıl, özellikle kültürel dışavurumları çözümlemek için önemlidir. Çekildiği sene ülke durumunun nasıl olduğu, önemli gelişmeler ve sinema akımları filmi etkiler. Bu nedenle her birinin ayrı ayrı araştırılması gerekir.
🔹 Ayrıca dönem ve tarihi filmlerin geçtiği zaman detaylıca öğrenilmelidir. Örneğin Yunan yönetmen Theo Angelopoulos'un 2004 yapımı filmi Ağlayan Çayır, 1919-1949 yılları arasında yaşanan Yunan iç savaşında geçer. Bu filmi okurken, o yıllar arasında ülkenin nasıl bir süreçten geçtiğini bilmek, daha iyi bir sonuca varılmasını sağlar.
🔹 Sinema filmleri, görsel anlatı dilini oluştururken belirli tekniklerden yararlanır. Bunlara sinematografik unsurlar denir. Kamera hareketleri, çekim açıları, odaklama, kurgu, ışık ve renk tercihleri olarak sıralayabileceğimiz bu unsurlar, sinemayı sanata dönüştüren temel tekniklerdir.
🔹 Yönetmenler, filmlerinde anlatmak istedikleri konuyu sinematografik ögeler aracılığıyla desteklerler. Örneğin kameranın konuya göz seviyesinin altından baktığı alt açıda karakter, daha ihtişamlı ve ürkütücü görünür. Ya da siyah-beyaz çekilen bir filmin amacı keskin geçişleri belirgin göstermek olabilir.
🔹 Ses ve müzik, görüntüyü destekleyen ve seyircideki duyguların harekete geçişini artıran en etkili yöntemlerdendir. Gerilimli bir sahneyi sesini kapatıp izlediğiniz an ile sesini açıp efektleri duyarak seyrettiğinizdeki etkisi birbirinden oldukça farklıdır.
🔹 Müzikteki perde iniş çıkışları, filmdeki dramatik yapının yükselip alçalması ile ahenk içerisindedir. Sahnedeki duyguların aktarılmasında çok büyük bir rol üstlenen müzik, sinemanın hem görsel hem de işitsel bir sanat olduğunu ispatlar niteliktedir. Bu nedenle bir yapıtı incelerken en az görüntü kadar sesleri de irdelemek gerekir.
🔹 Bazen bir filmi seyretmemizin en önemli sebebi oyuncu kadrosunu başarılı bulmamızdır. Tanınmış isimler, filmin kalitesini ya da izlenme oranını artırabilir. Bu nedenle bazı yönetmenler, filmlerinde profesyonel oyuncu kullanmayı, vermek istediği mesajı onlar aracılığıyla aktarmayı tercih eder.
🔹 Kimi yönetmenler ise yapıtlarındaki duyguyu daha iyi aktarabileceğini düşünerek gerçek hayattan insanları filmlerinde oynatır. Örneğin Mecid Mecidi'nin 2001 yapımı filmi Baran'da yönetmen, inşaatta çalışan insanları oyuncu olarak seçer.