Arama
Bir film nasıl okunur?
Sinema, seyirciye bir şeyleri anlatma, yönetmenin derdini paylaşma aracıdır. Bunu yaparken çeşitli anlatım tekniklerinden yararlanılır. Bir filmi seyretmek ile analizini yapmak arasındaki fark, verilmek istenen mesajı irdeleyebilme çabası ile gerçekleşir. Peki, bir film nasıl okunur?
🔹 Sinema filmleri, görsel anlatı dilini oluştururken belirli tekniklerden yararlanır. Bunlara sinematografik unsurlar denir. Kamera hareketleri, çekim açıları, odaklama, kurgu, ışık ve renk tercihleri olarak sıralayabileceğimiz bu unsurlar, sinemayı sanata dönüştüren temel tekniklerdir.
🔹 Yönetmenler, filmlerinde anlatmak istedikleri konuyu sinematografik ögeler aracılığıyla desteklerler. Örneğin kameranın konuya göz seviyesinin altından baktığı alt açıda karakter, daha ihtişamlı ve ürkütücü görünür. Ya da siyah-beyaz çekilen bir filmin amacı keskin geçişleri belirgin göstermek olabilir.
🔹 Ses ve müzik, görüntüyü destekleyen ve seyircideki duyguların harekete geçişini artıran en etkili yöntemlerdendir. Gerilimli bir sahneyi sesini kapatıp izlediğiniz an ile sesini açıp efektleri duyarak seyrettiğinizdeki etkisi birbirinden oldukça farklıdır.
🔹 Müzikteki perde iniş çıkışları, filmdeki dramatik yapının yükselip alçalması ile ahenk içerisindedir. Sahnedeki duyguların aktarılmasında çok büyük bir rol üstlenen müzik, sinemanın hem görsel hem de işitsel bir sanat olduğunu ispatlar niteliktedir. Bu nedenle bir yapıtı incelerken en az görüntü kadar sesleri de irdelemek gerekir.
🔹 Bazen bir filmi seyretmemizin en önemli sebebi oyuncu kadrosunu başarılı bulmamızdır. Tanınmış isimler, filmin kalitesini ya da izlenme oranını artırabilir. Bu nedenle bazı yönetmenler, filmlerinde profesyonel oyuncu kullanmayı, vermek istediği mesajı onlar aracılığıyla aktarmayı tercih eder.
🔹 Kimi yönetmenler ise yapıtlarındaki duyguyu daha iyi aktarabileceğini düşünerek gerçek hayattan insanları filmlerinde oynatır. Örneğin Mecid Mecidi'nin 2001 yapımı filmi Baran'da yönetmen, inşaatta çalışan insanları oyuncu olarak seçer.
🔹 İyi bir izleyici, filmi seyretmeye başladığı ilk anda analizine başlar. Filmin ilk sahnesi, okuma yapacak kişilerin dikkat etmesi gereken anların başında gelir. Bu andan itibaren gözüne çarpan bütün detayları not almalıdır.
🔹 Çekim açılarından ses efektlerine, repliklerden mekan kullanımına her unsurun ayrı bir mesajı vardır. Bu anları unutmamak, kayda almak için de notlar tutmak gerekir.
🔹 Film bittikten sonra bu notlar okunarak tekrar düşünülmeli ve manalandırılmalıdır. Hatta film hakkında yapılan analizler okunmalı ve alınan notlar ile karşılaştırılmalıdır.
🔹 Bir filmi ilk izleyiş onu anlama çabası iken ikinci seyrediş kişiyi daha çok analize yönlendirir. Çünkü ilkinde filmin konusunu, karakterleri tanımaya çalışırken aynı zamanda sinematografik unsurları da yakalamaya gayret ederiz. Sonraki izleyişte temaya ve oyunculara hakim olunduğu için analize daha çok vakit kalır. Hatta üçüncü seyredişte kişi, gözünden kaçan başka detayları da görme fırsatı elde eder.
🔹 Aynı filmi başka yıllarda izlediğimizde de farklı şeyler hissedebilir, başka açılardan yorumlayabiliriz. Bunun nedeni o süre zarfında izleyici olarak bizim de gelişmiş ve fikirlerimizin değişmiş olmasıdır. Bütün bunlar değerlendirildiğinde iyi bir okuma yapabilmek için filmi birden fazla kez izlemek gerekir.