Arama
Film analizi: "Baran"
Baran, Mecid Mecidi'nin 2001 yapımı filmidir. Ülkenin önemli sorunlarından Afgan mülteci meselesini konu edinen film, usta yönetmenin en toplumsal yapıtı olarak görülür. Göç, yoksulluk ve aşk üçgeni içerisinde gelişen olaylar, Mecidi'nin kendine has dili ile izleyenlere eşsiz bir seyir keyfi sunar. Sizin için "Baran" filminin analizini yaptık.
FİLMİN KONUSU
🔸 İnşaatta çay demlemek, yemek ve alışveriş yapmak gibi hafif işlerde görevli olan Latif'ten diğer işçiler, tembelliği ve gelişigüzel iş yapması nedeniyle memnun değildir. Babasının inşaattan düşmesi ve çalışamayacak durumda olması sebebiyle onun yerine gelen Afgan işçi Rahmet ise ağır işleri yapamamaktadır. Böylece çay dağıtma görevi Rahmet'e verilirken ağır işler Latif'e kalır.
🔸 Rahmet, çalışkanlığı ve mutfağa getirdiği düzen nedeniyle herkesin memnuniyetini kazanır. Latif ise artık daha ağır görevlerde çalışmaya başladığı için Rahmet'e öfke besler. Öyle ki bu kini ona şiddet uygulamaya varacak kadar artar. Ancak Latif, bir süre sonra asıl adı Baran olan Rahmet'in sırrını öğrenir ve öfkesi farklı duygulara dönüşür.
🔸 Baran Azerbaycan Türkü, Fars, Afgan gibi farklı ırklardan insanların bir arada olduğu bir yapım. Film, özellikle bu işçiler arasındaki hiyerarşiye vurgu yapar. Azeriler, kendi aralarında üstünlük ilan etmiştir. Çünkü ustabaşı Azeri'dir ve dolayısıyla güçlü taraftır. Afganlar ise kimlikleri dahi olmayan, kaçak şekilde çalışan, işçiler arasında aşağılanan gruptur.
🔸 Film boyunca müfettişler, kaçak olarak çalışan Afgan işçilerin peşindedir. Bu sırada Afgan işçiler, günü kurtarma ve evine ekmek parası götürmenin, en önemlisi de ülkelerine geri dönebilmek için gereken parayı denkleştirebilmenin derdindedir.
OYUNCU KADROSU
🔸 Mecid Mecidi filmlerinin önemli unsurlarından biri profesyonel oyuncu kullanmamasıdır. Eğer film inşatta geçiyorsa gerçekten inşaatta çalışanları oynatır. İran sinemasında ve özellikle Mecidi filmlerinde bu duruma sıkça rastlamak mümkündür.
🔸 Baran, kışın çekilmiştir. Yönetmen bu mevsimi özellikle tercih eder. Çünkü kış, sefaleti ve yoksulluğu göstermek için en uygun zamandır.
KARAKTER ANALİZİ
🔸 Filmin önemli özelliklerinden diğeri ise "gerçekten kötü yoktur"dur. Yani filmdeki herkesin hem kötü yanı, zaafları hem de iyi yanı, insani tarafı vardır.
🔸 Örneğin ustabaşı herkese emirler yağdıran, gaddar biri gibi görünürken; Rahmet'i çelimsiz olmasına rağmen işe alıp bir şekilde para kazanmasını sağlayacak kadar vicdanlıdır. Aynı zamanda Afganların Azerilere göre daha fazla çalışıp daha az para aldığını dile getirip onları savunacak kadar da vefalıdır.
🔸 Baran filminde, insanlar normal hayatta olduğu gibi bazen iyi, bazen kötüdür. Çünkü kimse ömrü boyunca tamamen aynı hal içinde kalmaz. Mecid Mecidi filmlerindeki başarının sırrı da gerçek hayata benzerliğinden gelir.
KİMLİK KAVRAMI
🔸 Film boyunca kimlik sahibi olmanın önemi vurgulanır. Öyle ki kimliksiz market alışverişi dahi yapılamaz.
🔸 Latif, yaşamı idame ettirme noktasında en mühim şey olan kimliğini, filmin sonlarına doğru satar. Burada karşımıza tasavvuftaki "zühd" kavramı çıkmaktadır. Zühd, dünya malına, dünyalığa düşkün olmamak anlamına gelir.
🔸 Kimlik demek benlik, var oluşun temsili demektir. İşte Latif, aşkı, yardım etme isteği uğruna dünyalığından, kendinden vazgeçer.