Arama
Geçmişten günümüze Azerbaycan sineması
Filmler, gerçek hayatın içerisinde sinemasal gerçekliği ortaya koyarak yaşamımıza renk katan eserlerdir. Bazen yorgun hissettiğimizde dinlenmemize bazen de sanatsal açıdan gelişimimizi artırmak için kullandığımız bir araç olurlar. Her ülkenin kendine ait sinemasının olduğu da bilinen bir gerçektir. Sinema köşemizde komşu ve kardeş ülkemiz Azerbaycan'ın sinema tarihi ve filmlerini manşete taşıyoruz.
🎬 Savaş Sonrası Dönem: 1945
🔹 Azerbaycan filmlerinin önemli örnekleri tam da bu yıllardan sonra başlar. Azerbaycan sinema uzmanlarına göre bu dönemdeki filmler güzelliğini, doğallığını kaybetmedikleri için sevilir.
🔹 Filmlerden bazıları "Arşın Mal Alan" (1945), "Feteli Han", "Bəhtiyar", "Üvey Anne", "Uzak Sahillerde", "Bir Kulenin Sırrı", "Koroğlu", "Nesimi", "Dede Korkut"tur.
🎥 Damadın Kaçırılması filmi
◾ Film 1986'da çekilen bir komedi filmidir. Azerbaycan sinema tarihinde en değerli filmlerden biri olarak nitelendirilir. Filmde Azerbaycan'ın önde gelen sanatçıları yer alır. Filmdeki replikler ve sahneler Azerbaycan halkı için unutulmazlar arasındadır. Yönetmenliğini Ceyhun Mirzayev ve Vakıf Mustafayev'İn yaptığı filmin senaristi Mövlud Süleymanlı'dır.
🎥 "Damadın Kaçırılması" filminin ilginç hikayesi
🔹 Film, bir grup sinemacının Azerbaycan köylerinden birinde yapılan düğünü çekmesinden meydna gelir.
Aslında yönetmen, istediği dekoru kurmasına rağmen çekimler sanıldığı gibi gitmez. Bunun üzerine köylüler, gerçek bir düğün olmasını ve bunun kameraya alınmasını teklif eder.
🔹 Köy sakinlerinden İsrafil, kızı Yasemen'in sevdiği insanla evlenmesine karşıdır. Damat adayı Hasan, İsrafil'in koyduğu yasaklara rağmen aşkı için savaşır. İsrafil'in bir dükkanı vardır ve Hasan da buradan Yasemen'e alınmak üzere bazı oyuncaklar seçer. Bir gün o oyuncakları gören baba çok sinirlenir.
🔹 Köy halkından bazı kişiler Yasemen'i istemek için birlik olup birkaç defa İsrafil'in evine giderler. Bunun üzerine İsrafil, inatla isteyenleri geri çevirir. Kızının artık evden dışarı çıkmasına izin vermeyen baba, sinemacılara niçin kızını vermeye gönlü olmadığını anlatır.
🔹 İsrafil'in söylediğine göre, Hasan'ın annesi İsrafil'in çocukluk aşkıdır ve zamanında İsrafil, ailesinden evlilik onayı alamamıştır. Ama hala birbirilerini severler. Daha sonra İsrafil, Yasemen'in annesiyle tanışıp evlenir.
🔹 Evliliğinin daha sonraki yıllarında eşini kaybeden İsrafil, hâlâ Hasan'ın annesiyle evlenme ümidiyle yaşar. Sonunda İsrafil, sinemacıların ısrarıyla tüm yaşadıklarını bir kenara bırakıp kızı Yasemen'in Hasan'la evlenmesine izin verir. Böylece gerçek film sahnesi kendiliğinden oluşur.
❕Sinemacıların, bu evliliğin gerçekleşmesinde emeği büyüktür. Nasıl mı?
Filmin çekimleri, düğünün yapılmaması nedeniyle yarıda kalır. Bu nedenle film ekibi, eski geleneğe dayanarak damat Hasan`ı kaçırır. Buradan da filmin ismi "Bəyin oğurlanması" yani "Damadın Kaçırılması" oluşur.
Damadı kaçırdıklarını aileye bildiren sinemacılar, isteklerini dile getirir.
Sinemacılar, damadı gerçek düğün sahnelerini çekmelerine izin verirlerse serbest bırakacaklarını söylerler. Böylece düğün de yapılır film de çekilir.
🎬 Bağımsızlık dönemi: 1988
🔹 Azerbaycan'ın bağımsızlığından dört yıl önce başlayan yeni dönemde çekilen filmlerin bir kısmı Karabağ Savaşı ile ilgilidir. Bu filmlerde Karabağ'ın işgali ve o dönemde yaşanan olaylar yer almaktadır. Filmlere "Feryat", "Beyaz atlı çocuk", "Ümit", "Kule", "Geride kalmış gelecek", "Sarı gelin, "Hoca", "Yarım kalmış hatıralar" örnek verilebilir.
🔹 Dönemin filmlerinin hepsi elbette savaş ile ilgili değildir. 1988'den günümüze kadar çekilmiş filmler arasında komedi, belgesel, çizgi filmleri de yer alır. "Rüya", "Ateşle İç İçe", "Hem Ziyaret Hem Ticaret", "Kız Kaçırma", Efsane Geri Dönüyor", "Gerçek Olamaz", "Şans Yüzüğü" bu dönemin filmleri arasındadır.
Sinemaya dair mutlaka bilmeniz gereken kelimeler - Sinema Sözlüğü 2
🎬 Feryat filmi
🔹 Ceyhun Mirzayev'in canlandırdığı ana karakter İsmail, çocukken oynadığı "Üvey Ana" filmindeki rolünü bu filmde devam ettirir. O, çoktan büyümüştür ve bir ailesi vardır. Bu filmde İsmail Hüseynov, Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri'nde subay rolündedir.
🔹 Vatanın, Ermeni işgalcilerden kurtuluşu için cesurca savaşır ve küçük bir kız çocuğunun Ermeni askerler tarafından yaşadığı acı dolu anlara dayanamaz. Bu canice hareketi yapan Ermeni subayını bularak öldürür ve o esnada tuzağa düşürülerek yakalanır.
Savaşan askerlerden birinin gerçek hikayesinden uyarlanan film, Karabağ Savaşı'na adanır.
📌BİR BİLGİ
Filmdeki oyuncular Ceyhun ve Ermeni subayının rolündeki Melik Dadaşov, rollerini o kadar gerçekçi oynarlar ki, normal hayatta da herkes Ceyhun'u Azerbaycan Ordu subayı, Melik'i ise katil Ermeni subayı olarak kabul eder. Hatta Melik Dadaşov birkaç defa insanların sert tepkisine dahi maruz kalır.
◼ Oyuncu Ceyhun Mirzayev'in acıklı hikayesi
Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri'nde subay rolünü oynayan Ceyhun Mirzayev, aynı zamanda filmin yönetmenidir. Karabağ doğumlu olan Mirzayev'in kalbi Karabağ'da yaşanan hazin olaylara dayanamaz. 1993'de Feryat filmi vizyona girmeden önce geçirdiği kalp krizi sonucu vefat eder.
🎬 Son dönem: 2020 ve günümüz
🔹 Bu dönemde çekilen filmler arasında "Soğuk Güneş", "Zehir Zemberek", "Eski Valizler" yer alır. Ayrıca 2020'de 40 günlük Vatan Savaşı ile ilgili çekilen "Kod ismi: Yaşma 052", "44 gün, 44 an" gibi belgesel filmler de vardır.
🎥 Zehir Zemberek filmi
◾ Orkhan Mardan ve Taleh Yüzbeyov'un 2021'de çektiği film, bıçaklı bir saldırıya uğrayan Adil'in yaşadıklarını anlatır. Tedavi gördüğü hastaneden taburcu olup, rutin hayatına geri dönmeyi planlayan kaba adam Adil'in hayatında hiçbir şey değişmez. O, arkadaşlarını, çalıştığı kişileri, kendisini tedavi eden doktor ve hemşireleri kırmaya devam eder.
◾ Arkadaşı Şakir ve Rana'nın refakati ile hastaneden çıkan Adil, büyük bir sürprizle karşılaşır. Eve gitmek için arabaya bindikleri sırada tanımadıkları hamile bir kadın da arabaya biner. Zor durumda olduğunu anlatan kadın, doğacak olan çocuğunu eşinden korumak için Şakir ve Rana'dan yardım ister. Adil bu duruma karşı çıksa da zamanla yaşananlar onu doğacak bebeğin kurtarıcısı yapar.
Türkiye sinemalarında 2022'de vizyona giren filmin gerçek ismi "Zeher Tuluğu"dur.