Lütfi Ömer Akad sinemasına bakış

LÜTFİ ÖMER AKAD FİLMLERİ ◼ Türk sinemasının en önemli isimlerinden olan Lütfi Ömer Akad, filmleri ile 1970'li yılların toplumsal sorunlarını, taşradan kente göçü, yöresel meseleleri beyaz perdeye taşıyan, kendine dert edinen bir yönetmendir. ◼ Tiyatro kalıplarındaki sinemayı alışılagelmişin dışına çıkaran yönetmen, kamerayı sokağa taşıyarak, gündelik İstanbul yaşantısını, sokaktaki insanı konu edinir. Akad, Kanun Namına filminden bahsederken neleri konu edindiğini şu sözlerle ifade eder: 'Ben kamerayı aldım, seyircinin gözünün, sokaktaki insanın gözünün içine soktum. İstanbul'un günlük yaşayışı içine girdik. Arefe günü Kapalıçarşı'nın kapısında bir sahnenin dört kere çekimini yaptık. Köprü üstünde çekimler yaptık.' TÜRK SİNEMASI'NIN ÇINARI AKAD FİLMLERİNİN TEMASI ◼ Akad; anadolu, göç ve kent kavramları üzerine kurduğu filmlerinde aşk, dram ve melodram temalarını işler. İnsanların yaşam mücadelesini, sevdayı ve milletinin temel sıkıntılarını merkeze alır. ◼ İstanbul sokaklarına dair görüntülerin yer aldığı filmleri, geçmişe dair belge niteliğinde güzel kareler sunar. Sinemaya dair pek çok yeniliğin öncüsü olan yönetmen, 1952'de çektiği 'Kanun Namına' filmi ile polisiye türünün de başlamasına vesile olur. 📍 İlginç Bilgi Lütfi Ömer Akad'ın 1952 yılında çektiği 'Kanun Namına' filmi ile ülkemizde polisiye türü sinema filmleri popüler hale gelmiştir. SİNEMACILAR KUŞAĞI ◼ 1952-1963 yıllarını kapsayan Sinemacılar Kuşağı dönemi ile sinema, halkın günlük yaşamının bir parçası haline gelir. Sinema teorisyenlerine göre bu süreci başlatan film, 1952 yapımı Kanun Namına'dır. Böylece tiyatro kökenli yönetmenler tarafından oluşturulan tiyatroya benzer sinema kalıpları yıkılmış olur. ◼ Türk sineması kendine özgü bir dil edinir, film üretim ve gösterim ağı oluşturulur. Film üretimi ve tüketimi belirli bir sisteme bağlanır. Sinema artık salonları, yapım ve dağıtım şirketleri, çalışanlarıyla büyüyen bir sektör haline gelmeye başlar. TÜRK SİNEMA TARİHİNİ BAŞLATAN FİLM KAMERA KULLANIMI ◼ Akad, filmlerini çekerken kamerasını sabit tutar ya da en az düzeyde hareket ettirerek çekimlerini gerçekleştirir. Kendi çekim tekniğine dair Akad şunları söyler, 'Kamerayı zorda kalmadıkça sabit tutuyorum, bu da beni oyuncularla, sağa, sola, daha önemlisi derinliğine bir hareket yaratmak zorunda bırakıyor. Böylece kesme yapmadan oyunculardan sırasına göre tek tek değişik değerde çekim ölçekleri, ikili üçlü toplu çekimler, durumun gerginliğini sağlayacak uzun sahneler sağlayabileceğim.' ◼ Ünlü yönetmen Akad, kamera hareketleri ile filme aksiyon katmak yerine kurguyu sürükleyici hale getirerek istediği duyguyu vermeyi tercih eder. SİNEMA DİLİ ◼ Özgün bir sinema dili oluşturmaya çalışan Akad yalın, sade, kesik ve öz bir anlatım tarzı kullanır. Meseleleri açıklarken çözüm yolu göstermek yerine bunu izleyicinin bulmasını ister. ◼ Sanatsal yönü yüksek yapıtlarının senaryosunu da çoğunlukla kendisi yazar. İlham kaynağı ise halk hikayeleri, destanlar, atasözleri ve deyimlerdir. USTA YÖNETMENLERDEN SÖZLER ULUSAL SİNEMA ◼ Akad çektiği filmler ile sinemamızı 'Ulusal Sinema' akımına yakınlaştırmıştır. Ulusal Sinema düşüncesi, sanatta, sinemada ve tüm toplum hayatında ulusal olmayı, kaynağını Batı yerine, bu topraklardan alan bir sanat anlayışını savunmaktadır ◼ Bir yandan halk sinemasına, bir yandan da batı sineması hayranlığına karşı bir tepkiden doğmuştur. Akad bu husustaki görüşlerini şöyle dile getirir: 'Batı sineması arıyorlardı bizde. Biz de onların beğeneceği filmleri yapmaya özeniyorduk. Ama sonra yollarımız ayrıldı. Biz artık bu türde filmler yapmamak gerektiği fikrine erdik.' GÖÇ ÜÇLEMESİ ◼ 'Göç Üçlemesi' sinemamızda 'göç' olgusu üzerine çekilen en önemli filmlerden biri olarak kabul edilir. Yönetmen üç ayrı filmde taşradan büyük şehre gelen insanların hayatlarına odaklanmış, gerçekçi bir bakış açısıyla göç eden insanların sorunlarını beyaz perdeye aktarmıştır. ◼ Göç üçlemesi, 1973 yapımı 'Gelin', 'Düğün' ve 1974 yılına ait 'Diyet' filmlerinden oluşur. Köy-kent, Doğu-Batı, geleneksel-modern gibi dünya gündemini meşgul eden ikiliklerin işlendiği bu üçlemede toplumsal sorunlar filmlerin ana konusunu oluşturur. Akad, tecrübe ettiği bir problemi sinema merkezli olarak evrenselleştirir. 'IŞIKLA KARANLIK ARASINDA'DAN ALINTILAR IŞIKLA KARANLIK ARASINDA ◼ Akad'ın meşhur eseri 'Işık'la Karanlık Arasında', gerçek sinemaseverlerin başucu kitaplarından birisidir. Akad'ın kendi biricik sinema yolculuğunu anlattığı 'Işık'la Karanlık Arasında', bir yönetmenin hassasiyetini gözler önüne serer. ◼ Film yapmak, çekim yapmak ve sinema ile yakından ilgilenmek isteyen gençlerin bu eşsiz yolculuğundaki önemli duraklardan biri olan 'Işık'la Karanlık Arasında', sinemamızın büyük yönetmeninin eşsiz tecrübeleri ile doludur. USTASIZ USTALIĞI VE MİLLETİNE SEVGİSİ ◼ Yarım kalan 'Damga' filmini tamamladıktan sonra yönetmen olan Akad'ın ustası yoktur. Onun sinema tecrübesi kendisinin emekleriyle büyüttüğü bir hikayedir. ◼ Akad milletine düşkün bir yönetmendir. Onun filmleri insanımızın sıkıntılarını dert edindiği gibi Anadolu'nun kendine has havasını da hissettirir. Akad bir röportajında bu duruma dikkat çeker: 'Türk insanını oluşturan şey nedir ve bu, görsel olarak nasıl ortaya çıkar, soruları üzerine düşündüm daha çok. Türk insanı nasıl davranır, tepkisini nasıl gösterir? Bunu çok merak ettim. Bir gün Topkapı Müzesi'ne girerken bir kitap ilişki gözüme: 'Türk Mutfağı' adında. Kitabın hazırlanış sürecinde öğrenciler Anadolu'ya yayılmış ve kadınlarımızdan yemek tarifleri almış, ses kaydı olarak olduğu gibi dökümünü yapmışlar. Kitabı okurken bir şey fark ettim. Çok kısa cümleler, çok yalın bir anlatım ama tarifte de hiçbir eksiklik yok. O konuşma türü, sözlü olarak kendisini ifade ediş biçimi, yalınlığı beni etkiledi. Ancak burada derinliği olmayan bir yalınlık değil, onu seziyorsunuz. Yılların biriktirdiği bir yalınlık.' LÜTFİ ÖMER AKAD KİMDİR? ◼ 2 Eylül 1916 İstanbul doğumlu olan Akad çocukluğunda resme ilgilidir. Galatasaray Lisesi'ni bitirdikten sonra 1942 yılında İstanbul Yüksek İktisat ve Ticaret okulunun Maliye bölümünden mezun olur. Askerlik görevini yerine getirdikten sonra Osmanlı Bankası'nın muhasebe bölümünde çalışır. ◼ 1946'da çeşitli dergilerde tiyatro ve sinema üzerine yazılar yazan Akad, aynı yıl kurulan 'Sema Film'de mali danışmanlık yapar. 1947 senesinde 'Erman Film'de çalışmaya başlayan Akad, burada çekilen 'Damga' adlı filmin yönetmeni, çekimi bırakınca yarım kalan sahneleri çeker. ◼ Gösterdiği başarı üzerine Halide Edip Adıvar'ın aynı adlı kitabından uyarlanan 'Vurun Kahpeye' filminin senaryosunu yazar ve çeker. Böylece 1949 yılında çektiği 'Vurun Kahpeye' Akad'ın yönetmenliğini yaptığı ilk film olur. Çektiği filmlerle sonraki yönetmenlere örnek olan usta isim, 19 Kasım 2011'de İstanbul'daki evinde vefat eder.

Lütfi Ömer Akad sinemasına bakış

Mersin'de "Bolkarlar'dan Toroslar'a Desenlerin Sırrı" temalı defile düzenlendi

"Selvi Boylum Al Yazmalım" Kazakistan'da tiyatro oyunu oldu

"Uluslararası Ankara Caz Festivali" Kerem Görsev Trio konseri ile başladı

İsmet Özel'in Taşları Yemek Yasak kitabından düşündürücü satırlar

Ekrem Demirli'nin ufuk açıcı cümleleri

Rahman’ın has kulları

İslam’dan edebiyata kadar en özgün konuların podcastleri

Filistin'deki zulme karşı Müslüman tavrı nasıl olmalı - PODCAST

Uygur Türklerinin kaderini değiştiren 48 madde

"Selvi Boylum Al Yazmalım" Kazakistan'da tiyatro oyunu oldu

PODCAST I Fergana Vadisi'nin önemi

Merhametten ve empatiden uzak Çocuk Hakları Günü!

Metoda dair: Yöntemi gözden geçirme

Filistin'in bağımsızlığını resmi olarak tanıyan ülkeler

Filistin'in bağımsızlığını resmi olarak tanıyan ülkeler

Haris el-Muhâsibi'den Hakk'ı Arayanlara Nasihatler

Filistin’i işgale yönelik Yahudi göçleri: Aliyah

İsrail işgallerine karşı "birlik" çağrısı

Osmanlı belgeleri ışığında Filistin’e Yahudi göçü

Bosna Savaşı öncesinde bölgedeki gerilimlerin tarihsel kökenleri

Osmanlı'nın Balkanlar'daki 5 eseri

Hz. Hafsa'nın (ranha) hiç kapanmayan penceresi

İslam mimarisinin çekirdek kavramı: Mekan

Avrupa'nın acımasız yüzü

Uygur Türklerinin kaderini değiştiren 48 madde

Hayatı ve fikirleriyle Yazıcızadeler

Arama

Lütfi Ömer Akad sinemasına bakış