Arama
27 Mayıs 1960 Darbesi'nin unutturulmuş mağduru; Zakar Tarver
1960 darbesinin ardından tutuklanarak camları gazete yapıştırılarak kapatılmış bir gemiyle Yassıada'ya götürülenler arasında iki dönem Demokrat Parti milletvekili yapan Zakar Tarver de vardı. Adnan Menderes ile sevk edildiği Yassıada'da gördüğü işkenceden hayatını kaybeden Tarver'in yaşadıkları, 27 Mayıs'ın bilinmeyen hikayeleri arasında yer alıyor.
1960 darbesinin ardından tutuklanarak camları gazete yapıştırılarak kapatılmış bir gemiyle Yassıada'ya götürüldü. Kısa bir süre sonra Tarver'in ölüm haberi geldi. Resmi ölüm raporunda kalp krizi neticesinde vefat ettiği bildirilse de ölümüyle ilgili gerçek bu değildi. O, darbecilerin işkencesiyle katledildi.
Naaşı ailesine teslim edilen talihsiz mebusun cenazesi binlerce insanın katılımıyla Balıklı Ermeni Mezarlığı'nda defnedildi.
Tarver'in o günlerde yaşadıklarını Hadi Hüsman, "Hatırladıklarım, Düşündüklerim" isimli hatıratında şöyle anlattı:
"İstanbul Mebusu Sayın Dr. Zakar Tarver, İstanbul'un, belki de Türkiye'nin belli başlı tanınmış röntgen mütehassıslarından biri... Sakin, dürüst, çok iyi bir insan. Yassıada'daki ilk günlerimizden birinde idi, havalandırmaya çıkarmışlardı, yanıma geldi, bitkin bir hali vardı: 'Hadi Bey, Yeşilyurt'tan motorla Yassıada'ya getirilirken yolda çok dövdüler bizi, kalbime de bir yumruk yedim. Son derece sarsıldım, dayanamayacağımı hissediyorum, göreceksiniz öleceğim. Hem de yakında... Şayet bir gün buradan çıkarsanız, sizden rica ediyorum, İstanbul'da akrabalarımı bulun ve size söylediklerimi onlara anlatın...' dedi. Çok müteessir oldum. Aziz arkadaşım Dr. Zakar Tarver, kısa bir süre sonra vefat etti."
Celal Bayar'ın torunu Prof. Emine Gürsoy Naskali de bir röportajında Yassıada'da yaşananlara ilişkin, "Zakar Bey'in, Yassıada'ya götürülürken gemiye bineceği veya gemiden ineceği sırada görevli subay tarafından itilip düşürüldüğü, başını çarptığı ve darp edildiği anlatıldı. Ölümüne bu hadise sebep olmuş. Beyin kanaması olmuş, revire kaldırılmış. Bu olayı ben annemden dinledim. 'Öyle olduğunu nasıl kanıtlarız, bunu anlatacak şahidimiz var mı?' diye sormuştum anneme. Zakar Bey'le birlikte Yassıada'ya götürülenler hadiseyi o yıllarda bu şekilde anlatmışlar. Yani oradakilerin hepsi şahit. Aynı grup içinde bulunanlar görmüşler ve hadiseyi böyle anlatmışlar." ifadelerini kullanmıştı.
Gayrimüslim cemaatlerin Demokrat Parti'ye olan güvenlerinin sarsıldığı 6-7 Eylül olayları sırasında Zakar Tarver, milletvekili idi. Herkesin bu olayların mesulü olarak Demokrat Parti'yi gösterdiği bir dönemde Zakar Tarver partisinin ve Adnan Menderes'in yanında oldu:
"Muhterem arkadaşlarım, memleket büyük bir felakete maruz kalmıştır. Bu vandalizmi işleyenler teşhis edilmiştir. Millî hayatımıza kasteden kuvvetin başka kisvelere bürünerek caniyane tasavvurlarının tahakkukuna uğradığını görüyoruz. Binaenaleyh, ilk vazifemiz bu kisveleri ortadan kaldırmak olmalıdır. Bunlar nedir?
Henüz bazı geri kafalı dimağlarda mevcut Müslim-gayrimüslim ayrılığı! Bu felakete maruz kalan azınlığa karşı Sayın Başvekilimizin sempatisine şahsen şahidim. Delillerini de verebilirim. Örfî idare ilan edilmiştir. Eminim ki bu vandalizmi işleyenlere, vazifelerinde tekâsül gösterenlere kanun müstahak oldukları cezayı verecektir ve mağdur olanlara, bilhassa küçük esnafa devlet her nevi yardımı yapacaktır. Ancak saltanat ve halifelik devirlerinden kalma bir zihniyetin izleri mevcuttur. Bazı örümcek bağlamış kafalar, Türkiye Cumhuriyeti'nin laik bir devlet olduğunu henüz anlamamış bulunuyorlar. Artık bu memlekette dinî faikiyetin değil, ancak ve ancak istidat ve kabiliyet önünde bütün kapıların açık olduğunu daha öğrenememiş olanlar vardır. Din bir vicdan işidir. Herkes inandığı mezhepte serbesttir. Bütün dinler şayan-ı hürmettir. İşte kara yobazlık, maalesef hunhar kuvvetler elinde tehlikeli bir silah oluyor. Din kisvesi altında vatanı kalbinden hançerlemek isteyenlere bir daha fırsat verilmemelidir.