Arama

11 maddede Türk dilinin en eski metinleri: Orhun Kitabeleri

Orhun Kitabeleri Türk adının, Türk milletinin isminin geçtiği ilk Türkçe metinlerdir. Taşlar üzerine yazılan bu metinler Orhun Abideleri, Göktürk Yazıtları ya da Köktürk Yazıtları gibi isimlerle de anılır. Devlet ve milletin karşılıklı vazifelerinin vurgulandığı, bağımsızlık için çekilen sıkıntıların, verilen mücadelelerin ve elde edilen başarıların anlatıldığı bu metinler, ilk kez 18. yüzyılda keşfedildi. Metinlerin içeriği ise 1893 yılında çözüldü; Orhun yazıtlarının sınırlı bir konuda yazılmasına karşın kelime dağarcığı açısından oldukça zengin olduğu anlaşıldı.

  • 9
  • 11
KÜL TİGİN YAZITI
KÜL TİGİN YAZITI

Kül Tigin'in ağabeyi Bilge Kağan tarafından diktirilen bu yazıtta İkinci Doğu Türk Kağanlığı'nı kuran kahramanların ve oğullarının hayatı ve ülkelerini korumak için verdikleri mücadeleler dile getirilmiştir.

Anıtlarda ayrıca o bölgede yaşayan Türklere çeşitli uyarılar yer almakta ve Çinlilerin tatlı sözlerine, yumuşak kumaşlarına kandıklarında kendilerini bekleyen tehlikeler haber verilmekte, Türk Kağanlığı'nın birlik ve beraberlik içinde bulunması gerektiğine dikkat çekilmektedir.

Anadolu'yu Türkiye yapanlar

  • 10
  • 11
BİLGE KAĞAN YAZITI
BİLGE KAĞAN YAZITI

Yazıtta Bilge Kağan yaptığı hizmetleri anlatmış, dağılmış ve parçalanmış bir millete kağan olduğunu, ölmek üzere olan milleti tanrının lütfu ile diriltip doyurduğunu belirtmiştir.

Dört yüzü olan yazıt Kül Tigin yazıtına göre daha çok yıprandığından bazı yerleri okunamamaktadır.

  • 11
  • 11
BİLGE TONYUKUK YAZITI
BİLGE TONYUKUK YAZITI

Bağımsızlık için çekilen sıkıntılar, verilen mücadeleler ve elde edilen başarılarda Tonyukuk'un etkisi anlatılır. Bilge Tonyukuk, İlteriş ve Kapgan kağanları kendisinin tahta oturttuğunu, onlarla birlikte devletin devlet, milletin de millet olduğunu belirtir.

Tonyukuk'un duygu ve düşüncelerini ifade ederken edebî dilin imkânlarından yararlandığı görülür. Birinci yazıtın batı yüzünde Tonyukuk'un mensup olduğu boyun damgası vardır.

2024 Fikriyat. Tüm hakları saklıdır.
BİZE ULAŞIN