Arama
12 maddede İstanbul'un manevi fatihi Akşemseddin
Devrinin en iyi hekimi olan Akşemseddin'in mikrobu keşfeden ilk bilim adamı olduğunu biliyor muydunuz? Fatih Sultan Mehmet'in hocası ve İstanbul'un manevi fatihi Akşemseddin, Anadolu'nun İslamlaşmasında büyük rolü vardı. Fatih Sultan Mehmet'in "O benim hocamdır. Şehrin manevi fatihidir." dediği büyük alim, fetihten sonra Ayasofya'da kılınan cuma namazında ilk hutbeyi okudu. İStanbul'un fethi manevi mimarı Akşemseddin hakkında bilinmesi gerekenleri sizler için derledik.
📌 II. Mehmet ile tanışan Akşemseddin, tahta çıktıktan sonra da görüşmeye devam etti.
📌 İstanbul'un fethinden önce iki defa Fatih'in yanına Edirne'ye giden Akşemseddin, II. Murad'ın kazaskeri Çandarlıoğlu Süleyman Çelebi'yi ve Fatih'in kızlarından birini tedavi ederek iyileştirdi. Fatih'in kızı da kendisine Beypazarı'ndaki pirinç mezralarını verdi.
📌 "Tabib-i ebdan" olduğu, devrinin iyi bir hekimi sıfatıyla da şöhret kazandığı ve tıbba dair eserleri bulunduğu belirtilen Akşemseddin, tıp tarihinde ilk defa mikrop meselesini ortaya attı. Hastalıkların mikrop yoluyla bulaştığı fikrini öne süren âlim, bu alanda kesin bilgiler veren Fracastor adlı İtalyan hekimden en az 100 yıl önce bu konuya ilk temas eden tabip olduğu kabul edilir.
📌 Göynük'te yaşadığı dönemde Fatih Sultan Mehmet'in fetih hazırlıkları yaptığı haberi üzerine Edirne'ye giden Akşemseddin, İstanbul'un fethine birçok mürşitle beraber katılarak padişahın yanında bulundu.
📌 İstanbul'un fethinde II. Mehmet'in yanında olan Akşemseddin, Fatih üzerinde en etkili insanlardan biriydi.
📌 20 Nisan 1453'te dört büyük yardım gemisi, Osmanlı donanmasının çabasına rağmen İstanbul'a girdi. Bu durum Bizanslılar arasında büyük bir sevince, Osmanlı ordusunda ise büyük bir hüsrana yol açtı. Muhalifler seslerini yükselterek kuşatmanın hemen kaldırılması gerektiğini söylediler. Orduda büyük bir moral bozukluğu hâkim oldu.
📌 Ordunun durumunu vaktinde teşhis eden Akşemseddin, padişaha sert ifadelerle dolu bir mektup yazdı. Fetih taraftarlarının muzaffer olacağını müjdeleyen Akşemseddin, padişahtan sert tedbirler almaktan kaçınmamasını da istedi.
📌 Akşemseddin'in yazdığı bu mektup Fatih'in moralini yükseltip, kuşatmaya devam kararını vermesine ve fetih gerçekleşene kadar hedefinden vazgeçmemesinde önemli bir rol oynadı. İstanbul kuşatmasının dönüm noktası olan mektupta Akşemseddin şunları yazmıştı:
"Bu hadise gemi ehlinden oldu. Kalbime büyük kırıklık ve üzüntü getirdi. Bir fırsat görünüyordu. Fakat bu hadise o fırsatı ortadan kaldırdı.
Yeni gelişmeler oldu. Birincisi, kâfirler rahatladı, sevince boğuldu, moral buldu. İkincisi, sizin görüşünüzün eksik, hükmünüzün ve kararlarınızın isabetsiz, sözünüzün tesirsiz olduğu görüşü kuvvet kazandı. Üçüncüsü, dualarımızın kabul olmadığı, müjdemizin geçersiz olduğu ifade edilir oldu. Bu bakımdan bu hadise, bunun gibi pek çok mahzurlar doğurdu.