Arama
15 maddede Mimar Sinan
Dünya tarihinin gelmiş geçmiş en büyük mimarlarından olan Mimar Sinan, Hristiyan bir ailenin çocuğu olarak Kayseri'nin Ağırnas Köyü'nde doğdu. Doğum tarihi kesin olarak bilinmiyor. Kaynaklara göre Sinan, Yavuz Selim padişah olduktan sonra 1512 yılında devşirme olarak Kayseri'den alınıp İstanbul'a getirilerek Acemi Oğlanlar Ocağı'na teslim edildi. Bu Ocakta, bir zanaat öğrenme kuralına uyarak mimarlık üzerine çalıştı. 1514 yılında Çaldıran Savaşı'nda, 1516-1520 yılları arasında ise Mısır seferlerinde bulundu. Kanuni döneminde Belgrad, Rodos seferlerine katıldı. Mohaç seferinde Zemberekçibaşılığı'na terfi edildi.
Beş padişah döneminde yaşadı, üç Osmanlı sultanına mimarbaşılık yapıp 50 yıl boyunca çalıştı. Ortaya koyduğu eserlerin -ihtilaflı da olsa bir sayı vermek gerekirse – 452 olduğu söylenir. Mimar Sinan'ı sadece bir mimar olarak anmak kanaatimize göre eksik olacak. Onun hayatını inceleyenler görecektir ki; o ayrıca bir mühendis, yönetici, asker, şehir tasarımcısı, lojistikçidir. İsmini dünya mimarlık tarihi konusunda bir döneme verecek kadar büyük ve heybetlidir.
Sinan hakkında bilgiler içeren ve onun hatıralarını aktaran iki önemli eser mevcuttur. Bunlar Tezkiretü'l Ebniye ve Tezkiretü'ül Bünyan'dır. Tezkiretü'l Ebniye Sinan'ın ağzından Sai Mustafa Çelebi tarafından nazım ve nesire dökülen bir eserdir. Tezkiretü'ül Bünyan ise, bir nevi kaynakça gibi olup Sinan ve mimarlık üzerine oluşturulmuş bir eserdir. Ayrıca Türkiye ve dünyada hakkında ciltler dolusu kitaplar yazılmış, binlerce araştırma yapılmış ve yapılmaya da devam ediliyor. Bu araştırmalar arasında birkaç çalışma şöyle sıralanabilir:
Mimar Sinan – Prof. Dr. Oktay Aslanapa (Kültür Bakanlığı Yayınları)
Mimar Sinan – Turgut Cansever (Albaraka Türk Yayınları)
Sinan – Abidin Dino (Can Yayınları)
Osmanlı Altın Çağının Mimarı Sinan – Ernst Egli (Arkeoloji ve Sanat Yayınları)
Mimar Sinan Camileri ve İslam Sanatında Geometrik Desenler – Serap Ekizler Sönmez (Klasik Yayınları)
İstanbul'da Mimar Sinan Eserleri (İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş. Yayınları)
Mimar Sinan'ın en çok bilinen belli başlı eserlerini şu şekilde sıralayabiliriz:
Şehzade Mehmed Külliyesi
Rüstem Paşa Külliyesi
Barbaros Hayrettin Paşa Türbesi
Hayrettin Paşa Hamamı
Mihrimah Sultan Külliyesi
Rüstem Paşa Medresesi
Süleymaniye Külliyesi
Zal Mahmut Paşa Külliyesi
Sinan Paşa Külliyesi
Kırkçeşme Su Yapıları
Haseki Hürrem Sultan
Rüstem Paşa Kervansarayı
Mihrimah Sultan Külliyesi
Sokullu Mehmet Paşa Külliyesi
Büyükçekmece Köprüsü
Selimiye Külliyesi
Piyale Paşa Camisi
Sultan II. Selim Türbesi
Sokullu Mehmet Paşa Camii
Valide Sultan Külliyesi
Murat Köşkü
Şemsi Ahmet Paşa Camisi
Orduda istihkâmcı olarak çalışan Sinan, geleceğin Mimar Başı olarak görevine uzun dönem devam eder. Ortaya koyduğu eserler, seferler dolayısıyla gezip gördüğü yerlerin muhayyilesinde yer etmesiyle farklı boyutlara ulaşmıştır. Kendi mimari tarzının oluşması için, başka eserleri inceleyerek ortaya çok özgün çalışmalar koymuştur. Bir kubbe mimarıdır Sinan. Oktay Aslanapa'ya göre "İtalya'da Rönesans mimarlarının ideali olan merkezi kubbeli yapı problemini büyük kubbe üstadı ve mekân yaratıcı olan Mimar Sinan tam bir başarı ile gerçekleştirmiştir."
Mimar Sinan, Tezkiretü'ül Bünyan'da, Süleymaniye Camii'nin yapımı için büyük emeklerin sarf edildiğini, bu devasa yapı için farklı coğrafyalardan farklı farklı taşlar ve mermerler getirildiğini uzun uzadıya anlatmıştır. Tezkiretü'ül Bünyan'da Süleymaniye'nin dört büyük somaki mermer sütunun bulunma ve yerine dikilme mevzusu ilgi çekici bir biçimde anlatılmıştır: "Cümleden biri ol sütun ki, Kıztaşı Mahallesi dedikleri mahalle bir kız dikmiş. Kız-taşı demekle ma'ruf bir amûd-i yekpâre- menâremisâl idi." Diğer sütunlar için ise "ve bir sütunun dahi İskenderiye'den mavna ile getirdiler ve bir sütunun Baâlbek'ten deryâ kenarına indirüp mavna ile getirdiler ve bir sütunun Saray-ı âmire'de hazır bulundu" şeklinde anlatılmıştır.