1766 Büyük İstanbul Depremi
Tarihin her döneminde İstanbul büyük depremlerle sarsılmış, şehir her zelzelede siluetinden bazı parçaları kaybetmişti. Osmanlı döneminde meydana gelen son büyük İstanbul depremi bundan tam 258 yıl önce 22 Mayıs 1766 tarihinde meydana gelmişti. Depremin ardından artçılar bir türlü durmamış ve bundan dolayı insanlar aylarca evlerine girememişlerdi.
Giriş Tarihi: 22.05.2024
13:01
Güncelleme Tarihi: 22.05.2024
13:30
◼ 22 Mayıs 1766 'da meydana gelen deprem, Kurban Bayramı'nın üçüncü gününe denk gelmişti. Güneş doğduktan yarım saat sonra zelzele başladı.
◼ Dönem kaynaklarına göre 4 bin kişi vefat etti. Deprem vaktinin bayrama denk gelmesi ve namazdan sonra olması sebebiyle kayıplar asgari düzeyde olmuştu.
◼ Doğu'da İzmit , Batı'da Tekirdağ'da ciddi şekilde hissedilen 1766 İstanbul Depremi İstanbul'da beklenmeyen ölçüde , ciddi şekilde hasara sebep olmuştu.
◼ Yedikule ve Edirnekapı semtleri büyük ölçüde yıkılmıştı. Asıl kayıp ise 1509 'da gerçekleşen depremden de etkilenen Fatih Camii'nin kubbesinin çökmesiydi.
Bilimsel veriler içeren ilk deprem tarihi kitabı: İşaretnüma
◼ İmaretler, hastaneler ve medreseler gibi toplumsla işlevli yapıların büyük hasar aldığı depremde toplam 173 cami ve hamam kullanılamaz biçimde hasar görmüştü.
◼ İstanbul'daki ilk Osmanlı sarayı olan Eski Saray ve Topkapı Sarayı bu depremden ciddi şekilde etkilenmiş hatta Topkapı Sarayı'nın bazı bölümleri yenilenmek zorunda kalmıştı.
Fatih Camii
◼ 1469 yılında hizmete açılan Fatih Camii, 1509 'da gerçekleşen depremde büyük hasar aldı ve Sultan II. Bayezid tarafından onarımdan geçirildi.
◼ Ama camideki asıl yıkım 1766 'daki depremde oldu. Fatih Sultan Mehmet Han'ın titizlikle inşa ettirdiği cami depremde büyük ölçüde yıkılarak adeta harabe haline geldi.
Deprem kayıtlarında olmayıp edebiyata yansıyan depremler
◼ Sultan III. Mustafa fethin nişanelerinden olan Fatih Camii'ni Mimar Mehmed Tahir Ağa 'ya tamir ettirdi. Böylece cami günümüzdeki halini aldı.
III. Mustafa kimdir?
1717 - 1774 yılları arasında yaşayan III. Mustafa, 1757-1774 yılları arasında tahtta kaldı. Döneminde Mühendishane-i Bahr-i Hümayun'u açarak Osmanlı modernleşmesinin önemli hamlelerinden birisine imza attı.
Mehmed Tahir Ağa kimdir?
1761-1768, 1770-1775, 1777-1784 yılları arasında 3 defa başmimarlık görevini ifa eden Mimar Mehmed Tahir Ağa, 1766 tarihindeki büyük depremin ardından İstanbul'un yeniden imarı esnasında büyük hizmetler üstlendi.