Arama
1918’de İstanbul’u etkisi altına alan İspanyol (domuz) gribi
Tarih boyunca insanoğlunun uğraştığı felaketlerden birisi de salgın hastalıklardır. Teknolojinin ilerlemesi, sağlık alanında pek çok gelişmeyi de beraberinde getirmiş olsa da bazı salgın hastalıklar geçmişten günümüze ne yazık ki hala varlığını sürdürüyor. Bu sıralar gündemimizi epey meşgul eden domuz gribi olarak bilinen İspanyol gribi, söz konusu salgın hastalıklara örnek. Peki günümüzde de etkisini gösteren bu gribin, 1918-1920 yılları arasında bütün dünyayı kasıp kavurduğunu ve binlerce insanın ölümüne sebebiyet verdiğini biliyor muydunuz? Osmanlı'nın son yıllarına denk gelen bu hastalık İstanbul'da nasıl bir yankı bulmuş, kaç kişi yaşamını yitirmiş, hükümet bu konuda nasıl önlemler almış? Bütün bu soruların cevabı işte sizlerle…
Beyannamede de işaret edildiği gibi hükümetin aldığı önlemlerden biri okulları tatil etmek, sinema ve tiyatroları kapatmak olmuş. Nitekim Çoruk'un eserinde aktardığına göre okullar 22 Ekim 1918 ila 10 Ocak 1919 tarihleri arasında eğitim öğretim faaliyetlerine ara vermiş.
Ölüm oranlarında düşüş gözlemlendikten sonra ise okul, sinema ve tiyatrolar yeniden faaliyete geçmiş.
Grip elbette İstanbul'da bulunan işgalci kuvvetlere etkilemiş hatta öyle ki Çoruk'un eserinde ifade ettiği üzere, İngilizlerin meşhur Agamemnon zırhlısında görev yapan 400 personelin hastalığa yakalanması haberlere konu olmuş.
Salgın sırasında hastalığa karşı Bakteriyolojihane doktorları tarafından aşı bulma girişimlerine başlanırken hastalığın zatürreye dönüşmesini önleyen aşı Doktor Refik Bey tarafından bulunmuş. Sıhhiye Müdürlüğü de bu aşının hastalara uygulanması için doktorlara tavsiye niteliğinde bir genelge yayımlamış.
Hükümetin aldığı tüm önlemlere rağmen ne yazık hastalık 1918 ila 20 arasında pek çok can almış. Gerek hastanelerden gerekse doktorlardan alınan bilgiler doğrultusunda İstanbul'da hastalığın seyrine dair istatistikler yayımlanmış.
Çoruk, gribin İstanbul'da en fazla Aralık 1918'de etkili olduğunu, bu ay içinde ölenlerin sayısının 1922 kişiye ulaştığını; Ekim 1918 ila Nisan 1920 ölenlerin sayısının ise resmi rakamlara göre 16.000'ü, bütün dünyada ise 50 milyonu bulduğunu açıklar.