20 maddede cerrahinin atası El Zehravi
Tıp dünyasındaki ilklerinin neredeyse tamamına yakınını keşfeden ve geliştiren Zehravi'nin, günümüz tıp dünyasına büyük bir miras bıraktığını biliyor muydunuz? Ya da Avrupalılar tarafından ''Abulcasis'' lakabıyla tanındığını? Sizler için, cerrahinin atası kabul edilen Zehravi'yi 20 maddede derledik.
Giriş Tarihi: 03.04.2019
12:44
Güncelleme Tarihi: 16.05.2020
13:04
İlim ve fazilet ehli, tıp alanında basit ve mürekkep ilâçlar hususunda tecrübeli, doğru tedavi uygulayan iyi bir tabipti. Tıp alanında çeşitli eserler kaleme aldı, en büyük ve meşhur eseri Kitâbü't-Taṣrîf oldu.
İslâm dünyasında İbnü'l-Heysem, Bîrûnî ve İbn Sina gibi 11. yüzyıl bilim adamları arasında yer alan Zehravi, her ne kadar tıbbın çeşitli dallarıyla ilgilenmişse de daha çok cerrah özelliğiyle tanındı.
Avrupalılar tarafından "Abulcasis" lakabıyla tanınan Zehravi, cerrahi bilim dalının Avrupa'da gelişmesi, kitaplarının çevrilmesi ile ün kazandı.
Zehravi'nin sözünü ettiği diğer aletler arasında farklı şekil ve büyüklüklerde dağlama araçları, bisturiler, kesik açmak için tasarlanmış çok keskin bıçaklarla genellikle yarım daire şeklinde olan ve bugün hala aynı adla kullanılan bir ucu keskin veya kör kancalar bulunuyordu.
AVRUPA’DA EN ÇOK RAĞBET GÖREN ESERİ
Zehravi'nin günümüze ulaştığı bilinen tek çalışması olan Kitâbü't-Taşrîf li-men ʿaceze ʿani't-teʾlîf, Batı İslâm dünyasında tıp alanında yazılan en muhtevalı ve Avrupa'da en çok rağbet gören bir eserdir.
Endülüs'ün en büyük tıp doktoru olan Zehravi, 30 ciltten oluşan bu kitabı ile Orta Çağ'da, dünya cerrahi tarihine en büyük katkı yapan hekim olarak kabul edildi. Bunun yanında omurilikte meydana gelen zedelenme ve kırılmalardan dolayı oluşan felç ve kısmî felçleri de ilk defa Zehravi tedavi etmiş ve dünya tıbbının ayakta durması adına mühim bir miras bıraktı.
Eser, bir tıp ansiklopedisi niteliği taşımakta olup her biri çeşitli alt bölümlerden (bab) oluşan otuz kısımdan (makale) meydana gelir.
DÜNYA CERRAHİ TARİHİNE EN BÜYÜK KATKI YAPAN HEKİM
Endülüsün en büyük tıp doktoru olan Zehravi, 30 ciltten oluşan "Kitab el-Tasrif" adlı tıp kitabı ile dünya cerrahi tarihine en büyük katkı yapan hekim olarak kabul ediliyor. Yeni uygulamalarla birlikte 200'ü aşkın cerrahi alet geliştirerek cerrahide büyük bir gelişmeye imza atmış, dönemin dişçilik, eczacılık ve cerrahi uygulamalarına ilişkin ayrıntılı bilgiler verdi.
O dönemde ameliyat için özel aletler kullanmak cerrahide son derece yenilikçi bir yaklaşımdı; zira bu tutum, bilimin teorik alandan deneye dayalı çalışmalara geçmesine yardımcı olacaktı.