Arama
20 maddede Piri Reis hakkında bilmeniz gerekenler
Piri Reis'in haritasında Grönland adasını iki ayrı adacık halinde gösterdiğini biliyor muydunuz? Ya da 1966 yılında yapılan sismik araştırmalarda, bu adanın gerçekte iki parçadan müteşekkil olduğunu? Sadece Osmanlı denizciliğinde değil aynı zamanda dünya harita ve deniz alanında dönüm noktası kabul edilen Piri Reis hakkında bilinmeyenleri derledik.
Piri Reis, 15 yıl sonra bir Dünya haritası daha çizdi. Bugün elimizde bulunan parçasına göre harita, Grönland'ı, Kuzey ve Orta Amerika sahillerini gösteriyor. İlk haritadan daha büyük ölçeli ve gelişmiş bu ikinci harita, teknik olarak dönemin ileri örneklerindendir.
Piri Reis'in 1528'de Kanuni'ye sunduğu ikinci haritası ise sekiz renkte boya ile renklendirilerek, ceylan derisi üzerine çizdi. Bu büyük bir dünya haritasının sadece kuzey batı köşesidir. Bu haritada Atlas Okyanusu'nun kuzeyi, Kuzey ve Orta Amerika'nın yeni keşfedilmiş yılları ve Grönland'dan Florida'ya uzanan kıyı şeridi vardır. Piri Reis, birinci haritasında eksik bilgilerden kaynaklanan yanlışlarını burada düzeltti.
Denizcilik alanının en önemli ismi, denizcilikle ilgili talimatlar içeren 450 yıllık Kitab-i Bahriye'si "Denizcinin Kitabı", "Donanma Kılavuzu" ve "Deniz İlminin Kitabı" isimleriyle tercüme edildi.
Bu eserin 1991 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yayınlanan yeni baskısında orijinal el yazmasının renkli kopyası ve Osmanlıca metinle birlikte Latincesi, modern Türkçesi ve İngilizcesi vardır.
100 yıldan fazla bir süre boyunca yeni kopyaları üretilen bu kitap, giderek daha da lüks ve süslü bir hale geldi; ayrıca fırtınalar, pusula, haritalar astronomik seyrüsefer, dünya okyanusları ve bunları çevreleyen karalar hakkında ilave bilgileri içerir.
Daha da ilginci bu harita, Portekizlilerin Hint Okyanusu'na girmeleri ve Kolomb'un Yeni Dünya'yı bulması gibi Avrupalılar tarafından yapılan keşif gezilerine de değiniyordu.
Denizciler için bir kılavuz olarak hazırlanmaya başladığı Kitâb-ı Bahriye isimli eseri için tuttuğu notları düzenledi. Yavuz, Mısır seferine çıktığında Osmanlı donanmasına çağrıldı. Osmanlı donanması İskenderiye'yi ele geçirdikten sonra Piri Reis, ayrı bir filo ile Nil'den Kahire'ye gitti. Bu yolculuğu sırasında bu bölgelerin haritalarını yaptı. Hazırladığı dünya haritasını 1517'de Mısır'da Yavuz'a sundu.
Kanuni döneminde Rodos'un fethine, ardından da Veziriazam İbrahim Paşa'nın Mısır yolculuğuna katıldı. Bu yolculukta veziriazamın dikkatini çekti. Onun hazırladığı kitabın kıymetini anlayan İbrahim Paşa müsveddelerini temize çekerek kitap haline getirdi ve Kitâb-ı Bahriye 1526'd Kanuni'ye takdim edildi. Eserinin padişah tarafından beğenilmesi üzerine, Piri Reis yeni bilgiler ilave ederek hazırladığı İkinci Dünya Haritası'nı 1528'de Kanuni Sultan Süleyman'a sundu.
219 tane ayrıntılı harita ihtiva eden bu eser, Akdeniz ve Ege Denizi hakkında hazırlanmış eksiksiz ve geniş kapsamlı tek kılavuzdu; Akdenizli denizciler ve bilim insanları tarafından kaydedilen 200 yıllık ilerlemenin zirveye ulaştığı noktaydı.
Kitab-i Bahriye'nin "Deniz İlminin Kitabı" isimli tercüme el yazmasının, yaklaşık 30 kopyası Avrupa'nın farklı yerlerindeki kütüphanelerde bulunmakla beraber bunların çoğu yazmanın ilk versiyonudur.