Arama
5 soruda iftar topu geleneği nasıl başladı?
Osmanlı'da ilk iftar topu atışının 1821 yılında İstanbul, Anadoluhisarı'nda başladığını biliyor muydunuz? Peki, iftar topunun sadece iftar vakitlerinde değil sahurda da atıldığını? Sizler için Osmanlı'da iftar topu atış geleneğinin hikayesini derledik.
1800'lü yıllardan bu yana vazgeçemediğimiz geleneklerden biri olan Ramazan topu, Osmanlı arşivlerine göre ilk olarak 1821 yılında Anadoluhisarı'ndaki topun ateşlenmesiyle başladı ve sadece iftar vakitlerinde değil sahurda da top atışı yapılıyordu.
Kısa sürede İstanbul'un diğer bölgelerinde de yerini aldı: Rumeli Hisarı, Yedikule surları, Dolmabahçe Sarayı önü, Seraskerlik Dairesi, Tophane-i Âmire Talimhanesi, Beyoğlu, Humbarahane Kışlası Meydanı…
1827 yılından itibaren Yedikule surlarında da atış yapıldı. Sonra Baltalimanı, Selimiye Kışlası gibi diğer mahallerde de zaman içinde yapılmaya başlandı. Top atılması adedinin Osmanlı Türk coğrafyasında yayılması 20-25 yıl gibi kısa sürede gerçekleşti. Ankara'dan Maraş'a, Ünye'den İşkodra'ya ve Akka'dan Hayfa'ya kadar her yerde Ramazan ayında top atılması bir gelenek halini aldı.
Atılan toplar askeriyeye aitti. Top atışını yapacak Osmanlı askerleri, olası bir top kazasını önlemek üzere eğitilmiş, tecrübeli ordudan seçilirdi. Osmanlı'dan günümüze kadar iftar topu atışlarında; cebel topları, sahra topları, balyemez topu, dağ topu, karabina topu ve kamış topu gibi farklı toplar kullanıldı. Bu usulün Anadolu ve diğer eyaletlere yayılması da uzun sürmedi. Kısa süre sonra toplar Ankara, Maraş, İşkodra ve Akka gibi yerlerde de atılmaya başlandı.
Ankara'dan Maraş'a, Ünye'den İşkodra'ya ve Akka'dan Hayfa'ya kadar her yerde Ramazan ayında top atılması bir gelenek halini aldı. Liman şehirlerinde top atışları harp gemilerindeki topla yapıldı. Kale olan şehirler de kale burçlarına yerleştirilmiş toplar ile bu gelenek yürütülmüş, kale olmayan şehir ve kazalarda top atışına müsaade edilmemiştir.