Arama
8 yıla 80 yıl sığdıran Yavuz Sultan Selim’in muharebeleri
Yavuz Sultan Selim Doğu'ya yaptığı fetihlerle 8 yıla 80 yıl sığdırdı. Şehzadelik yıllarında çok iyi eğitimlerden geçen, siyasi ve askeri dehasının temellerini o günlerde atan Yavuz, Osmanlı tarihinde imparatorluğa en çok toprak katan padişah oldu. Öyle ki, "geçilemez" sanılan Sina Çölü'nü bile o günün şartlarıyla 13 günde aştı. Miras bıraktığı topraklar sayesinde kendisinden sonra padişah olan Kanuni devri "imparatorluğun en geniş yüzölçümüne" sahip oldu. Peki, Yavuz Sultan Selim bu zaferleri nasıl kazandı?
Yavuz Sultan Selim, Tebriz'e girdi. Dört halifeyi zikrederek kendi adına hutbe okuttu. Tebriz'deki ilim ve sanat erbabına büyük ilgi gösterdi. Onları İstanbul'a davet etti. O yıl Selim, bölgedeki fetihleri tamamlamak için kışı, Azerbaycan'daki Karabağ'da geçirdi.
İstanbul'dan Tebrîz'e kadar 2.500 kilometrelik bir mesafeyi, birçok ikmal zorlukları ile ve yaya olarak aşıp parlak bir zafer kazanmak, tarihte eşine çok az rastlanan hadiselerdendir.
Mercidabık Savaşı, Hatay'ın kuzeyinde yer alan ve Hz. Dâvûd'un makamının bulunduğuna inanılan Dâbık sahrasında gerçekleşti. Selim'in Doğu ve Güneydoğu Anadolu'ya hâkim olmak için giriştiği faaliyetler, aynı bölgede önemli bazı şehirleri elinde bulunduran Memluk Sultanı Kansu Gavri'yi endişelendirdi.
Memlukler, Şah İsmail'e karşı Osmanlıların kazandığı başarının ardından bölgede oluşan boşluğu doldurmaya ve yeni duruma uyum sağlamaya çabalıyordu. Sultan Selim ise Anadolu'ya tam hâkim olmanın yolunu Memluk etkisini ortadan kaldırmakta görüyordu.
Öte yandan mukaddes yerlere karşı oldukça ciddi boyutlara ulaşan Portekiz tehdidi karşısında zorlanan Memluklerin yerini almakla, bu Hristiyan tehdidine daha kuvvetli bir karşılıkta bulunarak Haremeyn'i koruma ve kollama misyonunu üstlendi.
Memluk Sultanı, Selim'in siyasi teşebbüslerinin farkına varmış ve Şah İsmail ile irtibat kurarak hareket hazırlığı yapmaya başladı. 50 bin kişilik kuvvetle Halep'e doğru yola çıktı. Şah İsmail ise 60 bin kişilik askeriyle Memluklere katılmak üzere harekete geçti ancak Selim'in bölgeye asker yerleştirmesi sebebiyle bu birlikler ilerleyemediler.
Memluk ordusu, ateşli silahlara sahipti fakat bunları savaş sırasında etkili şekilde kullanmadılar. Sert süvari hücumlarıyla Osmanlı ordusunu kolayca dağıtabileceklerini düşünüyorlardı. Ancak bu savaşın galibi Osmanlılar olmuş ve Memluk ordusu geri çekilmişti.
Bu zafer Osmanlılara Suriye, Lübnan ve Filistin'in hâkimiyetini sağlayarak Mısır yolunu açmış, Doğu ve Güneydoğu Anadolu'daki şehirlerde Osmanlı hâkimiyetini sağlamlaştırmıştı. Safevîlerin beklentilerini boşa çıkarmış, Memluk Sultanlığının tarih sahnesinden silinişinin ilk önemli adımını oluşturmuştu.
Memluk Sultanlığının sonunu hazırlayan ve Mısır'ın Osmanlıların eline geçmesine yol açan savaş, Kahire önlerinde gerçekleşti. Memluk Sultanı'nın ölümü sonrasında onun yerine Kahire'de nâib bıraktığı Tomanbay'ı seçildi.
Yeni sultan, Yavuz'un Mısır'a ilerleme ihtimaline karşı süratle asker toplamaya ve şehrin önünde bir müdafaa hattı oluşturmaya çalıştı.